Đầu tư radar, vệ tinh nâng cao năng lực dự báo thiên tai

5 giờ trướcBài gốc

Hiện đại hóa dự báo, nâng cao năng lực ứng phó

Ngày 12/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo về dự thảo Đề án tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả và ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số lĩnh vực phòng, chống thiên tai trong tình hình mới (Đề án).

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Phó Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu của Đề án là nâng cao hiệu quả phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai theo Chỉ thị 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư, đặc biệt chú trọng vai trò của khoa học - công nghệ. Đề án không phải văn bản pháp luật mà là công cụ triển khai các nhiệm vụ cụ thể thông qua dự án thực tiễn, tránh chồng chéo, phân tán.

Thời gian qua, ngành khí tượng thủy văn đã hiện đại hóa công nghệ dự báo, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, bản đồ số cảnh báo sớm; vận hành hệ thống cảnh báo lũ quét, dông, sét. Cả nước có 215 trạm khí tượng bề mặt, 27 trạm khí tượng trên cao, 2.599 điểm đo mưa tự động, 426 trạm thủy văn, 27 trạm hải văn, 19 trạm giám sát biến đổi khí hậu, 10 radar thời tiết và 177 camera giám sát đê điều, hồ chứa.

Giai đoạn 2021 - 2024, gần 22.000 hộ dân được di dời khỏi vùng nguy cơ cao; 469 km đê được gia cố, 8 khu neo đậu bão cho 9.200 tàu cá được xây dựng. Các địa phương huy động 95.949 tỷ đồng xử lý điểm xung yếu, nâng cấp cơ sở vật chất; ngân sách trung ương hỗ trợ 26.265 tỷ đồng cùng hàng nghìn tấn gạo, hạt giống, vật tư y tế. Lực lượng xung kích cấp xã phủ kín toàn quốc với hơn 823.000 thành viên, phản ứng theo phương châm "4 tại chỗ".

Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai năm 2023, tiếp nhận viện trợ trị giá hàng chục triệu USD sau bão, lũ; huy động hơn 2.885 tỷ đồng hỗ trợ khắc phục hậu quả, tiêu biểu 2.675 tỷ đồng sau bão số 3 (Yagi) năm 2024.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn báo cáo tại cuộc họp - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Tích hợp phòng chống thiên tai vào quy hoạch

Báo cáo tại cuộc họp chỉ ra, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền ở một số nơi còn hình thức, thiếu kịp thời; pháp luật và chính sách chưa đồng bộ, chậm sửa đổi; dự báo còn khoảng cách so với thực tiễn, đặc biệt về gió, mưa, lũ, sạt lở. Nguồn lực hạn chế, hỗ trợ đất ở cho hộ di dời khẩn cấp thấp hơn nhiều so với chi phí xây dựng đạt chuẩn. Thiếu trang thiết bị, cơ sở dữ liệu về an toàn hồ đập phân tán, phần lớn chưa quan trắc tự động; nghiên cứu khoa học còn manh mún, thiếu liên ngành; nhận thức về chuyển đổi số chưa đầy đủ.

Lãnh đạo các bộ, ngành đề xuất tăng đầu tư mạng lưới quan trắc, thiết bị cảnh báo, phương tiện cứu hộ chuyên dụng; áp dụng tiêu chuẩn xây dựng hạ tầng chống chịu thiên tai; đào tạo đội ngũ phóng viên và giáo dục kỹ năng ứng phó cho cộng đồng. Các đại biểu thống nhất cần điều chỉnh quy hoạch vùng tránh sạt lở, xây dựng hạ tầng thiết yếu bền vững, đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư phòng, chống thiên tai.

Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan đánh giá kỹ kết quả và tồn tại, chú trọng thể chế, phân cấp, phân quyền ở địa phương; rà soát mô hình tổ chức chỉ đạo, phân công rõ trách nhiệm, xây dựng kịch bản ứng phó theo cấp độ thiên tai. Trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, cần tích hợp yêu cầu phòng ngừa thiên tai, xem xét kỹ quy hoạch dân cư và hạ tầng tại vùng rủi ro cao.

Phó Thủ tướng yêu cầu tích hợp đầy đủ yêu cầu phòng ngừa thiên tai, tránh gia tăng rủi ro từ các công trình hạ tầng, giao thông, bảo đảm không làm tổn hại đến môi trường tự nhiên - VGP/Minh Khôi

Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh tăng cường đầu tư cho công tác dự báo thông qua nghiên cứu cơ bản, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn, hệ thống quan trắc hiện đại, bao gồm trạm radar, vệ tinh và giám sát từ xa. Đồng thời, thúc đẩy hợp tác quốc tế để chia sẻ dữ liệu phục vụ dự báo chính xác; bổ sung nội dung nghiên cứu về động đất, sóng thần.. những hiểm họa tiềm ẩn tại Việt Nam.

Các địa phương cần đầu tư hạ tầng thông tin, năng lượng, thiết bị ứng phó; xây dựng lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp; nâng cao năng lực truyền thông.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành sớm hoàn thiện Đề án và các văn bản liên quan, trong đó nêu rõ các kiến nghị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW, tập trung ưu tiên các nhiệm vụ cấp bách, triển khai các chương trình, dự án ưu tiên giai đoạn 2026 - 2030 và hoàn thiện thể chế để nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai trong thời gian tới.

Nguyên Thảo

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/dau-tu-radar-ve-tinh-nang-cao-nang-luc-du-bao-thien-tai-414990.html