Một sáng của trung tuần tháng 9/2025, chúng tôi tìm về Cồn Hến và được nghe kể nhiều câu chuyện về vùng đất và con người ở ốc đảo nơi đây. Người dân địa phương cho biết, Cồn Hến có lịch sử hàng trăm năm, trước đây có tên gọi là làng Bồi Thành vì sự hình thành của cồn do phù sa sông Hương bồi đắp. Là ốc đảo nằm giữa dòng Hương giang nên ngày càng có nhiều hộ dân tìm về vùng đất này để mưu sinh bằng nghề cào hến, đánh bắt tôm cá và trồng trọt hoa màu. Đến nay, khu vực Cồn Hến có hơn 1.000 hộ dân với khoảng 4.100 nhân khẩu sinh sống.
Ốc đảo Cồn Hến được chính quyền TP Huế đầu tư chỉnh trang để giữ gìn môi trường và cảnh quan phục vụ du lịch.
Do vị trí địa lý được thiên nhiên ưu đãi, sông Hương bao quanh vườn cây xanh mát và ngay trung tâm TP Huế nên ngày càng có đông du khách tìm về Cồn Hến tham quan, trải nghiệm. Đây là niềm vui nhưng lại cũng là nỗi băn khoăn của người dân khi cơ sở hạ tầng ở Cồn Hến ngày càng xuống cấp, quá tải. Trong đó, cầu Phú Lưu làm bằng sắt, rộng 3m là cây cầu duy nhất nối giữa Cồn Hến với trung tâm TP Huế hiện đã xuống cấp. Ngoài ra, hệ thống giao thông nội vùng ở Cồn Hến có tuyến đường chính rộng 3m-3,5m, đường xương cá nhỏ rộng từ 1,2m bị hư hỏng, xuống cấp theo thời gian.
Theo tìm hiểu của PV Báo CAND, vào năm 1998, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) ban hành quyết định quy hoạch tổng thể khu vực Cồn Hến để xây dựng khu du lịch sinh thái và dịch vụ giải trí cấp cao. Tiếp đó, vào cuối tháng 6/2015, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng Cồn Hến với tỷ lệ 1/500. Tuy nhiên công tác triển khai thu hút đầu tư theo quy hoạch này không đáp ứng được do số hộ dân bị ảnh hưởng quá lớn. Và sau 24 năm bị quy hoạch treo, đến giữa năm 2022, Cồn Hến đã được chính quyền địa phương gỡ bỏ quy hoạch treo để có phương án điều chỉnh quy hoạch gắn với cải tạo chỉnh trang khu dân cư tại khu vực phía hạ lưu kết hợp khai thác một phần quỹ đất phía thượng lưu với quy mô phù hợp. Từ đó hình thành dịch vụ công cộng, quảng trường, không gian mở và bổ sung các thiết chế hạ tầng xã hội còn thiếu ở Cồn Hến.
Và gần đây nhất, vào cuối tháng 7/2025, tin vui đến với người dân ở Cồn Hến khi UBND TP Huế có chủ trương đầu tư dự án chỉnh trang khu vực Cồn Hến với tổng kinh phí 925 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách thành phố.
Theo đó, dự án chỉnh trang trên diện tích đất 8,2ha, thực hiện từ năm 2026 đến năm 2029. Dự án sẽ xây dựng kè gia cố bảo vệ bao quanh Cồn Hến với chiều dài 3,2km; xây dựng tuyến đường trên đỉnh kè dài 2,5km; thực hiện chỉnh trang bờ sông, trồng cây xanh, điện chiếu sáng, bố trí bãi đỗ xe; mở rộng tuyến đường Ưng Bình lộ giới 16m, dài 188m. Dự án sẽ di dời, bố trí tái định cư cho 178 hộ chính và bố trí 150 lô cho các hộ phụ ở Cồn Hến.
Ông Nguyễn Trần Nhật Tuấn, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực 1 (TP Huế) - đơn vị được giao thực hiện dự án chỉnh trang Cồn Hến cho biết: “Dự án này được triển khai với mục tiêu xây kè gia cố chống sạt lở bờ sông, khơi thông thoáng, bảo vệ hành lang thoát lũ, mở rộng mặt thoáng lòng sông, hạn chế thiệt hại sạt lở bờ sông Hương ở Cồn Hến vào mùa mưa lũ. Bên cạnh đó, việc chỉnh trang bờ sông sẽ tạo cảnh quan môi trường ở Cồn Hến xanh, sạch đẹp làm điểm nhấn trên sông Hương, thúc đẩy phát triển du lịch, đảm bảo môi trường sống văn minh, hiện đại cho người dân vùng hưởng lợi dự án”.
Trước thông tin Cồn Hến được TP Huế đầu tư kinh phí lớn để chỉnh trang, cải tạo, nhiều người dân sinh sống trên ốc đảo này đã bày tỏ sự vui mừng, phấn khởi. Bà Nguyễn Thị Toàn (ở đường Ưng Bình, phường Vỹ Dạ) làm nghề buôn bán các loại bánh và bún hết cho biết: “Người dân chúng tôi ở Cồn Hến rất phấn khởi, bởi sau bao nhiêu năm chờ đợi thì cuối cùng chính quyền địa phương cũng có quyết định đầu tư chỉnh trang ốc đảo này để phù hợp với sự phát triển từng ngày của thành phố. Từ đó người dân sẽ có điều kiện để phát triển các ngành nghề và dịch vụ phục vụ du lịch tốt hơn”.
Lãnh đạo UBND TP Huế khẳng định, Cồn Hến nằm ở vị trí điểm nhấn du lịch của thành phố, do đó việc đầu tư chỉnh trang Cồn Hến sẽ hướng đến phát triển hạ tầng đô thị đồng bộ, đáp ứng các mục tiêu về ổn định an sinh xã hội cho người dân Cồn Hến và bảo tồn, tôn vinh các giá trị văn hóa lịch sử của thành phố. Bên cạnh đó, dự án sẽ góp phần nâng cao chất lượng môi trường, cảnh quan đô thị, thiết lập không gian xanh, không gian văn hóa cộng đồng, nâng cao giá trị hiệu quả sử dụng đất, phát triển du lịch và kinh tế xã hội, thu hút đầu tư trên nguyên tắc hài hòa với lợi ích cộng đồng. Việc đầu tư chỉnh trang khu vực Cồn Hến có ý nghĩa hết sức quan trọng để Cồn Hến trở thành khu du lịch dịch vụ cao cấp theo hướng sinh thái, văn hóa hiện đại. Qua đó góp phần phát huy giá trị văn hóa truyền thống, giữ gìn môi trường và cảnh quan tự nhiên, tạo nên một địa điểm du lịch đặc trưng của TP Huế.
Anh Khoa