Đề Ngữ văn: Nếu một nhà văn chỉ viết cho thời đại của mình thì anh ta sẽ phải bẻ bút và vứt nó đi

6 giờ trướcBài gốc

Gợi ý câu nghị luận xã hội

Giải thích: Sự bao bọc là sự nuông chiều, quan tâm, chăm sóc, che chắn, làm hộ, làm thay cho người khác. Bản năng độc lập là ngay từ khi sinh ra chúng ta đã có khả năng để tồn tại: biết khóc khi đói, biết lẫy, biết bò, biết đi. Bản năng mạnh mẽ nhất của con người là học kỹ năng sống để tự tồn tại.

Vấn đề nghị luận: Nếu cứ sống trong sự bao bọc của người khác thì chính chúng ta đang dần tự đánh mất đi bản năng quý giá: bản năng độc lập, khiến bản thân mất đi tự do và sự kiêu hãnh.

Bàn luận: Tại sao khi không tự làm điều gì đó cho bản thân […] ta có thể tận hưởng cảm giác thoải mái của sự bao bọc?

Vì khi ta không phải tự mình làm bất cứ điều gì mà vẫn được quan tâm, được giúp đỡ, được làm hộ, làm thay,… nghĩa là ta có thể lười biếng mà vẫn được thụ hưởng những điều tốt đẹp từ người khác (chủ yếu là từ cha mẹ).

Vì khi được người khác làm thay, được phục vụ tận nơi ta sẽ không có cảm giác của sự vất vả, không có cảm giác của những nỗi đau.

Vì khi được bao bọc, luôn chiều, ta có cảm giác của người có đặc quyền được đặc cách, được nhận vô điều kiện từ người khác mà không phải cho đi.

Tại sao khi không tự làm điều gì đó cho bản thân cũng có nghĩa là ta đang đánh mất bản năng độc lập?

Nếu chúng ta không chứng tỏ được rằng mình có thể tự làm, người khác sẽ tin rằng ta không thể tự làm.

Nếu chúng ta quen với việc được sắp sẵn, việc được người khác lên kế hoạch hơn thì chúng ta sẽ không tự vạch ra được kế hoạch cho bản thân mình.

Nếu chúng ta chuộng thói quen hơn sáng tạo thì chúng ta sẽ luôn thụ động, phụ thuộc vào người khác.

Liên hệ mở rộng: Từ khi sinh ra chúng ta đã có sẵn bản năng độc lập nhưng lại đánh mất nó trong quá trình sống. Không có bản năng độc lập chúng ta không thể nắm giữ được tự do. Nghĩa là trước khi đòi tự do, bạn phải tìm lại bản năng độc lập của mình.

Trân trọng ngợi ca những người có bản năng độc lập, dám tự làm, tự chịu trách nhiệm, đồng thời phê phán những kẻ chỉ thích sống dựa dẫm, ỷ lại vào người khác.

Bài học nhận thức và hành động: Hiểu được bản năng độc lập luôn tồn tại trong mỗi con người. Vì thế cần phát huy những bản năng độc lập sẵn có và tích cực học tập, trang bị cho bản thân những kỹ năng sống để tự tồn tại.

Nghị luận văn học

Giải thích: Nhà văn là chỉ người cầm bút nói chung, là chủ thể sáng tạo nghệ thuật. Chỉ biết cho thời đại của mình: chỉ hướng tới một thời điểm - hiện thực cuộc sống đương thời. Bẻ bút và vứt nó đi: từ bỏ nghiệp viết, đoạn tuyệt với sáng tác.

Ý kiến trên đã đặt ra yêu cầu đối với người nghệ sĩ và tác phẩm văn học: Phải biết hướng tới những gì lớn lao, cao cả có ý nghĩa nhiều thời, muôn đời.

Bàn luận, chứng minh: Người cầm bút trước hết viết cho thời đại mình vì văn học được sinh ra, nuôi dưỡng và đơm hoa kết trái từ mảnh đất hiện thực. Đối tượng khám phá của văn học là cuộc sống và con người. Bởi vậy, mỗi trang văn đều soi bóng thời đại mà nó sinh ra.

Người cầm bút không đứng ngoài mà bước vào bên trong, sống sâu với đời, nên trước hết phải viết về thời đại của mình.

Người cầm bút không thể chỉ biết cho thời đại mình: Lấy con người là tâm điểm khám phá, văn học không giải quyết những vấn đề vụn vặt hàng ngày của đời sống mà thường quan tâm đến những vấn đề cơ bản, chung nhất, muôn thuở của đời sống con người như: buồn vui phận người, quyền sống, khát vọng hạnh phúc… hướng tới những giá trị vĩnh hằng: chân-thiện-mỹ.

Mặt khác, văn học không phản ánh bề mặt cuộc sống mà đi sâu khám phá bản chất bên trong, quy luật xã hội, thời đại.

Từ việc khám phá chiều sâu cuộc sống, nội tâm con người thuộc thời đại mình, những nhà văn tài năng sẽ chạm đến vấn đề nhân sinh muôn thuở, gốc rễ cuộc sống, hằng số tâm hồn của con người.

Việc phản ánh những vấn đề nhân loại sẽ giúp cho tác phẩm vượt ra khỏi phạm vi, giới hạn của một thời đại văn học, một nền văn học.

Học sinh lấy dẫn chứng để làm rõ, người cầm bút viết cho thời đại mình hay người cầm bút không chỉ viết cho thời đại của mình. Khẳng định tầm vóc nhà văn, giá trị muôn đời của tác phẩm văn chương ấy.

Mở rộng nghệ sĩ tài năng là người không chỉ nói về chuyện của một thời mà còn nói về chuyện của mọi thời. Khi ấy, anh và tiếng nói của anh sẽ vang vọng đến mai sau. Ngược lại, nếu chỉ viết cho một thời đại, tác phẩm của anh sẽ rơi vào chủ nghĩa hiện thực tủn mủn, mang tính báo chí rồi biến mất sau một khoảng thời gian nhất định. Đấy là lúc người cầm bút phải bẻ bút, vứt đi.

Anh chỉ làm được điều đó thì anh sống thật, bắt nhịp cùng thời đại mình; sống sâu với đời bằng một trái tim lớn giàu yêu thương để thấu trải nỗi niềm, thân phận con người; có tầm nhìn xa trông rộng cùng tài năng sáng tạo nghệ thuật.

Khi người nghệ sĩ đem lại cái phổ quát từ cái riêng tư, cái có tầm vóc nhân loại từ cá nhân, cái muôn đời từ cái của một thời, tác phẩm văn chương sẽ trở thành cây cầu nối nhà văn với bạn đọc, nơi gặp gỡ của những kẻ tri âm, đồng điệu. Chính điều đó khiến văn chương còn mãi với thời gian.

Phan Anh

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/de-ngu-van-neu-mot-nha-van-chi-viet-cho-thoi-dai-cua-minh-thi-anh-ta-se-phai-be-but-va-vut-no-di-179250315002007416.htm