Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận. Ảnh: Quốc hội.
Tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) nêu rõ sự thiếu nhất quán trong quy định thuế VAT giữa hai nhóm nguyên liệu đầu vào quan trọng của nông nghiệp: thức ăn chăn nuôi và phân bón. Hiện thức ăn chăn nuôi vẫn thuộc diện không chịu VAT và được khấu trừ đầu vào, trong khi phân bón lại chịu thuế 5% nhằm mục tiêu tương tự. Sự khác biệt này dẫn đến tình trạng chi phí đầu vào của phân bón vẫn phải “gánh” thêm thuế, đẩy giá thành lên cao và gây khó cho người trồng trọt, nhóm vốn chịu nhiều thiệt hại nhất sau các đợt bão lũ vừa qua.
Đại biểu Trần Văn Lâm khẳng định: "Cần nhất quán trong xử lý cùng một vấn đề và đảm bảo bình đẳng giữa các đối tượng chịu thuế”. Từ quan điểm này, ông đề nghị Quốc hội và Chính phủ xem xét đưa phân bón trở lại diện không chịu thuế VAT nhằm giảm chi phí và hỗ trợ cả doanh nghiệp sản xuất lẫn nông dân.
Chung nhận định trên, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Đà Nẵng) cho rằng thuế VAT 5% không đạt được mục tiêu hỗ trợ đầu vào mà ngược lại làm tăng giá phân bón và tác động trực tiếp đến giá lương thực. Ông đặt câu hỏi: “Không có sản phẩm nào tăng thuế để giảm giá… 5% này đi vào đâu?”
Từ góc nhìn thu hút đầu tư và tự chủ sản xuất, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP HCM) cảnh báo nguy cơ doanh nghiệp FDI rút khỏi Việt Nam. Khi phân bón thuộc diện không chịu thuế, doanh nghiệp không được khấu trừ đầu vào, làm giảm năng lực cạnh tranh so với hàng nhập khẩu. Do đó, ông đề nghị Chính phủ cân nhắc toàn diện về thuế VAT đối với phân bón, thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y nhằm tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp và tăng mức độ tự chủ của ngành.
Ghi nhận ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ và báo cáo cấp có thẩm quyền về vấn đề thuế VAT đối với phân bón. Đây là nội dung nhận được sự quan tâm lớn từ thực tiễn sản xuất, liên quan trực tiếp đến chi phí đầu vào, khả năng cạnh tranh và an sinh của hàng triệu hộ nông dân.
Việc rà soát và điều chỉnh chính sách thuế VAT, theo các đại biểu, không chỉ nhằm giảm gánh nặng chi phí cho người nông dân và doanh nghiệp nội địa mà còn góp phần bảo đảm tính nhất quán của hệ thống pháp luật, thúc đẩy sản xuất trong nước, thu hút đầu tư và phát triển thị trường một cách bền vững.
Trang Mai