Thúc đẩy phát triển chính phủ số và chuyển đổi số các cơ quan thuộc hệ thống chính trị, phát triển kinh tế số, xã hội số
Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Luật Công nghệ thông tin năm 2006 (CNTT), sau gần 20 năm thi hành, đã bộc lộ nhiều hạn chế và bất cập, không còn theo kịp tốc độ phát triển rất nhanh của công nghệ số và yêu cầu của quá trình chuyển đổi số toàn diện. Luật CNTT được xây dựng trong bối cảnh các công nghệ đột phá như Trí tuệ nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), Điện toán đám mây (Cloud Computing), Chuỗi khối (Blockchain)... cùng với các mô hình kinh doanh mới còn chưa xuất hiện hoặc chưa phổ biến, chưa bao quát được những yêu cầu mới phát sinh trong thực tiễn hiện nay.
Hệ thống pháp luật còn những khoảng trống pháp lý, còn nhiều nội dung chưa được điều chỉnh hoặc đã được điều chỉnh ở nhiều văn bản khác nhau như: số hóa thế giới thực, kết nối thế giới thực và số thành một thế giới thống nhất; hạ tầng cho chuyển đổi số; chính phủ số và chuyển đổi số trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; kinh tế số nền tảng; công dân số; văn hóa số...
Luật Chuyển đổi số được xây dựng nhằm số hóa toàn diện, tạo ra môi trường số, tương tác với môi trường thực để thay đổi cách tổ chức hoạt động, cung cấp dịch vụ và tạo ra giá trị mới.
Đồng thời, hoàn thiện hệ thống pháp luật để số hóa quốc gia, tạo nền tảng pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực: số hóa, kết nối thế giới thực và thế giới số; hạ tầng cho chuyển đổi số; kinh tế số; xã hội số; các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số.
Điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể trong hệ sinh thái số; thúc đẩy phát triển chính phủ số và chuyển đổi số các cơ quan thuộc hệ thống chính trị, phát triển kinh tế số, xã hội số, tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.
Ưu tiên nguồn lực quốc gia để bảo đảm điều kiện thiết yếu cho chuyển đổi số
Dự thảo đề xuất các chính sách của Nhà nước về chuyển đổi số. Xác định chuyển đổi số là đột phá chiến lược hàng đầu, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể và động lực. Nhà nước giữ vai trò kiến tạo thể chế, dẫn dắt và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia theo hướng nhanh, bền vững, bao trùm và an toàn.
Ưu tiên đầu tư từ ngân sách nhà nước và huy động nguồn lực xã hội để xây dựng, hiện đại hóa hạ tầng cho chuyển đổi số bảo đảm tính đồng bộ, an toàn, bền vững và xanh.
Đổi mới toàn diện phương thức hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị, hướng tới Chính phủ số hoạt động hiệu quả, minh bạch dựa trên dữ liệu và cung cấp dịch vụ công lấy người dùng làm trung tâm.
Thúc đẩy phát triển kinh tế số trở thành động lực tăng trưởng quan trọng thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh, hợp tác xã thực hiện chuyển đổi số; khuyến khích đổi mới sáng tạo và phát triển các nền tảng số nội địa; đồng thời thiết lập môi trường cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng và người lao động trên các nền tảng số.
Xây dựng xã hội số công bằng, bao trùm và an toàn thông qua việc đưa ngôn ngữ số vào chương trình đào tạo bắt buộc phổ cập kỹ năng số toàn dân, khuyến khích học tập suốt đời; bảo đảm các quyền cơ bản của công dân số và kiến tạo môi trường mạng văn minh, lành mạnh.
Ưu tiên nguồn lực quốc gia để bảo đảm các điều kiện thiết yếu cho chuyển đổi số, tập trung vào phát triển nhân lực số chất lượng cao; bảo đảm tài chính; làm chủ các công nghệ cho chuyển đổi số, đặc biệt thúc đẩy nghiên cứu, phát triển, ứng dụng và làm chủ công nghệ trí tuệ nhân tạo, coi đây là một yếu tố cốt lõi để bảo đảm chủ quyền số quốc gia; khai thác hiệu quả tài nguyên dữ liệu và bảo đảm an toàn, an ninh, chủ quyền số quốc gia.
Hoàn thiện hệ thống quản lý nhà nước về chuyển đổi số theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đồng thời chủ động, tích cực hội nhập và hợp tác quốc tế.
9 hành vi bị nghiêm cấm trong chuyển đổi số
Dự thảo nêu rõ các hành vi bị nghiêm cấm trong chuyển đổi số:
1. Lợi dụng chuyển đổi số để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đạo đức, thuần phong mỹ tục; tạo lập, lan truyền nội dung sai sự thật, xuyên tạc giá trị văn hóa, hoặc xúc phạm danh dự, nhân phẩm; quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
2. Phát tán, tuyên truyền, lưu trữ, sử dụng trái phép dữ liệu số, công nghệ số phục vụ cho mục đích vi phạm pháp luật.
3. Cản trở, can thiệp, phá hoại, làm sai lệch, chiếm đoạt, hủy hoại hạ tầng cho chuyển đổi số, các nền tảng số, cơ sở dữ liệu quốc gia, dữ liệu số của tổ chức, cá nhân, cơ quan nhà nước.
4. Cản trở, gây khó khăn cho hoạt động chuyển đổi số hợp pháp của tổ chức, cá nhân, cơ quan, doanh nghiệp.
5. Vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, an toàn thông tin, an ninh mạng trong quá trình triển khai chuyển đổi số.
6. Lợi dụng nền tảng số, công nghệ số để thực hiện hành vi gian lận, lừa đảo, trục lợi hoặc sử dụng giao diện lừa đảo nhằm thao túng, ngăn cản người dùng đưa ra lựa chọn có hiểu biết và tự do.
7. Tạo ra hoặc chỉnh sửa nội dung (văn bản, hình ảnh, âm thanh, video) bằng trí tuệ nhân tạo mà không dán nhãn rõ ràng, gây nhầm lẫn hoặc có mục đích lừa đảo.
8. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường của nền tảng số để thực hiện các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, theo pháp luật về cạnh tranh như: định giá không công bằng, phân biệt đối xử, tự ưu tiên sản phẩm, dịch vụ của nền tảng nhằm cản trở sự gia nhập thị trường, loại bỏ đối thủ cạnh tranh của các doanh nghiệp khác.
9. Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị đưa vào hệ thống trí tuệ nhân tạo các thông tin thuộc danh mục bí mật Nhà nước, dữ liệu cá nhân chưa được sự đồng ý của chủ thể, hoặc thông tin nội bộ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; sử dụng trí tuệ nhân tạo cho các hành vi vi phạm pháp luật như lừa đảo, tạo thông tin sai lệch, phá hoại hệ thống, hoặc xâm nhập trái phép vào hệ thống thông tin; khai thác trí tuệ nhân tạo tại nơi công cộng theo cách có thể rò rỉ thông tin; lưu trữ mật khẩu công vụ trên thiết bị hoặc nền tảng trí tuệ nhân tạo.
Bộ Khoa học và công nghệ đang lấy ý kiến đối với dự thảo này trên Cổng TTĐT của Bộ.
Minh Hiển