Gợi ý đáp án
I. Đọc hiểu đoạn trích bài thơ 'Tuổi thơ"
1. Nhân vật trữ tình: tôi.
2. Kí ức tuổi thơ của nhân vật trữ tình được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh: cánh đồng, cỏ, lúa, hoa, quả, vỏ ốc, luống cày, bờ ruộng, bùn, dấu chân cua.
3. Biện pháp tu từ liệt kê: con sáo mỏ vàng, con chào mào đỏ đít, con chim trả, con chích chòe. Tác dụng: Làm cho cách diễn đạt thêm sinh động, hấp dẫn , tạo nhịp điệu và tăng tính liên kết trong câu thơ. Gợi ra những hình ảnh và vẻ đẹp của các loài chim trong kí ức tuổi thơ của nhân vật trữ tình. Khả năng quan sát và miêu tả tinh tế thể hiện sự gắn bó và tình yêu với quê hương của nhân vật trữ tình.
4. Có thể hiểu nội dung của câu thơ: "Tuổi thơ tôi cứ ngỡ mất đi rồi/ năm tháng trôi qua không bao giờ chảy lại" như sau: Nhân vật trữ tình tưởng rằng mình đã đánh mất tuổi thơ vì sự trôi chảy không ngừng của thời gian cùng với sự thay đổi của cuộc sống. Tâm trạng hốt hoảng, lo sợ thời gian sẽ mang tuổi thơ đi mất.
5. Học sinh nêu được hình ảnh thơ. Nêu được cảm xúc của bản thân về hình ảnh đó. Có cách diễn đạt lưu loát, trong sáng, phù hợp.
II. Viết bài văn nghị luận về lối sống biết trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống
Câu 1. Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) làm rõ cảm xúc của chủ thể trữ tình trong đoạn thơ ở phần đọc hiểu.
- Đoạn thơ là kí ức tuổi thơ của nhân vật trữ tình. Kí ức ấy hiện về với những hình ảnh: cánh đồng, cỏ, lúa, hoa , quả , vỏ ốc , luống cày, bờ ruộng, bùn, dấu chân cua. Đó là những hình ảnh mộc mạc, bình dị của đồng quê nhưng không thể xóa nhòa trong tâm hồn mỗi người
- Đoạn thơ thể hiện tình yêu, sự gắn bó với quê hương đồng thời cũng là nỗi nhớ nhung da diết về những kỉ niệm thời thơ ấu của nhân vật trữ tình.
- Khổ thơ đã sử dụng những từ ngữ gợi hình gợi cảm kết hợp với biện pháp liệt kê làm cho những kí ức và những kỉ niệm tuổi thơ của nhân vật trữ tình hiện lên chân thực và gần gũi.
Câu 2. Suy nghĩ của về lối sống biết trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống của tuổi trẻ trong xã hội hiện nay.
- Giải thích: Trân trọng là thái độ nâng niu, coi trọng, điều bình dị: những điều nhỏ bé, giản dị xung quanh cuộc sống mỗi con người. Trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống là thái độ coi trọng, nâng niu, trân quý những điều nhỏ bé, giản dị xung quanh cuộc sống mỗi con người.
- Bàn luận: Cần trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống vì:
+ Đó là những điều rất giản đơn, bình dị có thể gặp ở bất cứ đâu trong cuộc sống hàng ngày.Nó trở thành một phần tất yếu làm nên cuộc sống của con người.
+ Những điều nhỏ bé là cơ sở, là nền tảng tạo nên những điều lớn lao.
+ Trân trọng những điều bình dị là cách chúng ta thể hiện lòng biết ơn đối với cuộc sống, tạo thêm yêu thương và sự kết nối với cuộc sống đang diễn ra xung quanh, nhìn nhận cuộc đời tích cực, biết mở rộng tâm hồn, đón nhận cảm giác gần gũi, bình yên.
+ Khi làm được những điều bình dị nhỏ bé, con người thêm tự tin vào bản thân mình, có động lực để vượt qua khó khăn, thử thách, phát huy hết khả năng tiềm ẩn trong mình để vươn tới những điều lớn lao, cao cả.
- Dẫn chứng phù hợp. Ví dụ muôn triệu giọt nước tạo nên biển cả, muôn vạn cây xanh tạo nên cánh rừng bạt ngàn, những cử chỉ quan tâm tạo nên tình yêu thương gắn kết, những thành tựu vĩ đại được kiến tạo từ những suy nghĩ, hành động… chi tiết, giản đơn nhất.
- Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện:
+ Không trân trọng những điều bình dị xung quanh, thờ ơ với thế giới muôn màu sắc của cuộc sống, chúng ta dần trở nên lạc lõng trong chính cuộc sống của bản thân mình. Xem thường những điều bình dị nhỏ bé, chúng ta dần đánh mất đi giá trị của cuộc sống.
- Phê phán những người quá mải mê chạy theo những gì lớn lao mà quên mất những điều nhỏ bé trong cuộc sống hàng ngày.
+ Tuy nhiên, trân trọng những điều bình dị không có nghĩa là bằng lòng với những gì vụn vặt, tầm thường hoặc không bao giờ biết mơ ước tới những điều lớn lao, kì vĩ, có ảnh hưởng tích cực cho cuộc sống của tất cả mọi người.
Ly Hương