Hơn 1.200 ca nhập viện trong 1 năm
Theo số liệu của Bộ Y tế, chỉ trong vòng 2 năm, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13-15 tuổi đã gia tăng một cách đáng kể (từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023).
Tại Việt Nam, qua tổng hợp báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho thấy, chỉ tính riêng năm 2023, đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Các bệnh nhân nhập việndo dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp, rối loạn tâm thần...
Nghiên cứu của Trường Đại học Y tế công cộng được hỗ trợ bởi Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá và Tổ chức Y tế Cộng đồng toàn cầu Vital Strategies mới công bố cho thấy: Trong giai đoạn tháng 10-12/2023, nghiên cứu trên 3.801 học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 tại 11 tỉnh, thành ở Việt Nam có 96,2% và 37,8% học sinh nhận thức được sự tồn tại của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Trong đó, 14% từng sử dụng thử thuốc lá điện tử và 7% đang sử dụng trong 30 ngày qua. Tỷ lệ này đối với thuốc lá nung nóng là 1,8% từng sử dụng và 1,0% đang sử dụng.
Con số hàng nghìn ca nhập viện chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Thực tế tại nhiều bệnh viện trên cả nước, không ít ca bệnh điển hình đã khiến bác sĩ phải gióng lên hồi chuông cảnh báo về hiểm họa thuốc lá điện tử, một sản phẩm dưới vỏ bọc “thời thượng” đang len lỏi sâu vào trong giới trẻ.
Mới đây nhất, Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận thiếu niên 15 tuổi ở Hà Nội trong tình trạng sùi bọt mép, co giật, rối loạn tri giác do ngộ độc thuốc lá điện tử chứa ma túy tổng hợp. Kết quả xét nghiệm cho thấy tinh dầu mà bệnh nhân sử dụng có chứa chất 5F-ADB - một loại ma túy tổng hợp thế hệ mới, tác động mạnh đến thần kinh, tim mạch và tâm thần. Bệnh nhân bị tổn thương não, suy thận nhẹ, giãn thất trái, rối loạn tâm thần, trầm cảm và hoang tưởng.
Trước đó Bệnh viện cũng từng tiếp nhận một bệnh nhân nữ 20 tuổi bị ngộ độc nặng, nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, suy tim, tổn thương não do hút thuốc lá điện tử.
Nữ bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai.
Thời điểm điều trị cho nữ bệnh nhân này, TS. BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: "Trường hợp của bệnh nhân gần giống như ca đột quỵ não nhưng nặng hơn rất nhiều. Nếu đột quỵ não chỉ gây tổn thương nhỏ ở một số vị trí thì ở trường hợp này là tổn thương gần như toàn bộ não. Ngoài ra, bệnh nhân còn bị tổn thương và suy tim nặng, suy thận, tổn thương gan. Tiên lượng điều trị và hồi phục của bệnh nhân là vô cùng dè dặt".
Tại Nghệ An, một năm học lớp 11 (ở xã Diễn Châu) được đưa đến Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, trong tình trạng đã nghiện thuốc lá điện tử có tẩm cần sa nhiều năm. Thời điểm nhập viện, T. xuất hiện các triệu chứng bất thường như cáu gắt, la hét, hoảng loạn, ảo giác, không kiểm soát được cảm xúc, hành vi.
Một học sinh đang điều trị tại Bênh viện Tâm thần Nghệ An
Một trường hợp khác là học sinh lớp 12 ở tỉnh Hà Tĩnh, được gia đình đưa đến bệnh viện sau nhiều tháng có biểu hiện rối loạn hành vi nghiêm trọng. Tiền sử bệnh nhân vốn có sức khỏe và học lực bình thường. Tuy nhiên, em này bắt đầu nghiện thuốc lá điện tử, đặc biệt là loại chứa cần sa và cỏ Mỹ. Số lượng sử dụng tăng dần đến mức nếu không hút thì không chịu nổi. Gần đây, em xuất hiện các triệu chứng bất thường, gia đình buộc phải đưa đến điều trị chuyên khoa tâm thần...
Từ một thói quen tưởng như vô hại, thuốc lá điện tử đã trở thành nguyên nhân khiến nhiều bạn trẻ đánh mất cân bằng cuộc sống. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả gia đình và nhà trường trong việc bảo vệ con em mình trước cám dỗ nguy hiểm này.
Phải trả giá đắt vì buôn bán thuốc lá điện tử
Đáng lo ngại là tình trạng trộn lẫn ma túy vào thuốc lá điện tử đang ngày càng trở nên phức tạp, gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho xã hội. Theo thống kê của Bộ Công an, trong năm 2023, có 86 vụ với 155 người bị xử lý do đưa ma túy vào thuốc lá điện tử. Riêng 3 tháng đầu năm 2024, 73 người bị xử lý về hành vi này.
Tháng 7/2025, Công an TP Hà Nội đã khởi tố 15 đối tượng trong đường dây mua bán thuốc lá điện tử lớn nhất từ trước đến nay. Các đối tượng này đã nhập thuốc lá điện tử từ Trung Quốc chuyển về Hà Nội bằng xe tải, cất giấu tại các địa điểm bí mật rồi tiêu thụ. Sau đó nhóm đăng bài lên mạng xã hội để trao đổi mua bán và xóa dấu vết ngay sau khi giao dịch. Thời điểm bị bắt giữ, cảnh sát đã thu giữ 127.000 sản phẩm thuốc lá điện tử trị giá khoảng 40 tỷ đồng. Các đối tượng này đã phải chịu hình phạt rất nặng, đối tượng cầm đầu bị tuyên 20 năm tù vì tội “buôn bán ma túy”, tổng mức án tối đa 30 năm; đồng phạm khác 28 năm, 18 năm, 16 năm, 15 năm.
Tang vật thu giữ trong vụ án trên.
Tại Phú Thọ, tháng 8/2025, Công an tỉnh này đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với 2 đối tượng về hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điện tử. Trước đó tại thời điểm bị phát hiện, lực lượng công an đã thu giữ gồm 693 lọ tinh dầu, 124 máy hút thuốc lá điện tử, 48 tuýp hít mũi, 466 hộp linh kiện thay thế và nhiều phụ kiện khác, tổng trị giá khoảng 250 triệu đồng.
Mới đây, đầu tháng 10/2025, Công an tỉnh Gia Lai phát hiện 1 đối tượng sinh năm 1995 điều hành trang web có hoạt động quảng cáo, mua bán hàng cấm là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các phụ kiện kèm theo. Tổ công tác đã tạm giữ 352 sản phẩm thuốc lá điện tử, 169 chai tinh dầu, 22 sản phẩm máy hút thuốc lá điện tử, 348 đầu đốt... Qua thu thập dữ liệu, các đơn vị chức năng xác định doanh thu từ hoạt động này ước tính khoảng 1,9 tỷ đồng.
Từ năm 2024 đến nay, Công an tỉnh Nghệ An đã phát hiện xử lý hơn 20 - 30 vụ đối tượng vi phạm liên quan đến việc mua bán ma túy núp bóng thực phẩm đồ uống, thuốc lá điện tử và các vi phạm pháp luật liên quan đến bóng cười; thu giữ hơn 15.000 điếu thuốc lá điện tử. Trong đó xử phạt vi phạm hành chính 19 vụ, 27 đối tượng và khởi tố 1 vụ 3 đối tượng về hành vi mua bán trái phép chất ma túy núp bóng thuốc lá điện tử.
Trong bối cảnh thuốc lá điện tử bị cấm hoàn toàn tại Việt Nam từ ngày 1/1/2025, các vụ án nêu trên cho thấy hoạt động buôn bán, tàng trữ và sử dụng vẫn đang diễn biến phức tạp, chuyển hướng tinh vi hơn, đặc biệt là trên không gian mạng. Việc các đối tượng lợi dụng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, thậm chí thiết lập website riêng để giao dịch cho thấy khoảng trống trong công tác kiểm soát và quản lý trực tuyến.
Các chuyên gia cảnh báo, xu hướng pha trộn ma túy, chất kích thích vào tinh dầu thuốc lá điện tử không chỉ gây hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, mà còn khiến loại hình tội phạm này tiềm ẩn nguy cơ lan rộng, khó kiểm soát.
Minh Trang