Hệ thống cống tiêu thoát nước được kiểm tra thường xuyên để chủ động ứng phó mưa lũ.
Hiện toàn tỉnh đang có 610 hồ chứa thủy lợi, trong đó có 73 hồ chứa lớn, 212 hồ chứa vừa và 325 hồ nhỏ. Hệ thống hồ đập tại Thanh Hóa giữ vai trò rất quan trọng trong công tác điều tiết nước, phòng chống thiên tai và đảm bảo sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, qua rà soát, đánh giá, có trên 70 hồ chứa đang trong tình trạng xuống cấp, cần được sửa chữa, nâng cấp để đảm bảo an toàn công trình.
Ở các huyện miền núi như Thường Xuân, Quan Sơn, Như Xuân, Mường Lát, Cẩm Thủy... nhiều hồ có đập đất đã bị rò rỉ, mái đập bị xói lở, cống lấy nước hư hỏng nặng, van điều tiết hoạt động kém hiệu quả. Những tồn tại này tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa lũ, đặc biệt là nguy cơ vỡ đập, gây ngập úng cục bộ và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, tài sản của Nhân dân.
Trước thực trạng trên, Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành, đơn vị và địa phương nhanh chóng kiểm tra, xử lý các điểm hư hỏng, đồng thời xây dựng phương án đảm bảo an toàn hồ đập trong mùa mưa lũ năm 2025. Cùng với đó, tỉnh cũng chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công tại các công trình đang trong giai đoạn tu bổ, nâng cấp, sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ; yêu cầu tuyệt đối không thi công các hạng mục chính trong mùa mưa để tránh rủi ro về chất lượng và an toàn.
Tính đến hết tháng 5/2025 đã có gần 40 công trình hồ đập đang được triển khai thi công. Nhiều công trình trọng điểm đã hoàn thiện hoặc đạt trên 80% khối lượng như hồ Cửa Trát (Thọ Xuân), Thung Bằng (Cẩm Thủy), Mậu Lâm (Như Thanh)... góp phần củng cố năng lực tích trữ nước và tăng cường khả năng điều tiết lũ. Việc hoàn thành sớm các công trình này trước mùa mưa bão không chỉ nâng cao độ an toàn công trình mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp vụ mùa và vụ đông sắp tới. Tuy nhiên, vẫn còn không ít công trình gặp khó khăn trong quá trình thi công. Một số công trình mới đạt 40-50% khối lượng thi công và có tiến độ chậm so với kế hoạch do nhiều nguyên nhân như vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, điều chỉnh hồ sơ thiết kế kỹ thuật, chậm cấp vốn hoặc bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi trong các tháng đầu năm.
Trước tình hình đó, tỉnh đã có nhiều văn bản đôn đốc, yêu cầu các chủ đầu tư và đơn vị thi công tập trung nguồn lực, tăng ca, tăng kíp, tranh thủ thời tiết thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ. Cùng với đó, các sở, ngành và chính quyền địa phương cũng được giao nhiệm vụ phối hợp tháo gỡ khó khăn, xử lý nhanh các vướng mắc về thủ tục đầu tư, hồ sơ kỹ thuật, vốn và giải phóng mặt bằng.
Việc sửa chữa, nâng cấp hồ đập không chỉ phục vụ yêu cầu trước mắt là phòng, chống thiên tai mà còn mang ý nghĩa lâu dài trong việc bảo vệ tài sản hạ tầng, nâng cao hiệu quả tích trữ và sử dụng nguồn nước. Đặc biệt, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tình trạng hạn hán xảy ra ngày càng nghiêm trọng, những hồ chứa an toàn, hoạt động ổn định sẽ là “lá chắn” vững chắc bảo vệ người dân và hỗ trợ phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, ngoài quyết tâm từ phía chính quyền và các nhà thầu, rất cần sự đồng thuận, chia sẻ từ người dân trong công tác giải phóng mặt bằng, di dời công trình phụ trợ và phối hợp giám sát thi công.
Với tinh thần chủ động “phòng là chính”, “chống là cần thiết”, việc đẩy nhanh tiến độ các công trình sửa chữa, nâng cấp hồ đập trong giai đoạn cao điểm trước mùa mưa bão được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao năng lực phòng chống thiên tai của tỉnh, bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân, đồng thời từng bước hoàn thiện hệ thống thủy lợi theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bài và ảnh: Chi Phạm