Đầu tư công: 29 bộ ngành và 16 địa phương giải ngân thấp hơn bình quân

4 giờ trướcBài gốc

Công tác giải phóng mặt bằng tiếp tục được xem là “điểm nghẽn” lớn nhất và dai dẳng nhất. (Ảnh: Vietnam+)

Hơn một triệu tỷ đồng vốn đầu tư công được giao cho năm 2025 là một nguồn lực quan trọng nhằm tạo ra cú huých cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8,3%-8,5%.

Đến nay, năm tài chính đã đi qua hơn 10 tháng và thực tế giải ngân mới đạt hơn một nửa kế hoạch. Theo đó, Bộ Tài chính đã chỉ ra những “nút thắt” từ thể chế, quá trình thực thi và yếu tố con người tại các công trình, dự án.

Hơn 400.000 tỷ đồng vẫn “nằm chờ”

Ngày 8/11, Bộ Tài chính thông tin tính đến hết ngày 23/10/2025, cả nước mới giải ngân được 464.828 tỷ đồng, tương đương 51,7% kế hoạch vốn gần 900.000 tỷ đồng được Thủ tướng Chính phủ giao. Con số này cho thấy một khối lượng vốn hơn 400.000 tỷ đồng vẫn đang “nằm chờ” trong khi thời gian còn lại hai tháng của năm.

Nếu tính cả phần vốn cân đối ngân sách địa phương giao tăng, tổng kế hoạch vốn đầu tư công của cả nước trong năm 2025 lên trên 1,06 triệu tỷ đồng. Dù công tác phân bổ chi tiết đã đạt tỷ lệ cao (96,9%), nhưng việc biến những con số trên thành động lực thực tế cho nền kinh tế vẫn những thách thức.

Cụ thể, báo cáo cho hay vẫn còn 29 bộ, cơ quan Trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân chung. Trong đó, các bộ ngành, địa phương chỉ ra nguyên nhân của sự chậm trễ có cả các rào cản cố hữu lẫn những vấn đề mới phát sinh. Đặc biệt, công tác giải phóng mặt bằng tiếp tục được xem là “điểm nghẽn” lớn nhất và dai dẳng nhất.

Bên cạnh đó, quá trình sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, huyện, xã trong thời gian qua cũng tạo ra những xáo trộn không nhỏ. Tại một số địa phương mới sáp nhập, bộ máy chính quyền chưa được kiện toàn kịp thời, dẫn đến tình trạng thiếu cán bộ chuyên trách về đầu tư, thậm chí có địa phương chưa bàn giao xong nhiệm vụ chủ đầu tư giữa các đơn vị cũ và mới. Hơn nữa, một địa phương sau sáp nhập tồn tại nhiều bảng giá đất khác nhau đã khiến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng càng thêm phức tạp.

Vấn đề khác liên quan đến các dự án sử dụng vốn ODA, báo cáo cho biết thủ tục còn rườm rà. Thời gian để đàm phán, ký kết và phê duyệt một hiệp định vay vốn thường kéo dài từ 12-18 tháng do phải tuân thủ quy định của cả hai bên.

Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân sâu xa và khó giải quyết nhất lại nằm ở yếu tố con người. Báo cáo cho biết vẫn còn tồn tại tâm lý e ngại, sợ sai, né tránh và đùn đẩy trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức. Thêm vào đó, năng lực của một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án còn hạn chế, thiếu quyết liệt trong đôn đốc nhà thầu, dẫn đến việc lập kế hoạch thi công thiếu thực tế, phối hợp giữa các bên thiếu gắn kết.

Ngoài ra, các yếu tố khách quan như thời tiết diễn biến phức tạp với hàng loạt cơn bão lớn đổ bộ liên tiếp trong những tháng gần đây, điều này cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công của nhiều công trình, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông.

Năng lực của một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án còn hạn chế, thiếu quyết liệt trong đôn đốc nhà thầu, dẫn đến việc lập kế hoạch thi công thiếu thực tế, phối hợp giữa các bên thiếu gắn kết. (Ảnh: Vietnam+)

Cần có quyết tâm chính trị cao

Để đưa dòng vốn đầu tư công về đích, hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% trong năm 2025, Chính phủ đã và đang có những chỉ đạo quyết liệt. Tuy nhiên, hiệu quả cuối cùng phụ thuộc vào sự vào cuộc đồng bộ và trách nhiệm của từng bộ, ngành, địa phương.

Theo đó, Bộ Tài chính đề cao giải pháp hàng đầu là vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu. Cụ thể, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải trực tiếp chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn, xem tiến độ giải ngân là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ.

Bộ Tài chính cho biết hiện đã triển khai cơ chế báo cáo tình hình giải ngân hàng tuần lên Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Đây được xem là biện pháp mạnh khi yêu cầu các đơn vị phải thường xuyên rà soát, đánh giá tiến độ từng dự án, chủ động điều chuyển vốn từ các dự án chậm sang các dự án có khả năng hấp thụ vốn tốt hơn, tránh tình trạng dồn việc thanh toán vào cuối năm.

Đối với các vướng mắc từ sáp nhập đơn vị hành chính, Bộ Tài chính yêu cầu các địa phương khẩn trương hoàn thiện tổ chức bộ máy, bố trí đủ cán bộ có năng lực chuyên môn để đảm đương công việc, đặc biệt ở khâu giải phóng mặt bằng và quản lý dự án. Song song đó, các bộ, ngành liên quan phải tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi các cơ chế, chính sách còn chồng chéo, bất cập để khơi thông dòng vốn./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/dau-tu-cong-29-bo-nganh-va-16-dia-phuong-giai-ngan-thap-hon-binh-quan-post1075775.vnp