Không chỉ khó khăn về thu nhập, người mua cũng chưa thuận tiện khi tiếp cận các chính sách NƠXH hiện tại. Để giải quyết vấn đề này, cần một chiến lược toàn diện với sự hợp tác từ các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng.
Anh Trần Quang Hải, ở ngõ 199, đường Hồ Tùng Mậu, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội, chia sẻ: “Thu nhập của chúng tôi chỉ đủ trang trải cuộc sống, làm sao có thể tích cóp để mua một căn nhà giá cao được. NƠXH là một nhu cầu thiết yếu mà chúng tôi mong đợi”. Không chỉ người dân, nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng, tình trạng thiếu NƠXH đang tạo ra gánh nặng cho xã hội, đặc biệt là khi tỷ lệ hộ khó khăn về nhà ở tại các đô thị ngày càng gia tăng, gây ra nhiều hệ lụy về xã hội và kinh tế. Mặc dù nhu cầu về NƠXH rất lớn nhưng việc phát triển loại hình nhà ở này vẫn gặp nhiều trở ngại.
Dự án nhà ở xã hội cho người lao động trong khu công nghiệp xã Đông Tiến, huyện Yên Phong (Bắc Ninh) do Tổng công ty Viglacera làm chủ đầu tư. Ảnh: ĐỨC TUẤN
Một trong những nguyên nhân chính là giá đất và chi phí xây dựng tăng cao, khiến giá thành các dự án NƠXH vẫn còn cao và chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu của người dân có thu nhập thấp. Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ như tín dụng ưu đãi và thuế đất chưa thực sự hiệu quả. Dù đã có một số dự án NƠXH được triển khai nhưng tiến độ xây dựng còn chậm do thủ tục hành chính phức tạp, thiếu đồng bộ trong các quy định pháp lý và thiếu nguồn vốn đầu tư. Việc phát triển NƠXH chủ yếu tập trung vào các khu vực xa trung tâm thành phố, nơi có giá đất thấp hơn, tuy nhiên, các khu vực này lại thiếu những tiện ích cơ bản như trường học, bệnh viện và giao thông công cộng, khiến người dân gặp khó khăn trong sinh sống và di chuyển.
Để giải quyết vấn đề NƠXH, cần một chiến lược dài hạn và toàn diện. Ông Nguyễn Chí Thanh, Phó chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng: “Điều quan trọng hiện nay là cần thay đổi tư duy trong phát triển NƠXH, trong đó, phải có quỹ đất sạch, đủ rộng để nâng cao chất lượng, đồng thời cần có những tiêu chuẩn rõ ràng về chất lượng, tránh tình trạng đổ lỗi cho nhà giá rẻ nhưng chất lượng thấp. Để thực hiện được mục tiêu này, cần phát triển các khu đô thị rộng lớn, có quy mô lên tới hàng chục nghìn hecta.
Việc thiết kế khuôn viên tòa nhà cần tối ưu hóa về mặt bằng và chi phí xây dựng ngay từ khâu khảo sát, thiết kế, nhằm tiết kiệm chi phí thi công mà vẫn bảo đảm chất lượng. Bên cạnh đó, các khu nhà ở cần tích hợp nhiều tiện ích đi kèm như công viên, cây xanh, trường học... Việc xây dựng cần theo hướng tổng thể “vàng”, mang lại hiệu quả sử dụng lâu dài và bền vững cho người dân. Chỉ khi đó, nhà giá rẻ mới có thể tiếp cận được đối tượng có thu nhập thấp, từ đó giải quyết nhu cầu bức xúc của xã hội hiện nay”.
Về mặt pháp lý, luật sư Phạm Quốc Hội (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: “Một trong những vấn đề lớn hiện nay là thiếu đồng bộ trong các quy định về đất đai và nhà ở. Các quy định pháp lý về phát triển NƠXH thiếu đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong thực hiện các dự án NƠXH. Thủ tục hành chính phức tạp, đặc biệt là việc cấp phép xây dựng, có thể làm chậm tiến độ triển khai các dự án”.
Để thúc đẩy phát triển NƠXH, luật sư Phạm Quốc Hội cho rằng cần sửa đổi và hoàn thiện hệ thống pháp lý, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đặc biệt trong cấp phép xây dựng và chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Ngoài ra, cần có các quy định cụ thể về bảo vệ quyền lợi của người mua nhà, tránh tình trạng tranh chấp pháp lý sau khi mua. Có thể thấy, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để bảo đảm chất lượng các dự án NƠXH. NƠXH không chỉ cần giá thành hợp lý mà còn phải bảo đảm chất lượng và an toàn cho cư dân. Do đó, cần quy định rõ ràng về việc kiểm tra chất lượng công trình trước khi đưa vào sử dụng.
Giải quyết vấn đề NƠXH là một thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người dân. Để thực hiện điều này, cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền và sự chung tay của các doanh nghiệp, tổ chức và cộng đồng. Chỉ khi có sự phối hợp, đồng lòng, giấc mơ về một ngôi nhà giá rẻ, an toàn và tiện nghi cho mọi người dân mới có thể trở thành hiện thực.
HỒNG ANH