Đề nghị áp dụng kê khai và kiểm tra giá cho nhóm hàng hóa tăng, giảm đột biến từ 20%

8 giờ trướcBài gốc

Công cụ quan trọng chống hành vi trục lợi, lũng đoạn thị trường

Thảo luận về Luật Giá (sửa đổi), chiều 3/11, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Hoàng Văn Cường nhấn mạnh một điểm quan trọng mà trong dự thảo luật hiện nay chưa đề cập, đó là quy định về kê khai giá và kiểm tra giá - nội dung đã có trong Luật Giá trước đây, nhưng lần này "dường như bị bỏ sót".

ĐBQH Hoàng Văn Cường.

Theo ông, thực tế kê khai giá và kiểm tra giá là công cụ rất quan trọng để kiểm soát biến động giá cả các mặt hàng thiết yếu, những hàng hóa gắn trực tiếp với đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân. Khi doanh nghiệp kê khai giá bán, cơ quan quản lý nắm được mặt bằng giá. Và khi có biến động, doanh nghiệp phải giải trình rõ lý do điều chỉnh giá. "Cơ chế này không chỉ giúp minh bạch, mà còn ngăn chặn hành vi lợi dụng khan hiếm hàng hóa để tăng giá bất hợp lý", đại biểu nói.

Ông lấy ví dụ, tại một số nước, sữa bột – dù là sản phẩm do tư nhân sản xuất và phân phối – vẫn phải kê khai giá. Nếu doanh nghiệp tự ý tăng giá mà không có lý do chính đáng (chẳng hạn chỉ vì hàng tạm thời khan hiếm), thì ngay lập tức bị kiểm tra và xử phạt nặng. Chỉ khi nào doanh nghiệp thay đổi công thức, nhãn mác, bao bì hoặc chất lượng sản phẩm, thì mới được phép điều chỉnh giá. Còn nếu cùng một loại hàng hóa, mà chỉ lợi dụng tình trạng khan hiếm để tăng giá, thì sẽ bị coi là hành vi trục lợi, lũng đoạn thị trường.

Đại biểu Hoàng Văn Cường chỉ rõ, ở Việt Nam hiện nay, tình trạng này vẫn còn khá phổ biến. Nhiều mặt hàng thông thường, khi có biến động cung - cầu, đặc biệt là trong thời điểm khó khăn, giá lập tức tăng vọt, nhưng không có cơ chế kiểm tra, giám sát hoặc kê khai giá cụ thể.

Quang cảnh thảo luận tại Tổ TP Hà Nội.

"Điển hình nhất là thị trường bất động sản. Chúng ta đều thấy, giá nhà đất tăng rất cao, đến mức lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước cũng phải đặt câu hỏi: "Tại sao giá bất động sản lại cao như vậy? Căn nguyên từ đâu?". Nếu có cơ chế kê khai giá và kiểm tra giá đối với nhóm hàng hóa đặc thù này, khi giá biến động bất thường, cơ quan quản lý sẽ xác định ngay nguyên nhân: Có phải do chi phí đầu vào tăng thật sự? Hay do cung cầu mất cân đối? Hay do có hiện tượng găm hàng, đầu cơ, lũng đoạn giá? Khi đó, nếu xác định giá tăng không do chi phí thực tế mà do lợi nhuận tăng đột biến, thì phần lợi nhuận này phải được điều tiết bằng thuế, thay vì để mặc doanh nghiệp tự do nâng giá", ông phân tích.

Từ đó, ông đề nghị trong Luật Giá (sửa đổi) cần bổ sung quy định về cơ chế kê khai và kiểm tra giá, áp dụng cho các nhóm hàng hóa, dịch vụ thiết yếu có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân. Cụ thể, khi mức giá hàng hóa tăng hoặc giảm đột biến từ 20% trở lên, cần bắt buộc thực hiện kê khai và kiểm tra giá. Có như vậy, chúng ta mới ngăn chặn được tình trạng lũng đoạn giá, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời bảo đảm sự ổn định và minh bạch của thị trường...

Yêu cầu 12.000 cơ sở bán lẻ thuốc kê khai giá, có khả thi?

Đề cập vấn đề kê khai giá, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho biết, theo quy định dự thảo luật, với mặt hàng thuốc, có hai loại kê khai: Kê khai giá bán buôn, do các cơ sở sản xuất, nhập khẩu thực hiện; kê khai giá bán lẻ, áp dụng cho các cơ sở bán lẻ thuốc.

ĐBQH Trần Thị Nhị Hà.

"Riêng tại Hà Nội, hiện có khoảng hơn 12.000 cơ sở bán lẻ thuốc (gồm nhà thuốc, đại lý, cơ sở kinh doanh dược). Mỗi cơ sở trung bình kinh doanh từ vài nghìn đến hàng chục nghìn mặt hàng thuốc, mà giá lại biến động liên tục. Trong khi đó, chúng ta đã quy định các cơ sở phải niêm yết giá và chịu trách nhiệm không bán cao hơn giá niêm yết. Nếu giờ lại yêu cầu thêm việc kê khai giá bán lẻ cho từng mặt hàng và giao thẩm quyền cho Chủ tịch UBND thành phố (sau đó ủy quyền cho Sở Y tế thực hiện) thì khối lượng công việc sẽ rất lớn và khó khả thi. Bởi lẽ, với quy mô hàng chục nghìn cơ sở, hàng trăm nghìn mặt hàng, mà hệ thống công nghệ thông tin hiện còn hạn chế, việc quản lý và cập nhật dữ liệu gần như không thể đảm bảo", bà nêu quan điểm.

Bên cạnh đó, hiện nay, chúng ta đã thực hiện khá chặt chẽ việc kê khai giá bán buôn, nên theo đại biểu, không nên mở rộng thêm quy định kê khai giá bán lẻ. Nếu áp dụng, sẽ làm tăng đáng kể khối lượng công việc cho chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước, trong khi hiệu quả chưa chắc được nâng cao...

Quỳnh Vinh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/de-nghi-ap-dung-ke-khai-va-kiem-tra-gia-cho-nhom-hang-hoa-tang-giam-dot-bien-tu-20--i786871/