Đầu tư công vẫn là yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng GDP

4 giờ trướcBài gốc

Theo GS-TS. Tô Trung Thành (Đại học Kinh tế quốc dân), kết quả đạt được như trên là rất khích lệ trong bối cảnh sắp xếp lại bộ, ngành, địa phương và cần đẩy mạnh bởi nguồn lực này vẫn là yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

GS-TS. Tô Trung Thành (Đại học Kinh tế quốc dân).

Nhiều năm gần đây, chưa năm nào giải ngân 100% vốn đầu tư công, nhưng kết quả năm sau đã tốt hơn năm trước, thưa ông?

Tỷ trọng vốn đầu tư của khu vực nhà nước trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội từ mức 24,1% năm 2019 lên 25,8% năm 2021 và 27,6% năm 2024; trong khi khu vực tư nhân lại giảm tương ứng từ 58,3%; xuống 58% và 55,9%. Tỷ trọng đầu tư của khu vực tư nhân giảm không phải do khu vực này giảm đầu tư, mà do khu vực đầu tư công tăng nhanh. Đây là nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong việc quyết liệt đẩy mạnh thực hiện đầu tư công, coi đầu tư công như một động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trong 8 tháng năm nay, vốn đầu tư thực hiện từ ngân sách nhà nước dù mới đạt 48,3% kế hoạch, nhưng tăng gần 27% so với cùng kỳ năm 2024. Còn vốn đã giải ngân, theo số liệu của Bộ Tài chính, mới đạt 46,3% kế hoạch, nhưng cao hơn 135.290 tỷ đồng so với 8 tháng năm 2024. Đây là kết quả rất đáng khích lệ.

Trong 4 tháng còn lại của năm 2025, các bộ, ngành, địa phương phải hết sức quyết liệt hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thì mới hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP tối thiểu 8% và tạo tiền để tăng trưởng GDP cao hơn vào giai đoạn tới.

Nhưng gia tăng đầu tư công có sợ lấn át các thành phần kinh tế khác?

Hoàn toàn không mà ngược lại, vì đầu tư công tập trung vào hạ tầng, các dự án, công trình giao thông quan trọng, trọng điểm quốc gia... Khi kết cấu hạ tầng đồng bộ, hoàn thiện, hiện đại, sẽ góp phần thu hút đầu tư tư nhân, vốn đầu tư nước ngoài. Tập trung đầu tư công vừa kích tổng cầu trong ngắn hạn, vừa tạo cung trong trung và dài hạn. Nhiều mô hình thành công về phát triển kinh tế trên thế giới đã chứng minh điều này.

Để trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, thì phải tập trung nguồn lực để đầu tư. Trong các nguồn lực cho đầu tư phát triển thời gian tới, đầu tư công vẫn là yếu tố quan trọng. Ngoài ý nghĩa là một bộ phận của tổng cầu, đầu tư công cũng là một công cụ điều tiết vĩ mô của nền kinh tế.

Đầu tư công bên cạnh tạo ra năng lực sản xuất, năng lực phục vụ công, còn có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy, dẫn dắt đầu tư tư nhân, đầu tư trực tiếp nước ngoài. Mặt khác, bối cảnh phát triển mới, chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu cũng đòi hỏi đầu tư công phải đóng vai trò dẫn dắt, mở đường cho các thành phần kinh tế khác phát triển theo các xu hướng này.

Theo ông, dư địa đầu tư công của Việt Nam có thực sự lớn?

Những năm gần đây, chưa năm nào hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công, thậm chí vốn năm trước được kéo dài sang năm sau cũng không giải ngân hết. Đơn cử, trong 8 tháng đầu năm nay, theo số liệu của Bộ Tài chính, vốn những năm trước chưa giải ngân hết được phép tiếp tục thực hiện (chuyển nguồn) cũng mới giải ngân được 38,25%. Như vậy, dư địa của đầu tư công vẫn chưa được phát huy hết.

Trong thời gian tới, dư địa đầu tư công rất lớn khi hàng loạt công trình, dự án trọng điểm quốc gia được tập trung triển khai, hoàn thành, sớm đưa vào khai thác. Mới đây, nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã khởi công, khánh thành 250 công trình, dự án trọng điểm trên cả nước, với tổng mức đầu tư khoảng 1.280.000 tỷ đồng, ngoài vốn nhà nước, còn có sự tham gia của tư nhân và đầu tư nước ngoài. Như vậy, dư địa đầu tư công, đầu tư công trình, dự án công bằng các nguồn vốn khác rất lớn.

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Kế hoạch vay, trả nợ và Chương trình quản lý nợ công giai đoạn 2025-2027, với tổng mức vay của Chính phủ lên tới 2.218.000 tỷ đồng. Chính phủ giao Bộ Tài chính nghiên cứu các phương thức huy động vốn vay mới, đảm bảo huy động đủ vốn vay cho đầu tư phát triển, đáp ứng các dự án lớn về hạ tầng giao thông, chống biến đổi khí hậu, chuyển đổi số. Bộ Tài chính cũng được chủ động điều hành khối lượng phát hành trái phiếu chính phủ theo nhu cầu và khả năng hấp thụ của thị trường, đảm bảo đáp ứng nhu cầu vốn của ngân sách trung ương.

Nhưng hiệu quả đầu tư công vẫn là vấn đề thường được các chuyên gia kinh tế có ý kiến?

Vì vậy, cần phân bổ vốn đầu tư theo hướng đầu tư công dẫn dắt các lĩnh vực ưu tiên theo mô hình tăng trưởng mới. Trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa vào đổi mới sáng tạo, đầu tư công cần đóng vai trò dẫn dắt chiến lược trong các lĩnh vực ưu tiên như công nghệ cao, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, phát triển hạ tầng xanh, chống biến đổi khí hậu và thích ứng với rủi ro thiên tai.

Đầu tư công phải có ý nghĩa kiến tạo cho phát triển và dẫn dắt đầu tư của nền kinh tế theo yêu cầu mới của bối cảnh mới, kỷ nguyên mới. Đầu tư công phải góp phần hỗ trợ, kiến tạo, thúc đẩy đầu tư tư nhân, đầu tư trực tiếp nước ngoài. Ưu tiên đầu tư vào các dự án có tính lan tỏa cao, kích thích đầu tư của nhiều thành phần kinh tế.

Bên cạnh đó, đầu tư công không nên dàn trải, mà cần tập trung vào các lĩnh vực có khả năng kích thích cầu liên ngành, tạo chuỗi liên kết đầu vào - đầu ra với khu vực tư nhân, qua đó khuếch đại tác động của đầu tư công lên tổng cầu. Tái cấu trúc danh mục đầu tư công theo hướng hỗ trợ hệ sinh thái đầu tư tư nhân, đẩy mạnh đầu tư theo phương thức đối tác công - tư và phát huy vai trò của mô hình này để đầu tư công trở thành “vốn mồi” cho khu vực tư nhân.

Mạnh Bôn

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/dau-tu-cong-van-la-yeu-to-quan-trong-thuc-day-tang-truong-gdp-d383756.html