Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Dân số, đại biểu Hoàng Uyên cho hay, khoản 1 Điều 13 quy định một số chính sách hỗ trợ khuyến khích sinh đủ hai con như là nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính, nhà ở. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy việc triển khai các chính sách này, đặc biệt là chính sách về nhà ở gặp rất nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn lực và khả năng cân đối ngân sách, nhất là tại các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn. Ngoài ra, các chính sách chưa thực sự khuyến khích mạnh mẽ vai trò của nam giới trong việc chia sẻ, chăm sóc con cái.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên.
Trước thực tế đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo rà soát quy định theo hướng linh hoạt, phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính khả thi, đồng thời bổ sung một số chính sách mang tính bền vững, thiết thực như hỗ trợ phát triển hệ thống. dịch vụ trông giữ trẻ, giáo dục mầm non công lập và ngoài công lập đảm bảo chất lượng. Đây là giải pháp căn cơ giúp giảm gánh nặng chăm sóc con nhỏ cho các gia đình, tạo điều kiện cho phụ nữ, đặc biệt là lao động nữ sớm quay lại thị trường lao động.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị chính sách giảm thuế TNCN cho gia đình sinh đủ hai con. Đây là hình thức hỗ trợ trực tiếp có tính khuyến khích cao và phù hợp với xu hướng chính sách tại một số quốc gia đang đối mặt với tỷ suất sinh thấp. Chính sách này không chỉ hỗ trợ tài chính mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ yên tâm sinh và nuôi dạy con, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu dân số.
Đối với quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con của phụ nữ dân tộc ít người, đại biểu bày tỏ băn khoăn do tỷ suất sinh ở nhóm này vốn đã cao hơn bình quân chung cả nước trong khi điều kiện sống còn vô vàn khó khăn. Đại biểu kiến nghị luật cần ưu tiên các chính sách phát triển kinh tế - xã hội toàn diện như nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục, đảm bảo nhà ở, giao thông và cơ sở hạ tầng; lồng ghép các chính sách nâng cao vị thế kinh tế cho phụ nữ, đảm bảo họ tiếp cận được việc làm, đất đai và tín dụng để tự chủ hơn trong việc quyết định sinh sản…
Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Lâm Đồng) cho rằng, dự thảo quy định nhiều khoản, tuy nhiên chỉ dừng lại ở các quy định theo hướng khuyến khích, vận động, tuyên truyền nhưng chưa đi kèm với các cơ chế hỗ trợ cụ thể.
Để đảm bảo tính khả thi trong thực tiễn, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung các quy định mang tính chính sách khuyến khích cụ thể, đặc biệt tại các khu vực có mức sinh thấp, như trợ cấp tài chính trực tiếp cho các vợ chồng sinh đủ 2 con; hỗ trợ nhà ở, ưu đãi thuế, tín dụng đối với hộ gia đình có con nhỏ; mở rộng chế độ nghỉ thai sản và chăm sóc con nhỏ cho cả bố; ưu tiên tuyển dụng, bố trí việc làm linh hoạt cho phụ nữ sau sinh; miễn, giảm học phí, dịch vụ y tế cho trẻ em là con thứ hai trong gia đình sinh đủ 2 con theo đúng chính sách.
“Quy định như trên không chỉ mang tính chất động viên mà còn tạo điều kiện trực tiếp giúp các cặp vợ chồng yên tâm sinh con và nuôi dạy con tốt, góp phần duy trì mức sinh thay thế, ứng phó với xu hướng mức sinh thấp đang ngày càng gia tăng tại nhiều địa Phương”, đại biểu Hằng nhấn mạnh.
Hải Nam