Các công ty Mỹ như OpenAI, những đơn vị đang chạy đua phát triển trí tuệ nhân tạo, đang đứng trước nguy cơ bị các đối thủ giá rẻ như DeepSeek của Trung Quốc vượt mặt, theo nhận định của Mary Meeker - nhà đầu tư và phân tích nổi tiếng với các báo cáo về xu hướng công nghệ được giới công nghệ Thung lũng Silicon theo dõi sát sao.
Meeker, người từng đầu tư sớm vào các công ty như Meta, Spotify và Airbnb, cho Financial Times biết rằng những tiến bộ mới trong AI sẽ tạo ra “nhiều công ty có giá trị 10.000 tỉ USD và có lẽ không phải tất cả đều có trụ sở tại nước Mỹ”.
Bà Mary Meeker cho biết những tiến bộ mới về AI sẽ tạo ra "nhiều công ty trị giá 10 nghìn tỉ USD" - Ảnh: Getty
“Sự tạo ra của cải sẽ rất phi thường. Chúng ta chưa từng có một thị trường với 5 tỉ người dùng dễ tiếp cận đến vậy”, bà nói thêm.
Báo cáo mới nhất của bà về sự phát triển ngành công nghiệp chỉ ra những thách thức ngày càng gia tăng với các công ty Mỹ, những đơn vị đi đầu trong việc phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).
Meeker cho rằng chi phí huấn luyện các mô hình như dòng GPT của OpenAI hay Gemini của Google đang ngày càng tăng, trong khi sự cạnh tranh từ các mô hình giá rẻ trong nước và các tổ chức nước ngoài như DeepSeek đang tạo áp lực giảm giá.
“Các mô hình kinh doanh đang thay đổi. Xuất hiện những câu hỏi mới về tính khả thi của mô hình LLM "một kích cỡ cho tất cả", khi các mô hình nhỏ hơn, rẻ hơn và được huấn luyện riêng cho các mục đích cụ thể đang dần xuất hiện. Trong ngắn hạn, khó có thể bỏ qua thực tế rằng kinh tế học của các LLM đa dụng đang giống như ngành hàng hóa, với mức tiêu hao vốn mạo hiểm lớn”, theo báo cáo.
Meeker từng được gọi là “nữ hoàng internet” nhờ phân tích trong thời gian làm việc tại Morgan Stanley, nơi bà dự đoán được sự thành công của Google, Apple và các ông lớn khác. Bà gia nhập công ty đầu tư mạo hiểm Kleiner Perkins năm 2010, trước khi đồng sáng lập công ty đầu tư riêng Bond vào năm 2019.
Báo cáo mới nhất của Bond minh họa sự bùng nổ của thị trường công cụ AI tạo sinh kể từ khi OpenAI ra mắt chatbot ChatGPT cuối năm 2022. Công cụ này đã nhanh chóng đạt hơn 500 triệu người dùng hằng tháng chỉ sau hai năm, kích hoạt làn sóng đầu tư mạo hiểm vào hàng loạt đối thủ cạnh tranh.
Đầu tư vào trung tâm dữ liệu và cơ sở hạ tầng AI khác cũng tăng tốc mạnh. Chi tiêu vốn của sáu công ty công nghệ lớn nhất nước Mỹ đã tăng hơn 60% so với năm trước, lên hơn 200 tỉ USD trong năm 2024.
Sự tăng trưởng đó giúp 3 công ty khởi nghiệp hàng đầu Mỹ trong cuộc đua LLM - OpenAI, xAI và Anthropic, có tổng định giá khoảng 400 tỉ USD, đồng thời thúc đẩy doanh thu và giá cổ phiếu của các ông lớn công nghệ như Nvidia, Meta và Microsoft.
Tuy nhiên, phân tích của Meeker cũng cho thấy các công ty LLM đang đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng: nâng cấp lớn về chip và thuật toán đã làm giảm đáng kể chi phí vận hành mô hình, tạo điều kiện cho các đối thủ như DeepSeek tung ra các mô hình hiệu quả hơn với giá rẻ hơn.
Việc huấn luyện những mô hình tiên tiến nhất vẫn là một nhiệm vụ cực kỳ tốn kém. Ước tính chi phí phát triển các mô hình hàng đầu đã tăng gấp 2.400 lần trong vòng 8 năm, loại bỏ phần lớn đối thủ thiếu khả năng sinh lời rõ ràng.
OpenAI, Anthropic và xAI đã đạt tổng doanh thu hằng năm khoảng 12 tỉ USD, nhưng để làm được điều đó, họ đã huy động tổng cộng 95 tỉ USD. Theo bà Meeker, tỷ lệ định giá/doanh thu của OpenAI hiện tại “có vẻ đắt đỏ”.
Cuộc chiến giá và sự gia tăng các mô hình giá rẻ là tin tốt cho người tiêu dùng, nhưng đồng nghĩa với việc các công ty khởi nghiệp muốn khai thác tối đa lợi thế thương mại từ công nghệ này sẽ cần nguồn vốn lớn và các nhà đầu tư kiên nhẫn.
Meeker so sánh thách thức hiện tại với hành trình của Uber, Amazon và Tesla, những công ty từng đốt lượng tiền khổng lồ để xây dựng quy mô và cuối cùng đạt được khả năng sinh lời.
“Nguyên tắc đầu tư trong giai đoạn hưng phấn như hiện nay là chỉ đầu tư số tiền bạn sẵn sàng mất, và thực hiện theo phương pháp danh mục. Đặt tất cả trứng vào một giỏ là rủi ro lớn, bởi vì mọi thứ đều đang đi lên cho đến khi không còn như vậy nữa”, bà Meeker nói.
Hoàng Vũ