Dấu mốc toàn cầu trong cuộc chiến chống tội phạm mạng

3 giờ trướcBài gốc

Trong thời đại số hóa nhanh chóng, khi mọi kết nối, mọi giao dịch, mọi chia sẻ đều lướt qua những tia sáng vô hình của mạng Internet, thì bóng tối của tội phạm mạng cũng ngày càng dày đặc và tinh vi hơn.

Có những con số khiến chúng ta phải giật mình: theo ước tính của Cybersecurity Ventures (đơn vị nghiên cứu, xuất bản hàng đầu thế giới về kinh tế mạng, an ninh mạng toàn cầu), thiệt hại do tội phạm mạng trên toàn cầu lên tới khoảng 9.500 tỷ USD trong năm 2024, và có thể chạm mốc 10.500 tỷ USD vào năm 2025. Trong phạm vi Việt Nam, Bộ Công an công bố rằng, chỉ riêng trong 8 tháng đầu năm nay, lực lượng công an đã phát hiện gần 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, với thiệt hại hơn 1.660 tỷ đồng. Năm ngoái, Việt Nam ghi nhận 659.000 cuộc tấn công mạng, với gần 46,2% tổ chức bị tấn công ít nhất một lần, và 14,6% tổ chức bị ransomware (mã độc tống tiền), theo Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.

Trưa 24/10/2025, Tổng Thư ký LHQ António Guterres đến Hà Nội bắt đầu thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường và tham dự Lễ mở ký Công ước LHQ về chống tội phạm mạng Ảnh: TTXVN

Những con số trên như những dòng máu chảy trên bức tranh công nghệ, cảnh báo rằng tội phạm mạng không chỉ là mối nguy lý thuyết, mà là thực tế, và tổn thất không chỉ đo bằng tiền, mà còn bằng niềm tin, bằng an ninh, bằng cơ hội phát triển.

Thế nhưng, dù tổn thất cũng như mối đe dọa đã rất lớn, rất rõ ràng, cuộc chiến chống tội phạm mạng vẫn chông gai bởi những rào cản pháp lý và kỹ thuật. Mỗi quốc gia có hệ thống luật và quy chế riêng, dẫn tới độ vênh đáng kể giữa các khu vực, các nước khi hợp tác điều tra xuyên biên giới. Việc hỗ trợ tư pháp, chia sẻ bằng chứng số rất thường mất thời gian, trong lúc chứng cứ kỹ thuật số lại mong manh - có thể bị xóa, bị mã hóa, hoặc biến mất trong kho dữ liệu xuyên quốc gia. Khi mỗi giây trôi qua, một giao dịch, hoặc một lỗ hổng bảo mật, có thể bị khai thác, thì rào cản thủ tục, trở ngại hợp tác quốc tế chính là cơ hội cho tội phạm lẩn trốn.

Công ước LHQ về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) không chỉ là một văn bản pháp lý, mà còn là thông điệp mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế về quyết tâm xây dựng một không gian mạng an toàn, minh bạch và công bằng hơn. Đây là cột mốc mở ra kỷ nguyên mới - nơi công lý có thể vượt qua ranh giới không gian ảo. Công ước Hà Nội không chỉ là dấu mốc của thế giới, mà còn là lời khẳng định vị thế mới của Việt Nam trong thời đại số - một Việt Nam trách nhiệm, kiến tạo và đáng tin cậy trong cộng đồng quốc tế.

Chính vì vậy, việc mở ký Công ước Liên Hợp Quốc (LHQ) về chống tội phạm mạng tại Hà Nội trong hai ngày 25-26/10/2025 mang ý nghĩa vượt lên trên cả một hội nghị bình thường. Đây là bản giao ước toàn cầu đầu tiên ở cấp độ LHQ nhằm hài hòa định nghĩa tội phạm mạng, mở ra khung hợp tác điều tra xuyên biên giới, thiết lập khuôn khổ kỹ thuật-pháp lý để truy cứu các hành vi như lừa đảo mạng, tống tiền bằng mã độc ransomware, mua bán tình dục qua mạng và các hình thức tội phạm công nghệ cao khác. Nếu coi không gian mạng như một đại dương vô biên, thì công ước này chính là bộ luật hàng hải chuẩn đầu tiên giúp các quốc gia chèo lái cùng một chiếc tàu. Trong một thế giới mà thiệt hại do tội phạm mạng vượt qua GDP của nhiều quốc gia, việc có một công cụ đa phương, không chỉ song phương, là hết sức cấp thiết, cực kỳ hữu ích.

Việt Nam, dù chưa phải là quốc gia dẫn đầu về ngành công nghệ thông tin, dù hệ thống pháp luật về an ninh mạng vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, nhưng lại trở thành chủ nhà của lễ mở ký công ước, với sự hiện diện trực tiếp của Tổng Thư ký LHQ António Guterres. Việc đó không chỉ khẳng định uy tín và vị thế quốc tế ngày càng cao của Việt Nam, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của một quốc gia muốn hòa nhập tập thể toàn cầu, muốn tham gia kiến tạo luật chơi, chứ không chỉ là một người chơi bị ảnh hưởng. Việt Nam đang đứng tại ngã ba đường công nghệ, vừa là điểm đến chuyển đổi số, vừa là điểm đến cần bảo vệ, nên việc đăng cai sự kiện này là tín hiệu rằng đất nước hình chữ S chọn đi cùng dòng chảy hợp tác, chọn trở thành đối tác tin cậy trong mạng lưới toàn cầu. Có thể nói, trong bức tranh rộng lớn của an ninh mạng quốc tế, Việt Nam đã chọn không đứng ngoài mà bước vào với vai trò chủ động, kiến tạo và hy vọng.

Thái An

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/dau-moc-toan-cau-trong-cuoc-chien-chong-toi-pham-mang-post1790165.tpo