Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội - Tạ Nam Chiến phát biểu.
Ngày 26/9 tại Hà Nội, Hội Kiến trúc sư Hà Nội tổ chức tọa đàm với chủ đề “Chuyển đổi số trong quản lý kiến trúc và quy hoạch”.
Sự kiện quy tụ các chuyên gia, nhà quản lý đô thị, doanh nghiệp công nghệ cùng đại diện các địa phương trên địa bàn Thành phố. Trong bối cảnh Thủ đô đang bước vào giai đoạn thực thi mô hình chính quyền 2 cấp (từ 1/7/2025), tọa đàm mang ý nghĩa thiết thực, góp phần gợi mở giải pháp cho yêu cầu đổi mới quản trị đô thị trong giai đoạn hiện nay.
Cấp bách từ thực tiễn
Phát biểu khai mạc tọa đàm, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội - Tạ Nam Chiến nhấn mạnh, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 diễn ra mạnh mẽ, chuyển đổi số trở thành xu thế tất yếu và là động lực thúc đẩy phát triển bền vững của mỗi quốc gia, mỗi đô thị. Đối với Hà Nội, việc ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch và đô thị không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là cơ hội để nâng cao hiệu quả quản lý, minh bạch hóa thông tin, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.
Quang cảnh hội thảo.
Theo PGS.TS Nguyễn Trúc Anh - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, trong quản lý quy hoạch đất đai, hạ tầng đô thị và xây dựng, chuyển đổi số không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là động lực chiến lược để nâng cao hiệu quả quản lý đô thị. Thực tế cho thấy, dữ liệu quy hoạch, đất đai, hạ tầng và xây dựng hiện còn phân tán ở nhiều cấp, nhiều ngành, thiếu sự kết nối và đồng bộ. Hiện nay, toàn bộ xã, phường ở Hà Nội chưa có bản đồ số hóa địa chính được phê duyệt; quản lý đất nông nghiệp vẫn dựa vào sổ mục kê và sơ đồ vẽ tay.
Các quy trình quản lý vẫn dựa vào hồ sơ giấy, gây tốn kém thời gian, chi phí và hạn chế khả năng giám sát. Trong khi đó, tốc độ đô thị hóa, áp lực dân số, giao thông, nhà ở và môi trường ngày càng lớn, khiến việc đổi mới phương thức quản lý qua nền tảng số trở thành nhu cầu cấp thiết.
Theo PGS.TS Nguyễn Trúc Anh cũng chỉ ra những hạn chế trong cách quản lý quy hoạch và phát triển đô thị hiện nay: Quy hoạch còn “cứng nhắc” và thiếu linh động; các văn bản quy hoạch thường được lập thủ công, khó cập nhật; quản lý đất đai manh mún, thiếu minh bạch do dữ liệu chưa số hóa đồng bộ; quản lý hạ tầng đô thị chưa hiệu quả (hệ thống cấp thoát nước, giao thông, chiếu sáng vận hành rời rạc, thiếu giám sát và điều phối thông minh); quản lý dự án thiếu đồng bộ…
Cũng bởi thế, việc chuyển đổi số là vô cùng cần thiết. “Công tác quy hoạch và quản lý hạ tầng đô thị vốn phức tạp, liên quan nhiều ngành, nhiều cấp, với khối lượng dữ liệu khổng lồ và biến động thường xuyên. Việc ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, hệ thống GIS, BIM… trong thực tiễn quản lý sẽ nâng cao năng lực dự báo, giám sát và điều hành phát triển đô thị; hỗ trợ ra quyết định trong quản lý quy hoạch một cách chính xác, khoa học và minh bạch; đồng thời đảm bảo sự tham gia của cộng đồng và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư, doanh nghiệp triển khai dự án”, KTS Tạ Nam Chiến nhấn mạnh.
Giúp quản lý hiệu quả hơn
Tọa đàm ghi nhận nhiều chia sẻ trực tiếp từ cấp phường, xã trên địa bàn thành phố xoay quanh thực tế triển khai số hóa tại các cơ sở - thành công và vướng mắc. Tại phường Hoàn Kiếm, Cửa Nam, Giảng Võ - những địa bàn trung tâm Hà Nội chuyển đổi số đã được triển khai như một giải pháp cốt lõi để gắn kết bảo tồn di sản với phát triển hiện đại.
Ông Ngô Anh Toàn – Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng đô thị UBND phường Hoàn Kiếm khẳng định: “Chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch kiến trúc sẽ mở ra cơ hội mới để phường Hoàn Kiếm áp dụng những công cụ quản lý hiện đại nhằm hiện thực hóa tiến trình quản lý tích hợp đa ngành, đa lĩnh vực nhằm mang lại lợi ích nhiều mặt cho xã hội cũng như hiện đại hóa công tác quản lý kinh tế - văn hóa – xã hội tại địa phương”.
Tọa đàm mở ra hướng đi và giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý kiến trúc, quy hoạch đô thị Hà Nội hiện nay.
Phường Cửa Nam cũng xác định chuyển đổi số là công cụ then chốt để đảm đương khối lượng công việc khổng lồ. Hiện phường đang ứng dụng công nghệ số trong cải tạo chung cư cũ, quản lý vỉa hè gắn với an toàn giao thông, trật tự đô thị, vệ sinh môi trường, cũng như xây dựng “bảo tàng số” về di sản kiến trúc đô thị.
Ông Đinh Quốc Thái - Trưởng phòng Kinh tế xã Sơn Đồng cho biết, thực tiễn triển khai mô hình chính quyền 2 cấp tại xã đang bộc lộ một số bất cập, nổi bật là khối lượng công việc quá lớn đối với cán bộ, công chức. Phòng Kinh tế phải đảm trách nhiều lĩnh vực: tài chính, kế hoạch, công thương, nông nghiệp, môi trường, đất đai, đô thị (bao gồm quy hoạch, đầu tư, thẩm định dự án) cùng các nhiệm vụ mới như an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy… Trước áp lực này, chuyển đổi số trở thành nhu cầu cấp thiết, vừa là nhiệm vụ cấp bách, vừa là cơ hội để địa phương nâng cao hiệu quả quản lý quy hoạch, đất đai, hạ tầng và xây dựng.
Đại biểu tham luận tại tọa đàm.
Một số tham luận cũng đã đề cập tới những bất cập trong công tác chuyển đổi số tại địa phương đồng thời đề xuất được hỗ trợ số hóa dữ liệu và ứng dụng công nghệ quản lý để khắc phục những hạn chế hiện nay…
Tọa đàm tập trung giới thiệu kinh nghiệm quốc tế và ứng dụng công nghệ số trong quản lý quy hoạch, phát triển đô thị. Các tham luận nhấn mạnh các mô hình số hóa quy hoạch đã triển khai thành công ở nhiều quốc gia và bài học có thể áp dụng tại Việt Nam, đồng thời đề xuất lộ trình chuyển đổi số tại Hà Nội theo từng bước để tích hợp dữ liệu và công nghệ vào quản lý đô thị, ứng dụng công nghệ số trong đô thị hiện đại.
Đăng Chung