Cần sớm có cơ chế tiền lương phù hợp để khuyến khích công chức cấp xã
Sáng 29/10, Quốc hội thảo luận đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.
Tại nghị trường Quốc hội, đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Đà Nẵng) khẳng định giai đoạn 2021-2025 là một nhiệm kỳ rất thành công với nhiều kết quả nổi bật, vượt trội và toàn diện.
Ông Phước nhấn mạnh, chúng ta đã vượt qua thách thức chưa từng có và đạt được những kỳ tích rất quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho đà tăng trưởng giai đoạn phát triển mới.
Tuy nhiên đại biểu cũng chỉ rõ, đội ngũ cán bộ chưa được bố trí đồng bộ và đúng chuyên môn. Nhiều cán bộ phải “gánh vác” công việc của 4-5 phòng chuyên môn cấp huyện trước đây dù không có chuyên môn sâu và chưa được bồi dưỡng nghiệp vụ kịp thời. Việc xác định biên chế chưa tính đến yếu tố đặc thù vùng miền, dẫn đến tình trạng nơi thừa, nơi thiếu cán bộ trầm trọng.
Đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Đà Nẵng)
“Nhiều xã khu vực miền núi, biên giới, hải đảo đang thiếu từ 7 đến 14 cán bộ, rất khó để đảm nhiệm các nhiệm vụ được giao”, đại biểu nhấn mạnh.
Trong khi khối lượng công việc của cán bộ, công chức cấp xã tăng lên gấp 2-3 lần, chế độ chính sách đãi ngộ lại không thay đổi, còn rất thấp, chưa đủ sức động viên, khuyến khích họ yên tâm công tác và cống hiến.
Từ những phân tích trên, đại biểu Dương Văn Phước đã đề nghị Bộ Nội vụ sớm khảo sát thực tế để xây dựng vị trí việc làm, khung biên chế tối thiểu để làm cơ sở định biên cho cấp xã. Tham mưu Chính phủ sớm ban hành các cơ chế tiền lương phù hợp để khuyến khích cán bộ, công chức cấp xã yên tâm làm việc, thu hút cán bộ về công tác tại khu vực khó khăn.
Nâng cao đời sống cán bộ là nâng cao chất lượng bộ máy
Cũng nói về vấn đề chính sách tiền lương và đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Vĩnh Long) cho biết, sau gần 4 tháng, kể từ khi chính thức triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy hành chính của chúng ta đã “nhẹ hơn” về đầu mối, nhưng “nặng hơn” về công việc.
“Cán bộ, công chức ở nhiều địa phương, nhất là cấp cơ sở phải đi làm xa hơn, làm nhiều việc hơn, mà thu nhập thì vẫn... không khá hơn”, ông Tuấn nói.
Đại biểu Tuấn cho biết, theo báo cáo tổng hợp kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp này, cử tri ở nhiều địa phương như Quảng Trị, Bình Thuận, Vĩnh Long phản ánh: sau sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều cán bộ xã phải di chuyển xa hơn, có nơi từ 10 đến 15 km mới đến trụ sở mới, trong khi phụ cấp đi lại, phụ cấp công vụ chưa được điều chỉnh.
Cử tri các tỉnh Nghệ An, Lâm Đồng, Đồng Tháp đề nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ, khuyến khích đối với cán bộ vùng sáp nhập, bởi đời sống gặp nhiều khó khăn, chi phí đi lại, thuê nhà, sinh hoạt tăng, khiến thu nhập thực tế giảm từ 10-12% so với trước đây.
Nhiều địa phương như Bắc Kạn, Cần Thơ và một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long cũng phản ánh tình trạng đội ngũ cán bộ cơ sở đang phải gánh thêm nhiều phần việc do tinh giản biên chế, nhưng thu nhập chưa được cải thiện, ảnh hưởng đến tâm lý, động lực và hiệu quả công tác của họ.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Vĩnh Long)
Đại biểu cũng chỉ rõ giá của nhiều nhóm hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, nhà ở, điện, nước, học phí, xăng dầu và chi phí thuê nhà đều tăng, gây áp lực lớn đến đời sống người dân.
Trong khi đó, mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng được áp dụng từ 1/7/2024 đến nay, và nếu so với mặt bằng giá sinh hoạt hiện tại, thì rõ ràng không còn phù hợp.
Tính trung bình, chỉ riêng chi phí sinh hoạt tối thiểu (ăn uống, đi lại, tiền điện nước, học phí con cái) ở vùng đô thị đã vượt 4,5-5 triệu đồng/người/tháng.
Với mức lương cơ sở 2,34 triệu, dù có nhân với hệ số cao hơn, thì thu nhập thực tế của nhiều công chức trẻ chỉ đủ... “từ đầu tháng đến ngày thứ 20”, còn 10 ngày cuối tháng, phải “chạy bằng niềm tin và mì gói".
"Chúng ta đều thống nhất rằng nâng cao đời sống cán bộ là nâng cao chất lượng bộ máy. Do đó, tôi tha thiết kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026 - không chờ đến giữa năm như các giai đoạn trước", đại biểu nói.
Theo đại biểu, đây không chỉ là “câu chuyện về tiền lương”, mà là sự gửi gắm của lòng dân, là nhịp đập chung của bộ máy đang cần được tiếp thêm sinh lực. Cán bộ có đủ sống, thì mới yên tâm phục vụ; công chức không bị nặng gánh cơm áo, gạo tiền thì mới nhẹ lòng cống hiến.
Theo VTV