Hoàn thành trước một năm
Theo Phó Chánh Văn phòng Thường trực, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Chí: giai đoạn 2021 - 2025, Hà Nội đặt mục tiêu có 2.000 sản phẩm được đánh giá, phân hạng OCOP. Với nỗ lực, quyết tâm cao, lũy kế từ 2019 đến hết năm 2023, thành phố đánh giá, phân hạng được 2.711 sản phẩm. Trong đó, tính riêng từ năm 2021 đến hết năm 2023, thành phố đánh giá được 1.657 sản phẩm. Năm 2024, thành phố đánh giá, xếp hạng hơn 500 sản phẩm đăng ký. Dự kiến hết năm, Hà Nội sẽ hoàn thành mục tiêu Chương trình OCOP đề ra cho cả giai đoạn 2021 - 2025, trước 1 năm so với kế hoạch.
Tại huyện Chương Mỹ, địa phương có nhiều làng nghề truyền thống, huyện đẩy mạnh Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP, hiện toàn huyện có 35 làng được UBND thành phố công nhận làng nghề, làng nghề truyền thống, đa số là làng nghề mây, tre đan xuất khẩu; sản xuất đồ gỗ thủ công mỹ nghệ, làm nón lá, điêu khắc đá, chế biến nông sản thực phẩm. Đến nay, trên địa bàn huyện có 210 sản phẩm OCOP đã được chứng nhận - Trưởng phòng Kinh tế huyện Tống Văn Thái cho biết.
Chủ tịch Hiệp hội Mây tre đan Phú Vinh, xã Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ), Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Trung cho biết: từ khi được chứng nhận OCOP, khách mua hàng yên tâm bởi có chứng nhận tức là sản phẩm đáp ứng được các tiêu chí về chất lượng, mẫu mã. Năm 2024, Hiệp hội Mây tre đan Phú Vinh chỉ với 35 hội viên nhưng đã xuất khẩu được hơn 100 tỷ đồng. Sản xuất phát triển không những góp phần duy trì, bảo tồn và phát triển làng nghề, mà còn đẩy mạnh tạo dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ; đồng thời tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân trong vùng. Hiện nay, xã có số sản phẩm OCOP được chứng nhận nhiều nhất huyện với 54 sản phẩm, trong đó, riêng gia đình ông có 23 sản phẩm được chứng nhận.
Sản phẩm mây tre đan xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ (Hà Nội). Ảnh: Mai Phương
Tại huyện Đan Phượng, toàn huyện có 105 sản phẩm OCOP được chứng nhận, đều là các sản phẩm tiêu biểu, đặc trưng gắn liền với truyền thống, văn hóa và bản sắc địa phương. Các sản phẩm OCOP của huyện đa dạng, thuộc nhóm thực phẩm, nhóm đồ uống, thảo dược, nhóm thủ công mỹ nghệ như nem Phùng gia truyền cơ sở Thái Cam, thị trấn Phùng; khoai lang kén của hộ kinh doanh Nguyễn Văn Thìn, xã Trung Châu; kẹo lạc của hộ sản xuất kinh doanh Đỗ Văn Trường, xã Song Phượng; rượu nếp của hộ kinh doanh Nguyễn Văn Long và đậu phụ của Công ty TNHH Tâm Đức, xã Hồng Hà...
Mới đây, sản phẩm OCOP của TP. Hà Nội đã tham dự Hội chợ Thủ công mỹ nghệ quốc tế Artigiano lần thứ 28 tại Trung tâm triển lãm thành phố Milan (Italia). Khu gian hàng của TP. Hà Nội "Hà Nội - Việt Nam" có quy mô 84m trong khuôn khổ gần 200m khu gian hàng Quốc gia Việt Nam được trang trí sang trọng, ấn tượng với nhiều sản phẩm OCOP, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tiêu biểu có tiềm năng xuất khẩu của Hà Nội và Việt Nam như: sản phẩm gốm sứ, thêu ren, lụa, mây tre đan, trang trí nội ngoại thất, chạm khắc, túi xách… Đặc biệt, khu gian hàng có các sản phẩm của 8 doanh nghiệp sản xuất sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ, quà tặng, nông sản thực phẩm uy tín, chất lượng của Hà Nội.
Sau khi được chứng nhận sản phẩm OCOP, các chủ thể được thành phố, huyện và Văn phòng Điều phối nông thôn mới thành phố hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác, hỗ trợ tem OCOP có gắn mã QR. Thành phố và các quận, huyện, thị cũng quan tâm tổ chức các sự kiện, hội chợ, hội thảo, nhằm thúc đẩy phục hồi, phát triển các hoạt động dịch vụ thương mại, kết nối giao thương, xúc tiến thương mại, kích cầu tiêu dùng. Hỗ trợ các chủ thể sản phẩm OCOP sản xuất kinh doanh đẩy mạnh sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng, khuyến khích phát triển sản phẩm hàng hóa gắn với các loại hình thương mại, dịch vụ điện tử, văn minh, hiện đại.
Đến nay, toàn thành phố có 107 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP và trên 400 sàn thương mại điện tử... hàng năm hỗ trợ kết nối, tiêu thụ khoảng 500.000 tấn sản phẩm nông sản, OCOP từ các tỉnh, thành phục vụ cân đối cung cầu trên địa bàn. Qua đó, người tiêu dùng thủ đô có thể dễ dàng tiếp cận, tiêu thụ các sản phẩm nông sản thực phẩm OCOP.
Phát huy tiềm năng, lợi thế
Bên cạnh kết quả đạt được, Chương trình OCOP của thành phố Hà Nội còn gặp khó khăn, hạn chế: số lượng sản phẩm OCOP 5 sao được công nhận chưa nhiều, mới có 6 sản phẩm được công nhận; một số doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình sản xuất kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp, làng nghề chưa thực sự mặn mà tham gia Chương trình; chính sách hỗ trợ phát triển sản phẩm còn nhiều hạn chế; thị trường tiêu thụ chưa thực sự được mở rộng...
Khắc phục hạn chế trên, Giám đốc Sở NN - PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết: sản phẩm tham gia vào Chương trình OCOP vừa để tôn vinh, vừa để nâng tầm, nâng giá trị sản phẩm; theo đó, Hà Nội sẽ khôi phục lại các giống cây đặc sản như quýt Tích Giang, hồng Yên Thôn, bưởi đường Quế Dương, rau muống tiến vua Sen Chiểu, húng Láng... trở thành sản phẩm OCOP. Những sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của những vùng đất ấy được “gắn sao” OCOP sẽ giúp cho sản phẩm vừa tăng giá trị kinh tế, vừa giúp quảng bá nét văn hóa vùng miền. Thành phố cũng sẽ phát triển các sản phẩm OCOP du lịch tại những nơi có lợi thế như Sơn Tây, Ba Vì, Sóc Sơn... gắn văn hóa và các sản vật địa phương để hình thành chuỗi du lịch...
Cũng theo Giám đốc Sở NN - PTNT, mỗi năm Hà Nội đón gần 30 triệu lượt khách du lịch, trong đó có hơn 5 triệu khách quốc tế. Nếu mỗi du khách đến Hà Nội du lịch mua một món quà thì sẽ kích cầu rất lớn cho sản phẩm OCOP, bởi đa số các sản phẩm này mang nét đặc trưng, tinh hoa văn hóa vùng miền, và cũng chứa đầy tâm tư tình cảm của người Hà Nội gửi vào mỗi sản phẩm OCOP. Chưa kể, thành phố cũng có khoảng 10 triệu dân đang sinh sống và làm việc, nhu cầu sử dụng các sản phẩm OCOP rất lớn.
Lãnh đạo Sở NN - PTNT cũng cho rằng: sản phẩm làng nghề và các sản phẩm nông sản chế biến của Hà Nội có chất lượng rất ổn định; tuy vậy, cái yếu của sản phẩm OCOP Hà Nội hiện nay là thiết kế sáng tạo, người tiêu dùng ngày nay không còn tâm lý “tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, mà yêu cầu sản phẩm phải “đẹp từ trong ra ngoài”, từ chất lượng đến mẫu mã. Do đó, sản phẩm OCOP của Hà Nội cần phải đầu tư nhiều hơn cho khâu thiết kế mẫu mã, bao bì sản phẩm phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của từng vùng miền, từng quốc gia mà sản phẩm hướng tới.
Do đó, thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục hỗ trợ quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề qua hệ thống siêu thị, cửa hàng kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn, cửa hàng kinh doanh đồ thủ công mỹ nghệ, điểm tư vấn giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, các sàn giao dịch điện tử, bán hàng online... để sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu mạnh được đông đảo người tiêu dùng trong nước và quốc tế nhận diện, tiêu thụ. Bên cạnh đó, thành phố cũng sẽ đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế nhằm giúp các sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề tiếp cận nhiều thị trường tiềm năng hơn.
(Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội)
Khánh Duy