Đẩy nhanh tiến độ các dự án điện hạt nhân

một ngày trướcBài gốc

Ngày 24-7, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn dẫn đầu Đoàn công tác của Chính phủ đến kiểm tra thực địa và làm việc với tỉnh Khánh Hòa về các dự án điện hạt nhân (ĐHN). Làm việc với đoàn có các ông: Nghiêm Xuân Thành - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Trần Quốc Nam - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; Trịnh Minh Hoàng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Những vướng mắc cần tháo gỡ

Theo báo cáo của UBND tỉnh, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ 2 dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 và Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 2 đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Tổng diện tích cần thu hồi cho cả 2 dự án hơn 1.279ha, liên quan đến gần 1.300 hộ dân với gần 5.000 nhân khẩu. Theo đó, Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 (xã Phước Dinh) có tổng diện tích hơn 485,5ha; Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 2 (xã Vĩnh Hải) 643,6ha. Các khu tái định cư, chỉnh trang khu dân cư, nghĩa trang... đều đã được quy hoạch bài bản, đảm bảo ổn định lâu dài cho người dân sau khi di dời.

Đoàn công tác nghe lãnh đạo UBND tỉnh báo công tác giải phóng mặt bằng Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Minh Hoàng cho biết, UBND tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh (do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban Chỉ đạo) và Tổ giúp việc (do Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Tổ trưởng) thực hiện các dự án nhà máy ĐHN trên địa bàn tỉnh và ban hành quy chế hoạt động; ban hành kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ của tỉnh về đầu tư xây dựng các nhà máy ĐHN. UBND tỉnh đã phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, trong đó đã cập nhật các dự án nhà máy ĐHN và tích hợp, điều chỉnh các quy hoạch liên quan… để đảm bảo điều kiện pháp lý triển khai dự án. Về công tác giải phóng mặt bằng, đến nay đã hoàn thành công tác kiểm kê tất cả diện tích trên đất liền, diện tích tái định cư, tái định canh và sẽ thực hiện niêm yết. Nếu có thể thực hiện quy trình rút gọn thì khoảng tháng 8, tỉnh sẽ chi trả được tiền bồi thường cho người dân.

Thời gian qua, các bộ, ngành và địa phương đã rất nỗ lực trong thực hiện các dự án nhà máy ĐHN. Theo đó, nhiều công việc quan trọng đã được triển khai theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tại cuộc họp rà soát tiến độ các dự án nhà máy ĐHN Ninh Thuận ngày 18-6. Cụ thể, Bộ Công Thương đã tích cực phối hợp giải quyết các kiến nghị của tỉnh liên quan đến việc triển khai dự án. Công tác đàm phán Hiệp định liên Chính phủ với Liên bang Nga về hợp tác xây dựng Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 đã được xúc tiến mạnh mẽ; việc trao đổi với Nhật Bản về khả năng hợp tác đầu tư xây dựng Dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 2 cũng đang được Bộ Công Thương thúc đẩy.

Tuy nhiên, nút thắt lớn nhất hiện nay nằm ở công tác giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư. Tổng mức đầu tư dự án di dân, tái định cư ban đầu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt hơn 3.235 tỷ đồng, nhưng theo tính toán sơ bộ hiện nay có thể lên đến gần 12.392 tỷ đồng. Trước mắt, tỉnh cần khoảng 3.200 tỷ đồng để thực hiện các công việc liên quan.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 41/2009/QH12 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án ĐHN có một số nội dung không còn phù hợp như tổng mức đầu tư, thời gian thực hiện và cần điều chỉnh sớm để làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo. Vấn đề ranh giới giải phóng mặt bằng cũng là điểm nghẽn khi giữa yêu cầu của Bộ Công Thương và Bộ Khoa học và Công nghệ có sự khác biệt về phạm vi.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá cụ thể trên cơ sở khoa học, công nghệ nhà máy ĐHN cũng như nghiên cứu thực tế đối với các nhà máy ĐHN trên thế giới về khoảng cách cách ly để điều chỉnh các quy định của pháp luật; kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét để Nghị quyết số 189/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng Dự án ĐHN Ninh Thuận vẫn có hiệu lực thi hành sau khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Riêng đối với các cơ chế đặc biệt tại Nghị quyết số 189, đề nghị tỉnh Khánh Hòa chủ động rà soát, đánh giá tổng thể các vấn đề cần điều chỉnh, báo cáo Ban Chỉ đạo Xây dựng nhà máy ĐHN và Bộ Công Thương để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Quyết tâm thực hiện

Tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Nghiêm Xuân Thành khẳng định: “Việc xây dựng các nhà máy ĐHN là chiến lược quốc gia và tỉnh trực tiếp được hưởng lợi từ dự án để phát triển kinh tế - xã hội. Tỉnh Khánh Hòa xác định sẽ đảm bảo cuộc sống của người dân tốt nhất; thực hiện nghiêm túc các chủ trương, cơ chế, chính sách của trung ương, dành mọi nguồn lực cho việc triển khai dự án. Lãnh đạo tỉnh quyết tâm hoàn thành sớm các phần việc được giao theo yêu cầu. Tỉnh kiến nghị các bộ, ban, ngành trung ương sớm phê duyệt các văn bản là cơ sở pháp lý để tách dự án thành phần bồi thường, dự án tái định cư thành dự án riêng để tỉnh có cơ sở thực hiện; cho phép tỉnh thực hiện song song giải phóng mặt với điều chỉnh quy hoạch tỉnh”.

Chủ tịch UBND tỉnh Trần Quốc Nam cho biết, các dự án ĐHN được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị nên đang được thực hiện với quyết tâm cao nhất. Tuy nhiên, đây là dự án rất lớn và quan trọng nên vẫn có những vướng mắc nhất định. Vì vậy, tỉnh mong muốn Chính phủ có những giải pháp kịp thời. Trước mắt, tỉnh sẽ tiến hành thi công khu tái định cư, sau đó sẽ thực hiện chi trả bồi thường cho người dân. Vì thế, tỉnh kiến nghị Chính phủ bố trí thêm vốn để đẩy nhanh tiến độ dự án.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, tập trung đẩy mạnh phát triển các nguồn điện để bảo đảm an ninh năng lượng và đáp ứng yêu cầu cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong thời gian tới là hết sức cần thiết và cấp bách. Bên cạnh đó, việc thực hiện cam kết quốc tế về giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đòi hỏi phải khẩn trương thực hiện việc chuyển đổi năng lượng xanh, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Do đó, phải đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà máy ĐHN. Thời gian qua, mặc dù các bộ, ngành, UBND tỉnh Khánh Hòa và các chủ đầu tư đã có nhiều nỗ lực song thực tế triển khai các công việc vẫn gặp nhiều khó khăn. Để đảm bảo tiến độ, Phó Thủ tướng yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẩn trương hoàn thành báo cáo nghiên cứu tiền khả thi các dự án nhà máy ĐHN để trình cấp thẩm quyền điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Bộ Công Thương, Bộ Tài chính cùng các bộ, cơ quan và EVN khẩn trương tiến hành đàm phán với các đối tác về Dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn yêu cầu tỉnh tiếp tục thực hiện công tác giải phóng mặt bằng để bảo đảm tiến độ thực hiện. Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá cụ thể trên cơ sở khoa học, công nghệ nhà máy ĐHN cũng như nghiên cứu thực tế đối với các nhà máy ĐHN trên thế giới về khoảng cách cách ly để tiến hành điều chỉnh các quy định của pháp luật. Bộ Tư pháp nghiên cứu, tham mưu cho Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét để Nghị quyết số 189 vẫn có hiệu lực thi hành sau khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Riêng đối với các cơ chế đặc biệt áp dụng cho tỉnh Ninh Thuận (cũ) tại Nghị quyết số 189, đề nghị tỉnh Khánh Hòa (sau sáp nhập) chủ động rà soát, đánh giá tổng thể các vấn đề cần điều chỉnh, báo cáo Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy ĐHN và Bộ Công Thương (là Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo) để tổng hợp, lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định. Các bộ, cơ quan ưu tiên xử lý các văn bản liên quan đến các dự án nhà máy ĐHN, không để chậm trễ, quá hạn; chủ động có văn bản gửi Bộ Công Thương khi có thay đổi các thành viên Ban Chỉ đạo để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trong chuyến công tác, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đã cùng lãnh đạo các bộ, ngành và tỉnh đi kiểm tra thực địa tại thôn Bình Tiên (xã Công Hải) - vị trí đầu tuyến đường mà tỉnh đề xuất kết nối đường ven biển Vĩnh Hy - Bình Tiên, qua sân bay Cam Ranh. Tuyến đường này dự kiến dài 10km, trong đó cầu qua vịnh Cam Ranh dài 4km nhằm rút ngắn khoảng cách 20km, nối 2 tuyến đường ven biển bắc và nam Khánh Hòa, tạo động lực phát triển hạ tầng du lịch, kinh tế biển, kết nối thuận tiện đến khu vực 2 dự án nhà máy ĐHN.

Tại các địa điểm quy hoạch 2 dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 và Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 2, đoàn đã khảo sát thực địa, nghe báo cáo tình hình triển khai, thăm hỏi và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân. Dịp này, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã tặng các phần quà cho người dân trong vùng dự án.

Chiều cùng ngày, Đoàn công tác của Chính phủ dâng hương tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Khánh Hòa trước khi kết thúc chuyến công tác.

ANH TUẤN - ĐÌNH LÂM

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/kinh-te/202507/day-nhanh-tien-do-cac-du-an-dien-hat-nhan-f541756/