Thông tin được đưa ra tại cuộc họp trực tuyến với các địa phương, ban quản lý dự án và chủ đầu tư về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng cuối năm 2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức sáng 5/8.
Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt khoảng 30%
Chia sẻ tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, 7 tháng năm 2025, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Bộ mới đạt khoảng 30%, thấp hơn mức bình quân cả nước là 42%, nhưng lại cao hơn so với bình quân của khối bộ, ngành là 28%. Tuy vậy, khoảng cách giữa khối lượng vốn đã bố trí và số tiền thực sự giải ngân vẫn còn rất lớn.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Tỷ lệ giải ngân của Bộ cao hơn so với bình quân khối Bộ, ngành nhưng thấp hơn trung bình chung cả nước. Ảnh: Bảo Thắng.
Theo ước tính, từ nay đến cuối năm, Bộ có khả năng giải ngân khoảng 85% tổng số vốn được giao. Số còn lại, tương đương khoảng 3.100 tỷ đồng, chưa thể giải ngân trong năm 2025. Trong đó, khoảng 1.000 tỷ đồng là phần vốn dư theo tổng mức đầu tư, có thể điều chuyển cho các dự án khác. Tuy nhiên, còn lại 2.100 tỷ đồng là vốn chưa giải ngân được mà không nằm trong diện điều chỉnh kỹ thuật, đòi hỏi phải làm rõ nguyên nhân và có giải pháp cụ thể để xử lý.
Một phần lớn số vốn chậm giải ngân đến từ các chủ đầu tư nằm tại địa phương, dưới hình thức các ban quản lý dự án thuộc Bộ. Mặc dù nhóm này chỉ chiếm khoảng 15% về số lượng dự án, nhưng lại chiếm tới 40 - 45% tổng số vốn.
Đáng chú ý, có những dự án có tổng vốn lên tới cả nghìn tỷ đồng, quy mô lớn thường ít gặp vướng mắc, thì các dự án nhỏ lại bị rơi vào trạng thái "bị bỏ quên", rải rác, không được quan tâm đúng mức, dẫn tới tồn đọng vốn.
Theo Thứ trưởng, với nhóm dự án không vướng mắc nhưng giải ngân thấp, đây là nhóm cần xem xét lại quy trình tổ chức, thanh toán và giám sát. Với nhóm vướng mắc thực sự về mặt bằng, thủ tục, nhân lực hoặc điều kiện thi công.
Ngay từ khâu lập kế hoạch cũng phải sát thực tế
Khẳng định đầu tư công là một trong những động lực quan trọng cho tăng trưởng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5% trong năm nay, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh, dù khó khăn gì, nhưng mục tiêu của Chính phủ không thay đổi, nên phải khắc phục, không chấp nhận lý do.
Việc giải ngân sớm không chỉ giúp đẩy nhanh tiến độ xây dựng, phát huy hiệu quả các công trình hạ tầng, mà còn mở ra khả năng điều chuyển vốn cho những dự án cấp thiết khác, tránh lãng phí. Do đó, các địa phương chưa đạt tỷ lệ giải ngân theo yêu cầu sẽ nhận được văn bản nhắc nhở chính thức.
Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng giải ngân chậm ở một số nơi, ông Trần Đức Thắng cho biết, thời gian qua có hiện tượng một số địa phương bị sáp nhập đơn vị hành chính, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện kế hoạch vốn. Tuy nhiên, tinh thần xuyên suốt là không nể nang, không trì hoãn.
Quyền Bộ trưởng giao Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp tiếp tục theo sát công tác giải ngân vốn đầu tư công, yêu cầu các đơn vị trực thuộc thuộc Bộ chủ động phối hợp. Đồng thời, Bộ cũng cam kết bố trí ổn thỏa vị trí việc làm cho 10 Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi, bảo đảm bộ máy vận hành thông suốt sau sáp nhập, góp phần giúp các dự án được triển khai hiệu quả.
Về giải pháp cụ thể, Quyền Bộ trưởng cho hay, với các dự án chưa nhận được sự quan tâm đúng mức từ cấp tỉnh, Bộ sẽ gửi công văn tới UBND tỉnh, thậm chí Văn phòng Tỉnh ủy đề nghị tăng cường chỉ đạo, tháo gỡ vướng mắc. Trong dài hạn, Bộ sẽ xây dựng kế hoạch trung hạn 2026-2030, gắn với kế hoạch đầu tư công giai đoạn mới, trên tinh thần “ngay từ khâu lập kế hoạch cũng phải sát thực tế”. Phải tránh tình trạng được duyệt vốn cao hơn khả năng thực hiện, hoặc dự toán chưa chính xác dẫn đến vốn dư do áp dụng đơn giá, định mức không phù hợp.
Quyền Bộ trưởng cũng yêu cầu Vụ Kế hoạch - Tài chính phối hợp chặt chẽ với các cục, vụ, ban quản lý dự án để xây dựng kế hoạch khả thi và đúng tiến độ. Bên cạnh đó, Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết của hệ thống dữ liệu và cơ chế giám sát minh bạch. Việc theo dõi trách nhiệm của từng chủ đầu tư, từng địa phương sẽ giúp Bộ đánh giá chính xác năng lực và mức độ hoàn thành. "Tỉnh nào thiếu trách nhiệm, chủ đầu tư nào không đủ năng lực thì không giao nhiệm vụ nữa", ông Thắng nói.
Trong bối cảnh Chính phủ đặt mục tiêu giải ngân tối đa (100%), để thúc đẩy tăng trưởng, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu toàn ngành coi đây là nhiệm vụ ưu tiên, không để vốn nằm chờ do vướng mắc thủ tục hoặc thiếu phối hợp. Nếu làm quyết liệt và đúng cách, chúng ta có thể biến đầu tư công thành động lực thực chất cho nền kinh tế.
Nguyễn Hạnh