Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành công văn số 4567/BGDĐT-GDPT về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông nhằm cụ thể hóa Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 06/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh.
Liên quan đến nội dung này, lãnh đạo một số trường học trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã có góp ý để việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày được diễn ra hiệu quả.
Cần bổ sung cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Trần Thị Thúy Nga - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở An Dương (phường An Dương, Hải Phòng) đã chia sẻ về những thuận lợi và khó khăn của nhà trường trong việc tổ chức dạy 2 buổi/ ngày.
Trước hết, việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày sẽ tăng thời lượng học tập và rèn luyện kỹ năng giúp học sinh phát triển toàn diện. Việc này cũng giúp các em có thêm thời gian để ôn tập, thực hành, củng cố kiến thức đã học và phát triển kỹ năng.
Đồng thời, tạo điều kiện phát triển toàn diện năng lực của học sinh, không chỉ ở các môn khoa học cơ bản (Toán, Khoa học tự nhiên…) mà còn ở các môn năng khiếu, nghệ thuật (Âm nhạc, Mỹ thuật), kỹ năng sống và các hoạt động trải nghiệm.
Qua đó, học sinh có nhiều cơ hội hơn để phát huy thế mạnh cá nhân, phát triển năng lực một cách đa dạng và toàn diện, phù hợp với mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Cô Trần Thị Thúy Nga - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở An Dương (phường An Dương, Hải Phòng). Ảnh: An ninh Hải Phòng
Bên cạnh đó, việc dạy 2 buổi/ngày cũng tạo điều kiện thuận lợi để nhà trường tổ chức các hoạt động tích hợp, liên môn và một số môn học như: giáo dục kỹ năng sống, giáo dục thể chất, giáo dục địa phương, văn hóa, nghệ thuật… Từ đó, giúp cho việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới được hiệu quả hơn.
Đặc biệt, hoạt động này cũng tăng cường sự gắn kết giữa nhà trường - học sinh - giáo viên. Các thầy cô sẽ có thêm thời gian để giao lưu, tư vấn tâm lý học đường, hỗ trợ học sinh về học tập và phát triển cá nhân.
Tuy nhiên, theo cô Nga, việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày cũng có những khó khăn nhất định đặc biệt là về cơ sở vật chất và đội ngũ nhân lực.
Hiện tại, số lượng phòng học của trường còn hạn chế, một số phòng học xuống cấp phải tận dụng lại cho các lớp học, gây khó khăn trong quá trình xếp lớp. Đa số khu sinh hoạt chung, thư viện, nhà vệ sinh chưa đáp ứng nhu cầu sử dụng tăng lên.
Việc dạy 2 buổi/ngày phát sinh thêm số tiết trong điều kiện nhà trường còn thiếu giáo viên, cụ thể ở các bộ môn năng khiếu, nghệ thuật, Tin học, kỹ năng sống… Đồng thời, việc tăng thời lượng giảng dạy trực tiếp tại trường phần nào ảnh hưởng đến quỹ thời gian dành cho việc giáo viên tự nghiên cứu, học tập, bồi dưỡng.
Đối với học sinh, thời gian học tập kéo dài tại trường có thể làm giảm cơ hội tự học, ôn tập và rèn luyện kỹ năng học tập tại nhà - những yếu tố cần thiết để phát triển năng lực học tập độc lập và lâu dài của các em.
Ngoài ra, hoạt động này cũng làm tăng chi phí vận hành. Việc tổ chức học 2 buổi/ngày làm tăng chi phí điện, nước, thiết bị dạy học, kinh phí trả tiền dạy thừa giờ cho giáo viên. Do đó cần có thêm nguồn lực hỗ trợ từ địa phương để đảm bảo việc tổ chức dạy và học 2 buổi/ngày.
Trong khi đó, cô giáo Phạm Thị Mai Loan – Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Võ Thị Sáu (phường An Biên, Hải Phòng) cho rằng, việc tổ chức dạy học 2 buổi/1 ngày mang lại nhiều lợi ích. Hoạt động này đã cụ thể hóa chủ trương đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo.
Nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục toàn diện: giáo dục đạo đức, giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống, giáo dục STEM, STEAM, giáo dục văn hóa học đường, giáo dục thể chất, nghệ thuật; học sinh được phát triển nhiều năng lực cần thiết trong xã hội hiện đại như: năng lực ngoại ngữ, năng lực trí tuệ nhân tạo, năng lực số.
Cô giáo Phạm Thị Mai Loan – Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Võ Thị Sáu. Ảnhh: LT
Bên cạnh đó, học sinh được hình thành ý thức, thói quen không ngừng học tập để hoàn thiện bản thân. Nhà trường có thêm thời gian để tổ chức các hoạt động giáo dục bổ trợ như bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh chưa đạt,…
Tuy nhiên, theo cô Mai Loan, hiện nay điều kiện cơ sở vật chất tại một số nhà trường chưa đáp ứng được yêu cầu chất lượng khi triển khai việc học 2 buổi/ngày: phòng chức năng, sân bãi, trang thiết bị dạy học,… còn thiếu thốn. Đội ngũ giáo viên hiện có chưa đáp ứng được yêu cầu khi triển khai tổ chức các hoạt động giáo dục bổ trợ.
Chính vì vậy, Phó hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Võ Thị Sáu nhấn mạnh: để triển khai dạy 2 buổi/ngày hiệu quả trước hết cần tăng chi phí đầu tư cho cơ sở vật chất, thiết bị và nhân sự để đáp ứng nhu cầu dạy học và tạo môi trường học tập thuận lợi cho thầy trò.
Một số kiến nghị để việc dạy 2 buổi/ngày được hiệu quả
Để việc triển khai dạy 2 buổi/ngày có thể triển khai hiệu quả trong thực tiễn, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở An Dương cho rằng, cần tăng cường điều kiện cơ sở vật chất phục vụ dạy học.
Trước hết cần rà soát, thống kê thực trạng phòng học; ưu tiên sửa chữa, cải tạo các phòng học xuống cấp để đảm bảo an toàn, đủ điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Đề xuất cấp trên hỗ trợ đầu tư xây dựng thêm phòng học, nhà vệ sinh, thư viện, phòng chức năng, khu sinh hoạt chung... phù hợp với nhu cầu thực tế tại đơn vị.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để phụ huynh hiểu rõ mục tiêu, ý nghĩa của việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Đồng thời, đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, tranh thủ sự hỗ trợ của phụ huynh, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội trong việc bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.
Bên cạnh đó, cần xây dựng kế hoạch sử dụng đội ngũ hợp lý, phân công giảng dạy khoa học để đảm bảo đủ tiết mà vẫn không gây quá tải cho giáo viên. Chủ động đề xuất tuyển bổ sung/hợp đồng với giáo viên, đặc biệt là các môn năng khiếu như Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin học, Giáo dục thể chất… phù hợp với việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày.
Đồng thời cần đảm bảo cân đối thời gian tự học, tự nghiên cứu của giáo viên và học sinh. Sắp xếp thời khóa biểu hợp lý, đan xen giữa các tiết học chính khóa và các hoạt động giáo dục khác như đọc sách, sinh hoạt lớp, hoạt động trải nghiệm… đặc biệt vào buổi chiều.
Tổ chức các tiết ôn tập, tự học có hướng dẫn ngay tại trường để rèn luyện kỹ năng tự học cho học sinh trong điều kiện có người hỗ trợ. Tận dụng hiệu quả các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, dùng chung học liệu số, giáo án điện tử… nhằm hỗ trợ giáo viên chuẩn bị bài giảng khoa học và tiết kiệm thời gian.
Khuyến khích giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin một cách linh hoạt, sử dụng các phần mềm quản lý lớp học, giao bài – chấm bài trực tuyến (ví dụ: Google Classroom, Azota, Microsoft Teams…) nhằm tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả dạy học.
Đặc biệt, các cơ sở giáo dục cần chủ động nguồn lực để đáp ứng chi phí vận hành tăng thêm. Cần xây dựng kế hoạch tài chính cụ thể, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn kinh phí hiện có; kết hợp các nguồn từ ngân sách, địa phương, tài trợ xã hội hóa.
Đề xuất với cấp quản lý xem xét hỗ trợ kinh phí bổ sung cho các đơn vị triển khai dạy học 2 buổi/ngày nhằm giảm áp lực về điện, nước, thiết bị, vệ sinh, cơ sở vật chất, kinh phí trả tiền dạy buổi 2…
Tăng cường công tác tuyên truyền để phụ huynh hiểu rõ chủ trương, chia sẻ trách nhiệm trên tinh thần tự nguyện, minh bạch, phù hợp điều kiện kinh tế địa phương.
Một tiết học chương trình giáo dục địa phương lớp 7 về "Hát Đúm Thủy Nguyên" tại Hải Phòng. Ảnh minh họa: LT
Cùng bàn về vấn đề này, cô giáo Nguyễn Thị Hạnh - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Phục Lễ (phường Nam Triệu, Hải Phòng) cho hay: Công văn số 4567 về việc hướng hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông năm học 2025-2026 đã có hướng dẫn cụ thể nội dung của từng buổi.
Buổi 1: Tổ chức dạy học nội dung các môn học, hoạt động giáo dục bắt buộc, lựa chọn, chuyên đề học tập ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, Thông tư 13/2022/TT-BGDĐT.
Buổi 2: Tổ chức ôn tập, phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông; bồi dưỡng học sinh giỏi; ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông; tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật, giáo dục hướng nghiệp, hoạt động trải nghiệm, giáo dục STEM/STEAM, giáo dục văn hóa đọc, văn hóa học đường, tư vấn hướng nghiệp, hoạt động tình nguyện; giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục tài chính, giáo dục kiến thức về trật tự an toàn giao thông; giáo dục năng lực số, trí tuệ nhân tạo (AI), ngoại ngữ, thể thao, văn hóa, nghệ thuật và các nội dung giáo dục khác theo quy định, đáp ứng nhu cầu, sở thích, năng khiếu của học sinh,...
Cô giáo Nguyễn Thị Hạnh – Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Phục Lễ và học sinh. Ảnh: Lã Tiến
Tuy nhiên, theo cô Hạnh buổi 1 phải đảm bảo 12 môn bắt buộc theo Thông tư 32 tức phải đảm bảo từ 29-30 tiết. Học sinh học từ thứ 2,3,4,5,6,7 mỗi buổi sẽ là 5 tiết. Như vậy, việc nghỉ thứ 7 là rất khó khăn, nhiều khả năng nhà trường chỉ có thể cho học sinh nghỉ chiều thứ 7 theo đúng gợi ý của công văn có thể học tối đa 11 buổi/tuần. Theo như trên thì thời lượng dạy buổi 1 vẫn như trước, tương đối nặng với học sinh.
“Do đó tôi kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể cho phép dạy buổi 1 cân đối thời lượng khoảng 22-26 tiết/tuần, còn 4-8 tiết còn lại dạy buổi 2).
Trong đó buổi 2 mỗi buổi sẽ học 2 tiết gồm ôn tập phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu của chương trình, bồi dưỡng học sinh giỏi, ôn vào 10, tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học. Một tuần sẽ học từ 2 đến 5 buổi tùy theo nhu cầu của học sinh và phụ huynh.
Thực tế, nhà trường cũng như các giáo viên rất muốn ôn luyện cho học sinh chưa đạt, học sinh giỏi và ôn vào 10 nhưng ngân sách lại rất hạn chế. Đa số các trường mới ưu tiên cho việc chi ngân sách cho ôn vào 10. Phụ đạo học sinh giỏi và học sinh chưa đạt là rất ít tổ chức”, cô Hạnh bày tỏ.
LÃ TIẾN