Đề nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn một số phương pháp khảo sát giá, điều chỉnh giá VLXD

4 giờ trướcBài gốc

Áp lực “bão giá” VLXD đè nặng công trình công

Từ đầu quý II/2025 đến nay, giá các loại vật liệu xây dựng chủ lực như thép, xi măng, cát, đá... đồng loạt tăng mạnh, có mặt hàng tăng 15–25% so với đầu năm. Thị trường cũng ghi nhận tình trạng khan hiếm cát xây dựng tại nhiều khu vực phía Bắc, khiến nhà thầu phải dừng thi công hoặc điều chỉnh tiến độ.

Tại một số công trình trọng điểm trên địa bàn Hà Nội như đường Vành đai 4, dự án cải tạo hồ Tây, tuyến đường nối huyện Gia Lâm với Đông Anh, nhiều gói thầu đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số nhà thầu phản ánh việc lập dự toán từ đầu năm 2024 giờ đây không còn phù hợp với giá thực tế, dẫn tới nguy cơ lỗ nặng, thậm chí bỏ dở công trình.

Trước diễn biến bất thường của thị trường vật liệu xây dựng, ngày 10/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Công điện số 85/CĐ-TTg về tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá vật liệu xây dựng.

Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng khẩn trương cho rà soát, chỉ đạo, hướng dẫn địa phương rà soát, đánh giá, tổng hợp nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn; phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn, chỉ đạo địa phương quy hoạch, xác định các mỏ, nguồn cung, công suất, khả năng cung cấp để bảo đảm cân đối cung cầu, kịp thời xử lý ngay khó khăn vướng mắc, nhất là thiếu hụt cục bộ trên từng địa bàn, địa phương và trên toàn quốc.

Bộ trưởng Bộ Công thương chỉ đạo cơ quan chức năng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý; xử lý triệt để hàng hóa vật liệu xây dựng không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan điều tra, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng thị trường, đầu cơ trục lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng và những hành vi bao che, bảo kê, tham nhũng, làm ngơ để tình trạng vi phạm tái diễn, không xử lý triệt để.

Hà Nội cầu cứu Bộ Xây dựng: Cần cơ chế “mở khóa”

Trước tình hình đó, ngày 02/7 vừa qua, UBND TP Hà Nội đã có văn bản số 3873/UBND-ĐT gửi Bộ Xây dựng, báo cáo thực trạng và đề xuất tháo gỡ. Thành phố kiến nghị Bộ sớm có hướng dẫn thống nhất về phương pháp khảo sát, xác định giá vật liệu xây dựng trên địa bàn, đồng thời cho phép điều chỉnh định mức giá tại thời điểm thực tế thi công.

Động thái của Hà Nội được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ ban hành Công điện số 85/CĐ-TTg ngày 10/6/2025 về việc tăng cường các biện pháp bình ổn giá vật liệu xây dựng. Thủ tướng yêu cầu các địa phương chủ động rà soát quy hoạch, đảm bảo nguồn cung; xử lý tình trạng đầu cơ, thao túng giá và kịp thời cập nhật giá vật liệu vào hệ thống cơ sở dữ liệu; Văn bản số 5050/BXD-KHCNMT&VLXD ngày 13/6/2025 của Bộ Xây dựng về việc triển khai Công điện số 85/CĐ-TTg ngày 10/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều địa phương, trong đó có Hà Nội, việc cập nhật giá vẫn đang chậm và thiếu công cụ hỗ trợ kỹ thuật, khiến nhiều sở ngành “bí” trong việc tham mưu điều chỉnh dự toán đầu tư.

Theo văn bản này, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị liên quan rà soát, đánh giá nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn, tăng cường kiểm tra, giám sát, theo dõi, đôn đốc, bám sát diễn biến thị trường xây dựng, chủ động có giải pháp xử lý theo thẩm quyền, kiểm soát việc kê khai, niêm yết giá theo quy định, thường xuyên cập nhật những tác động ảnh hưởng đến giá vật liệu xây dựng.

Trên cơ sở nội dung tổng hợp, báo cáo Sở Xây dựng tại Văn bản số 7622/SXD-KTXD ngày 19/6/2025 về việc công bố giá vật liệu xây dựng trên địa bàn Thành phố, trong đó có nêu một số khó khăn, vướng mắc quá trình thực tiễn triển khai, UBND thành phố Hà Nội kính báo cáo, đề xuất Bộ Xây dựng xem xét, hướng dẫn UBND Thành phố 6 nội dung. Cụ thể:

Thứ nhất, xem xét, hướng dẫn phương pháp khảo sát giá vật liệu xây dựng, đặc biệt là các thời điểm có biến động giá (thời điểm xác định, thời điểm công bố khi có biến động giá).

Thứ hai, xem xét, hướng dẫn áp dụng chỉ số CPI (nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng) để điều chỉnh công bố giá hàng tháng, hàng quý (để giảm thời gian khảo sát giá nhằm kịp thời công bố giá vật liệu xây dựng) khi có biến động giá lớn.

Thứ ba, quy định trách nhiệm của các đơn vị liên quan trong việc quản lý và cung cấp thông tin về giá vật liệu xây dựng (Chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, phường, xã quản lý các cơ sở kinh doanh, khai thác vật liệu xây dựng và cơ quan thuế...).

Thứ tư, quy định trách nhiệm các Sở xây dựng chuyên ngành, Sở Tài chính (cơ quan giao chức năng quản lý giá) có trách nhiệm theo dõi, tổng hợp biến động giá vật liệu để kịp thời công bố hàng quý và bổ sung khi có biến động giá.

Thứ năm, Bộ Xây dựng nghiên cứu, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương để có hướng dẫn, chỉ đạo trong công tác quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, xác định vị trí, trữ lượng các mỏ, các nguồn cung..., cấp phép, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng (đặc biệt là khoáng sản thông thường làm vật liệu xây dựng là cát, sỏi, đá, vật liệu san nền, đắp đường... sử dụng cho các công trình hạ tầng, giao thông) để điều tiết, phân phối cho các địa phương không có mỏ khai thác khoáng sản thông thường làm vật liệu xây dựng.

Cuối cùng, xem xét, hướng dẫn việc điều chỉnh đơn giá khi có biến động về giá nguyên, nhiên, vật liệu lớn hơn tỷ lệ chi phí dự phòng của gói thầu để đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án cũng như hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công.

Đầu tư công “tắc nghẽn” sẽ kéo theo kinh tế chậm lại

Các chuyên gia xây dựng cảnh báo, nếu giá vật liệu tiếp tục tăng không kiểm soát và không có cơ chế cập nhật kịp thời, các dự án đầu tư công sẽ không chỉ chậm tiến độ mà còn ảnh hưởng đến giải ngân, qua đó kéo lùi tăng trưởng kinh tế địa phương.

Theo Baochinhphu.vn, báo cáo diễn biến thị trường vật liệu xây dựng (VLXD) của Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) thể hiện, trong tháng 6/2025, giá cát xây dựng tăng từ 29,95 - 58,45% so với tháng trước; giá đá xây dựng tăng từ 7,3 - 11,11%.

Cụ thể, giá thép bình quân tháng tăng 100 - 270 đồng/kg tùy các loại và từng vùng, tính trung bình tăng 1,2% so với tháng 5. Giá nhựa đường tăng tới 200 đồng/kg các loại, tăng 0,16 - 0,33% so với tháng trước. Nguyên nhân giá nhựa đường tăng là do ảnh hưởng giá xăng dầu và chi phí vận chuyển.

Giá xi măng ổn định, không biến động so với tháng trước. Các dây chuyền sản xuất xi măng đủ đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu ra các nước trên thế giới. Mặc dù chi phí sản xuất cũng tăng lên nhưng do lượng cung lớn, các nhà máy sản xuất phải cân đối để đạt được lợi nhuận.

Giá cát xây dựng tăng từ 29,95 - 58,45% ở khu vực so với tháng 5/2025. Nguyên nhân được Viện Kinh tế xây dựng nhận định là do nhu cầu xây dựng cao, nguồn cung khan hiếm, các mỏ cát được cấp phép tạm dừng hàng loạt do nhiều nguyên nhân (hết hạn cấp phép; gây sạt lở, chồng lấn; chủ động ngừng khai thác...). Đặc biệt là các tỉnh miền Trung, các công trình sử dụng chủ yếu nguồn cát tự nhiên, không có các trạm để sản xuất cát nghiền.

Giá đá xây dựng tăng từ 7,3 - 11,11% so với tháng 5/2025.

Nguyên nhân là do nhu cầu xây dựng tăng cao, đồng thời do ảnh hưởng tăng giá các loại vật liệu xây dựng (cát xây dựng). Các địa phương không đủ lượng cát tự nhiên, sử dụng cát nghiền để thi công xây dựng, đặc biệt khu vực miền Bắc và miền Nam.

"Nhìn chung trong tháng 6, các loại vật liệu xây dựng như xi măng, thép, nhựa đường ổn định, không biến động nhiều so với tháng trước, chỉ có giá cát và đá xây dựng tăng cao. Do giá vật liệu biến động, nên giá trị các loại hình công trình tăng từ 0,68 - 3,14 % so với tháng trước", Viện Kinh tế xây dựng đánh giá.

Giá vật liệu xây dựng tăng cao không chỉ là bài toán kỹ thuật mà còn là một thách thức chính sách cần hành động nhanh từ cả trung ương và địa phương. Những kiến nghị như của Hà Nội nếu không được phản hồi kịp thời sẽ khiến hàng loạt công trình công rơi vào trạng thái “tắc nghẽn” – điều không thể chấp nhận trong giai đoạn nước rút giải ngân đầu tư công hiện nay.

Nguyên Vũ

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/de-nghi-bo-xay-dung-huong-dan-mot-so-phuong-phap-khao-sat-gia-dieu-chinh-gia-vlxd.html