Đẩy mạnh công nghiệp hóa ngành đường sắt, tạo đột phá hạ tầng quốc gia

6 giờ trướcBài gốc

Sáng 23/10, kết luận phiên họp lần thứ tư của Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì cuộc họp trực tuyến với 18 tỉnh, thành phố có tuyến đường sắt đi qua.

Cuộc họp tập trung rà soát, kiểm điểm tiến độ các dự án trọng điểm như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tuyến đường sắt tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội, TPHCM.

Thủ tướng Phạm Minh Chính kết luận phiên họp lần thứ tư Ban chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Theo báo cáo, từ sau phiên họp thứ ba ngày 9/7, Chính phủ và Ban Chỉ đạo đã ban hành gần 20 văn bản điều hành, giao 39 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư. Đến nay, 16 nhiệm vụ đã hoàn thành, 10 nhiệm vụ đang được triển khai thường xuyên, 8 nhiệm vụ cần thêm thời gian do liên quan đến đối tác nước ngoài và 5 nhiệm vụ chưa đến hạn thực hiện.

Trong đó, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được triển khai khẩn trương, với báo cáo nghiên cứu khả thi sẽ hoàn thành trong tháng 10/2025. Hồ sơ cắm cọc giải phóng mặt bằng tại các vị trí ga khởi công đang được bàn giao để đảm bảo khởi công đúng kế hoạch vào ngày 19/12/2025. Song song đó, các hạng mục thiết kế kỹ thuật, lựa chọn nhà thầu thi công và tư vấn giám sát cũng đang được hoàn thiện.

Đối với các tuyến Hà Nội - Lạng Sơn và Hải Phòng - Móng Cái, các bộ, ngành đang phối hợp với phía Trung Quốc để hoàn tất khảo sát, thiết kế và lập quy hoạch chi tiết. Riêng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã thành lập Ban Chỉ đạo, ban hành kế hoạch triển khai, tiến hành kiểm đếm nhu cầu tái định cư. Đến nay, 12/15 địa phương đã khởi công khu tái định cư từ tháng 8/2025, đồng thời Ban Quản lý dự án Đường sắt đang tổ chức lựa chọn tư vấn, lập báo cáo nghiên cứu khả thi và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia cho dự án.

Tại Hà Nội, các dự án đường sắt đô thị đang được đẩy nhanh. Tuyến số 3 (Ga Hà Nội - Hoàng Mai) phấn đấu khởi công giai đoạn 2026 - 2030, trong khi tuyến số 5 (Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc) đã hoàn thành báo cáo giữa kỳ và đang triển khai thiết kế FEED về công nghệ và tổng mức đầu tư.

Tuyến số 2 (Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) đã khởi công ngày 9/10/2025, còn tuyến số 3 (Cầu Giấy - Ga Hà Nội) đạt 66,46% tiến độ thi công hầm và các ga ngầm. Tại TPHCM, thành phố đang chuẩn bị triển khai 7 tuyến đường sắt đô thị, trong đó tuyến số 2 (Bến Thành - Tham Lương) phấn đấu khởi công vào cuối năm 2025.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, đồng thời yêu cầu khẩn trương đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết hiệp định vay vốn cho dự án Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và nghiên cứu phương án phát hành trái phiếu Chính phủ để huy động vốn đầu tư.

Bộ Công Thương được giao phối hợp với EVN bảo đảm nguồn cung điện cho các tuyến đường sắt; Bộ Xây dựng làm việc với phía Trung Quốc về chuyển giao công nghệ, đồng thời chuẩn bị điều kiện khởi công dự án thành phần 1 vào ngày 19/12/2025. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu đẩy nhanh thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, phê duyệt hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng trước ngày 25/10.

Phiên họp lần thứ tư Ban chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phát huy tinh thần tự lực, chủ động nguồn vốn, tạm ứng ngân sách địa phương trong trường hợp vốn trung ương chưa kịp phân bổ để đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng. Ông nhấn mạnh, lãnh đạo các địa phương, đặc biệt là bí thư tỉnh ủy, thành ủy, phải trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về tiến độ, coi công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư là nhiệm vụ trọng tâm.

Ngoài ra, ngành đường sắt và các bộ, ngành liên quan cần đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hình thành hệ sinh thái đường sắt bền vững, bao gồm đường sắt quốc gia, metro và tàu điện ngầm. Việc làm chủ công nghệ, chuyển giao kỹ thuật sản xuất, bảo hành, bảo trì và chế tạo thiết bị phải được coi là hướng đi chiến lược để Việt Nam tiến tới tự chủ trong ngành công nghiệp đường sắt.

Bộ Xây dựng được giao phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn thiện và công bố 37 tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) về đường sắt tốc độ cao trong tháng 10/2025, đồng thời phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Bộ Tài chính xây dựng cơ chế đặc thù về đầu tư và huy động vốn xã hội hóa.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện dự án trên tinh thần “3 có” và “2 không”: có lợi cho Nhà nước, người dân, doanh nghiệp; không tham nhũng, tiêu cực và không thất thoát, lãng phí.

Các đơn vị phải bảo đảm nguyên tắc “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền để công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá đạt hiệu quả cao. Đồng thời, các cơ quan liên quan cần huy động nhân lực chất lượng cao, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng cho đội ngũ chuyên trách, và tăng cường phối hợp giữa trung ương và địa phương, giữa chủ đầu tư và nhà thầu. Lực lượng Công an và Quân đội được đề nghị tham gia hỗ trợ người dân trong công tác bồi thường, tái định cư, bảo đảm ổn định đời sống, an ninh trật tự trong khu vực dự án.

Kết thúc cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định ngành đường sắt đang bước vào giai đoạn tăng tốc mới, đòi hỏi tinh thần hành động quyết liệt, trách nhiệm cao và phối hợp đồng bộ. Các Phó Thủ tướng được phân công tiếp tục chỉ đạo sát sao, bảo đảm tiến độ triển khai các dự án trọng điểm.

Thủ tướng nhấn mạnh, ngày 19/12 tới phải khởi công dự án thành phần 1 tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, coi đây là dấu mốc quan trọng, tạo khí thế thi đua chào mừng Đại hội XIV của Đảng, đồng thời khẳng định quyết tâm đưa ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam phát triển hiện đại, tự chủ và hội nhập sâu với khu vực và thế giới.

Với định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa toàn diện, các dự án đường sắt trọng điểm quốc gia được kỳ vọng sẽ trở thành động lực hạ tầng mới, thúc đẩy logistics, tăng năng lực cạnh tranh và đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng bền vững của Việt Nam trong thập kỷ tới.

Nguyễn Tùng

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/day-manh-cong-nghiep-hoa-nganh-duong-sat-tao-dot-pha-ha-tang-quoc-gia-327868.html