Dạy thêm trong trường cho học sinh giỏi, cuối cấp nên miễn thủ tục làm đơn đăng ký

3 giờ trướcBài gốc

Tại Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Quyết định của Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội quy định về dạy thêm, học thêm vào ngày 31/10/2025, Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dĩnh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ đề nghị làm rõ cơ chế thực hiện đối với việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường (phụ đạo học sinh kém, bồi dưỡng học sinh giỏi và học sinh cuối cấp), cần do ngân sách chi trả và không phải đăng ký, viết đơn như dạy thêm ngoài nhà trường. Đồng thời, đề nghị bổ sung trách nhiệm của Hiệu trưởng trong việc kiểm tra, giám sát để bảo đảm giáo viên dạy đủ, dạy đúng, có chất lượng theo kế hoạch chương trình; không bị dạy qua loa, cắt xén.

Cần có sự kiểm soát chặt chẽ về phạm vi và hiệu quả của chính sách

Bày tỏ quan điểm về đề nghị trên, trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Mạnh Hà – giảng viên cao cấp Khoa Khoa học và Công nghệ Giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Viện Nghiên cứu Đào tạo Can thiệp Tâm lý Việt Nam bày tỏ, về nguyên tắc, việc dạy thêm/học thêm trong nhà trường do ngân sách chi trả và miễn thủ tục là đề xuất đáng ủng hộ nhưng cần có sự kiểm soát chặt chẽ về phạm vi và hiệu quả.

Theo thầy Hà, hoạt động phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi, và ôn tập cho học sinh cuối cấp về bản chất là trách nhiệm của nhà trường nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện. Do đó, việc để ngân sách chi trả cho các hoạt động này là hợp lý bởi nhiều nguyên nhân.

Thứ nhất, việc làm này giúp đảm bảo công bằng xã hội, giúp mọi học sinh – đặc biệt là học sinh yếu hoặc ở khu vực khó khăn đều có cơ hội được hỗ trợ mà không phụ thuộc vào khả năng tài chính của gia đình.

Thứ hai, giúp chính thức hóa và kiểm soát chất lượng. Khi đưa hoạt động này vào khuôn khổ chính thức, nằm trong kế hoạch của nhà trường, giúp cơ quan quản lý dễ dàng kiểm tra, giám sát chất lượng và nội dung giảng dạy.

Thứ ba, giảm áp lực "tiêu cực" từ dạy thêm ngoài nhà trường. Khi nhà trường đáp ứng được nhu cầu cơ bản và chính đáng, sẽ giảm động lực cho giáo viên tổ chức dạy thêm tràn lan bên ngoài.

Tuy nhiên, thầy Hà cũng lưu ý, việc miễn thủ tục đăng ký học thêm trong nhà trường chỉ nên áp dụng cho những hoạt động phụ đạo/bồi dưỡng mang tính bắt buộc theo kế hoạch chuyên môn đã được cấp quản lý phê duyệt.

Thầy Hà cũng cho rằng, nếu đề xuất trên được triển khai, cơ chế thực hiện phải minh bạch hóa nguồn lực và cụ thể hóa mục tiêu.

Theo đó, ngân sách chi trả cần dựa trên định mức theo số lượng tiết học/số lượng học sinh cần được hỗ trợ, không cào bằng. Đặc biệt, cần có tiêu chí đầu vào/đầu ra rõ ràng cho học sinh yếu tham gia phụ đạo (ví dụ: điểm dưới trung bình) và học sinh tham gia bồi dưỡng (ví dụ: có năng khiếu, kết quả học tập vượt trội).

Đồng thời, cần có cơ chế đánh giá hiệu quả (Accountability), gắn trách nhiệm của nhà trường và giáo viên với kết quả đầu ra của học sinh sau khi được phụ đạo/bồi dưỡng (ví dụ: tỉ lệ học sinh yếu kém giảm, tỉ lệ học sinh giỏi đạt giải tăng).

Ngoài ra, cần áp dụng công nghệ (EdTech) trong công tác phụ đạo/bồi dưỡng. Ngân sách chi cho hoạt động này nên được dùng một phần để phát triển tài liệu số hóa, video bài giảng, hệ thống học tập thích ứng (Adaptive Learning). Điều này giúp học sinh có thể tự học, tự ôn tập ngoài giờ mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào giáo viên đứng lớp. Bên cạnh đó, tại mỗi trường, ngoài Hiệu trưởng, cần thành lập Ban Giám sát độc lập để giám sát quy trình tổ chức dạy thêm/học thêm nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng.

Mặt khác, nếu được ngân sách chi trả, nhà trường phải đáp ứng các điều kiện như có giáo viên đủ chuyên môn và phương pháp, có chương trình tập huấn riêng; cơ sở vật chất phù hợp; kế hoạch phụ đạo, bồi dưỡng công khai về nội dung, thời lượng, danh sách giáo viên – học sinh; và có hệ thống theo dõi tiến bộ học tập cụ thể.

Chính sách có ý nghĩa với cả học sinh và giáo viên

Theo thầy Nguyễn Đình Thắng – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Xuân Khánh (Hà Nội), bày tỏ, nếu hoạt động dạy thêm, học thêm trong nhà trường nếu được chi trả bằng nguồn ngân sách thì sẽ là chính sách rất tốt và nhân văn.

Theo thầy Thắng, việc học sinh được hỗ trợ học tập bằng ngân sách sẽ giúp đảm bảo công bằng giáo dục, đặc biệt với những em có hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời, giáo viên tham gia phụ đạo, bồi dưỡng học sinh trong trường cũng được hưởng chế độ, chính sách rõ ràng, tạo thêm động lực trong công tác này.

“Ở những địa phương kinh tế còn khó khăn, phụ huynh không có điều kiện để đầu tư kinh phí cho con em đi học thêm ở các cơ sở dạy thêm bên ngoài, thì chính sách này thực sự ý nghĩa và phù hợp”, thầy Thắng nhấn mạnh.

Trong khi đó, cô Tạ Thị Thuận – Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Đại Thịnh (Hà Nội) bày tỏ, nếu việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường được ngân sách Nhà nước chi trả thì đây là một chính sách rất nhân văn, vừa hỗ trợ học sinh không cần chi trả kinh phí nhưng vẫn được củng cố kiến thức, vừa giúp giáo viên có thêm động lực và điều kiện giảng dạy.

“Các con được bổ sung kiến thức, các thầy cô được củng cố chuyên môn mà lại được Nhà nước chi trả là hợp lý. Chính sách này rất phù hợp để vừa hỗ trợ học sinh chưa đạt yêu cầu, vừa phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh mũi nhọn”, cô Thuận chia sẻ.

Theo cô Thuận, đây là chính sách mà nhiều cơ sở giáo dục đều mong muốn được ban hành, bởi điều đó không chỉ giảm gánh nặng cho phụ huynh mà còn giúp nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.

Cô Thuận cho biết, từ khi Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT được ban hành, nhà trường vẫn tổ chức dạy thêm trong trường nhưng không thu phí, mà chỉ trích một phần nhỏ từ nguồn chi thường xuyên để hỗ trợ giáo viên.

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải trường nào cũng làm được như vậy, bởi có trường chỉ có kinh phí hạn hẹp. Trong khi đó, nếu học sinh học ở trung tâm dạy thêm bên ngoài thì chi phí cao mà chất lượng chưa chắc đảm bảo

Theo cô Thuận, việc dạy thêm trong nhà trường vẫn là hình thức đảm bảo chất lượng, bởi giáo viên hiểu rõ năng lực học sinh và có trách nhiệm nâng cao kết quả học tập theo đúng chỉ tiêu đã báo cáo và đặt ra ngay từ đầu năm học, và phải thực hiện được chỉ tiêu này.

Tường San

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/day-them-trong-truong-cho-hoc-sinh-gioi-cuoi-cap-nen-mien-thu-tuc-lam-don-dang-ky-post255763.gd