Để ngừa loãng xương, vì sao bác sĩ khuyên bạn bỏ hút thuốc lá?

4 giờ trướcBài gốc

Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe xương, nhưng theo giới chuyên môn, hút thuốc lá là thói quen gây hại nghiêm trọng nhất. Ảnh: SCMP

Để duy trì cuộc sống năng động, độc lập và khỏe mạnh, yếu tố nền tảng chính là một bộ xương vững chắc. Khung xương không chỉ định hình cơ thể, mà còn bảo vệ các cơ quan nội tạng và hỗ trợ mọi chuyển động - từ những sinh hoạt hàng ngày cho đến những hoạt động thể thao, khám phá.

Sức khỏe xương vốn không chỉ là mối quan tâm của người cao tuổi. Các chuyên gia cho rằng, nền tảng xương khỏe mạnh cần được xây dựng từ sớm, bởi mật độ và sức bền của xương ở tuổi trưởng thành sẽ quyết định khả năng chống lại loãng xương sau này.

Theo các bác sĩ, nếu muốn xương chắc khỏe, hãy bắt đầu bằng việc bỏ thuốc lá.

Loãng xương là bệnh lý khiến xương trở nên giòn, dễ gãy và khó hồi phục, làm giảm đáng kể khả năng vận động và chất lượng sống. Thống kê cho thấy, gãy xương do loãng xương là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở người cao tuổi.

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe xương, nhưng theo giới chuyên môn, hút thuốc lá là thói quen gây hại nghiêm trọng nhất - và việc từ bỏ thuốc lá chính là biện pháp hữu hiệu hàng đầu để bảo vệ hệ xương.

Hút thuốc lá

nguyên nhân âm thầm làm suy yếu xương

Theo bác sĩ chỉnh hình Pamela Mehta, thói quen đầu tiên mà bà khuyên bệnh nhân nên từ bỏ để bảo vệ xương chính là hút thuốc.

Phần lớn mọi người đều biết thuốc lá gây tổn hại đến tim mạch và phổi, song ít ai nhận ra những tác động tiêu cực không kém của nó đối với hệ xương. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, người hút thuốc có mật độ xương thấp hơn và nguy cơ gãy xương cao hơn đáng kể so với người không hút. “Tôi từng gặp những bệnh nhân còn trẻ, khỏe mạnh, nhưng lại bị loãng xương sớm hơn tuổi chỉ vì hút thuốc trong nhiều năm”, bác sĩ Mehta chia sẻ.

So sánh giữa xương khỏe mạnh và loãng xương. Loãng xương là tình trạng mất mật độ khoáng chất trong xương, khiến xương trở nên giòn, dễ gãy và khó hồi phục, làm giảm đáng kể khả năng vận động và chất lượng sống.

Nicotine làm gián đoạn quá trình tái tạo xương

Trong cơ thể, xương liên tục được tái tạo thông qua hai loại tế bào: tế bào hủy xương - phá vỡ mô cũ, và tế bào tạo xương - xây dựng mô mới. Quá trình này giúp duy trì cấu trúc và độ bền của bộ xương. Tuy nhiên, nicotine và các hóa chất trong thuốc lá lại làm rối loạn cơ chế đó, khiến quá trình tạo xương bị chậm lại trong khi quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn.

“Khi sự cân bằng bị phá vỡ, lượng xương mới tạo ra không đủ bù đắp cho phần xương mất đi, dẫn đến tình trạng giảm mật độ xương và loãng xương,” bác sĩ Mehta lý giải.

Nicotine và các hóa chất trong thuốc lá khiến quá trình tạo xương bị chậm lại trong khi quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn.

Giảm lưu thông máu, thiếu dưỡng chất cho xương

Xương khỏe mạnh phụ thuộc vào hệ thống mạch máu cung cấp oxy và các dưỡng chất thiết yếu như canxi, phospho và protein. Tuy nhiên, nicotine làm co mạch, khiến máu khó lưu thông đến các mô, trong đó có xương.

Khi quá trình này bị gián đoạn, xương không nhận đủ dưỡng chất cần thiết để tái tạo, dần trở nên yếu và xốp hơn. “Giống như một ngôi nhà không được cung cấp vật liệu xây dựng, xương sẽ xuống cấp nhanh chóng nếu không đủ nguồn nuôi dưỡng”, bác sĩ Mehta nhấn mạnh.

Làm chậm quá trình liền xương và hồi phục sau phẫu thuật

Theo tiến sĩ Lori Fitton, chuyên gia về xương khớp, thuốc lá không chỉ gây hại trong dài hạn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hồi phục khi xảy ra chấn thương. “Hút thuốc ức chế sự hình thành mô xương mới, làm chậm quá trình liền xương và tăng nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật”, bà cho biết.

Chính vì vậy, nhiều bác sĩ yêu cầu bệnh nhân ngừng hút thuốc trước khi phẫu thuật chỉnh hình, để giảm nguy cơ nhiễm trùng và hỗ trợ xương hồi phục nhanh hơn. Tiến sĩ Fitton khẳng định: “Thuốc lá gây hại cho mọi loại xương, dù là xương đang phát triển hay đang phục hồi”.

Bốn thói quen giúp củng cố sức khỏe xương:

Từ bỏ thuốc lá là bước quan trọng nhất, nhưng để xương luôn khỏe mạnh, cần kết hợp thêm những thói quen sống lành mạnh:

1. Bổ sung canxi và vitamin D: Canxi là thành phần chính của xương, còn vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả. Nên tăng cường sữa, rau lá xanh, cá béo, trứng, nấm và các thực phẩm bổ sung vi chất.

2. Tăng lượng protein: Protein không chỉ cần cho cơ bắp mà còn hỗ trợ cấu trúc xương. Mỗi bữa ăn nên có đủ nguồn đạm chất lượng như thịt nạc, trứng, đậu và các loại hạt.

3. Tập thể dục chịu trọng lượng: Các hoạt động như đi bộ, nhảy dây, leo cầu thang, nâng tạ giúp kích thích xương phát triển và duy trì độ đặc. Duy trì tối thiểu 2-3 buổi mỗi tuần.

4. Hạn chế rượu bia: Uống nhiều cồn làm giảm hấp thu canxi, rối loạn nội tiết tố bảo vệ xương và tăng nguy cơ gãy xương. Giới hạn mức uống hoặc tốt nhất là tránh hoàn toàn.

Xây nền sức khỏe từ hôm nay

Sức khỏe xương là kết quả tích lũy của cả một quá trình, chứ không thể “chữa cháy” trong thời gian ngắn. Dù yếu tố di truyền đóng vai trò nhất định, nhưng phần lớn sức mạnh của xương phụ thuộc vào lối sống mỗi người.

Theo các chuyên gia, ngừng hút thuốc là hành động thiết thực nhất để bảo vệ bộ xương - giúp cơ thể duy trì khả năng tạo xương, cải thiện lưu thông máu và tăng tốc độ hồi phục sau chấn thương. Cùng với đó, chế độ ăn cân đối, vận động thường xuyên và hạn chế rượu bia sẽ tạo nên nền tảng vững chắc cho một cơ thể dẻo dai, độc lập và khỏe mạnh trong suốt cuộc đời.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/de-ngua-loang-xuong-vi-sao-bac-si-khuyen-ban-bo-hut-thuoc-la-10389501.html