Từ những con phố sầm uất ở trung tâm đến các khu dân cư đông đúc ở ngoại thành, hình ảnh vỉa hè bị biến thành nơi bày bán hàng hóa, quán ăn di động, bãi giữ xe tự phát đã trở nên quen thuộc. Lòng đường thì thường xuyên bị thu hẹp bởi ô tô, xe máy dừng đỗ không đúng nơi quy định, gây cản trở giao thông, ùn tắc cục bộ và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Làm thế nào để giải quyết hiệu quả bài toán này, mang lại vỉa hè thông thoáng cho người đi bộ và lòng đường trật tự cho các phương tiện lưu thông? Đây là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của nhiều cơ quan chức năng, sự thay đổi trong ý thức của người dân và cả những giải pháp mang tính chiến lược, lâu dài.
Trước hết, cần có một hệ thống quy định rõ ràng, cụ thể và dễ hiểu về việc sử dụng lòng đường, vỉa hè. Các quy định này cần xác định rõ khu vực được và không được phép kinh doanh, đậu đỗ, cũng như các tiêu chuẩn về kích thước, khoảng cách để bảo đảm không gây ảnh hưởng đến giao thông và người đi bộ. Các quy định này phải được thực thi nghiêm minh và nhất quán, tránh tình trạng "du di", "nể nang" dẫn đến sự nhờn luật và tái diễn vi phạm.
Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng đóng vai trò then chốt. Thành phố cần quy hoạch và xây dựng thêm các bãi đỗ xe công cộng, nhất là ở khu vực trung tâm và các tuyến đường có mật độ giao thông cao. Cần cải tạo, nâng cấp vỉa hè, bảo đảm độ rộng, bằng phẳng và thông thoáng cho người đi bộ, đặc biệt là người khuyết tật và người cao tuổi.
Để quản lý lòng đường, vỉa hè hiệu quả, nhất thiết phải nâng cao ý thức của người dân. Cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về quyền và trách nhiệm của mỗi người trong việc sử dụng không gian công cộng. Người dân cần hiểu rằng việc lấn chiếm vỉa hè, lòng đường không chỉ ảnh hưởng đến trật tự giao thông mà còn làm mất mỹ quan đô thị, gây phiền toái cho cộng đồng.
Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý cũng là một giải pháp tiềm năng. Thành phố có thể sử dụng hệ thống camera giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời hành vi vi phạm. Các ứng dụng trên điện thoại thông minh có thể giúp người dân dễ dàng báo cáo các trường hợp lấn chiếm hoặc đậu đỗ xe sai quy định.
Để quản lý lòng đường, vỉa hè hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành liên quan, cũng như sự tham gia tích cực của chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư. Việc lắng nghe ý kiến người dân, tổ chức các buổi đối thoại để tìm ra giải pháp phù hợp với từng khu vực cụ thể là hết sức quan trọng.
Nguyễn Nhật