Tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội bày tỏ tán thành cao với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo. Theo các đại biểu, đây là một bước hoàn thiện pháp luật quan trọng, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời phù hợp với dân, với yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền và chuyển đổi số quốc gia.
Rà soát các quy định của bảo vệ người tố cáo
Góp ý về việc bảo vệ người tố cáo trong Luật Tố cáo, đại biểu (ĐB) Hoàng Anh Công (đoàn Thái Nguyên) cho biết, hiện nay, vấn đề bảo vệ, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, trong đó, có bảo vệ người tố cáo được Đảng, Nhà nước rất quan tâm và ban hành rất nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện. Trong đó, có Quy định số 231 ngày 17/1/2025 của Bộ Chính trị về bảo vệ người đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Theo quy định này, người đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và người thân được bảo vệ bí mật danh tính và các thông tin cá nhân. Đồng thời, quy định cụ thể về hành vi bị nghiêm cấm theo hướng chú trọng các biện pháp phòng ngừa, làm rõ những biểu hiện của hành vi trả thù, trù dập người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực dưới mọi hình thức để làm cơ sở nhận diện, phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý đối với các hành vi vi phạm này.
Vì vậy, đại biểu đoàn Thái Nguyên đề nghị rà soát các quy định của bảo vệ người tố cáo, quy định về việc hành vi bị nghiêm cấm của Luật Tố cáo, bám sát kết quả sửa đổi, bổ sung các luật liên quan như Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tiết kiệm, chống lãng phí để nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp, đảm bảo sự đồng bộ giữa các quy định của Đảng với quy định của Nhà nước, sự thống nhất trong các quy định của pháp luật.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong (Ảnh: Quốc hội)
Giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu nêu, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, việc bảo vệ người tố cáo đã được quy định đầy đủ tại Luật Tố cáo, bao gồm bảo vệ thông tin, vị trí việc làm, tính mạng, xử lý hành vi trả thù người tố cáo... Sau khi rà soát thấy phạm vi, đối tượng được bảo vệ tại Điều 47 của Luật Tố cáo phù hợp với Quy định 231 của Bộ Chính trị, do vậy đề nghị giữ nguyên như hiện hành.
Quy định cụ thể về thời hạn tạm đình chỉ tối đa
Tại Điều 11a của Luật khiếu nại về tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại, có trường hợp tạm đình chỉ do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.
Đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Bắc Ninh) đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể ngay trong luật này hoặc giao cho Chính phủ quy định cụ thể các trường hợp tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan là như thế nào.
Theo đại biểu, qua nghiên cứu cho thấy, hiện nay, theo quy định tại Điều 156 của Bộ luật Dân sự năm 2015, "sự kiện bất khả kháng" là sự kiện xảy ra một cách khách quan, không thể lường trước được, "trở ngại khách quan" là trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động. Đây là quy định chung, trên cơ sở đó các luật chuyên ngành tiếp tục quy định về trường hợp bất khả kháng cho phù hợp.
Vì vậy, đại biểu đoàn Bắc Ninh cho rằng, trong luật này cũng cần quy định rõ thế nào là sự kiện bất khả kháng hay trở ngại khách quan trong giải quyết khiếu nại. Đồng thời, bổ sung quy định cụ thể về thời hạn tạm đình chỉ tối đa nhằm tránh việc lạm dụng trong việc tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại.
ĐB Trần Văn Tuấn, đoàn Bắc Ninh. (Ảnh: Quốc hội)
"Tôi cho rằng, nếu không quy định rõ thì việc tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại có thể xảy ra trong trường hợp mới chỉ khó khăn thôi, chưa đến mức xác định là bất khả kháng. Điều này dẫn đến việc lạm dụng trong việc giải quyết khiếu nại, không giải quyết hoặc kéo dài, đùn đẩy, né tránh giải quyết và gây bất lợi, bức xúc cho công dân", đại biểu Trần Văn Tuấn nêu ý kiến.
Cùng chung ý kiến này, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) cho rằng để bảo đảm quyền của người khiếu nại, đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định rõ quyền tiếp cận quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ và quyền kiến nghị đối với quyết định này trong thời hạn nhất định, nhằm tránh nguy cơ lạm dụng hoặc vận dụng tùy tiện trên thực tế.
Giải trình, làm rõ về điều này, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, về đình chỉ giải quyết khiếu nại, có ý kiến đề nghị bổ sung trường hợp người khiếu nại được triệu tập nhiều lần để đối thoại nhưng không đến vào quy định đình chỉ giải quyết khiếu nại. Theo đó, cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo giải trình như sau: Việc đình chỉ khi người khiếu nại vắng mặt, được triệu tập nhiều lần để đối thoại nhưng không đến có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của người khiếu nại, mà trách nhiệm của các cơ quan hành chính Nhà nước phải giải quyết nên đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
Về ý kiến của đại biểu Trần Văn Tuấn về đình chỉ giải quyết khiếu nại trong trường hợp bất khả kháng, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu và thể hiện nội dung này trong nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành luật.
Nguyễn Vân-Vân Anh/VOV.VN