Trong đó đáng chú ý, theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), do ảnh hưởng tình hình địa chính trị thế giới, chi phí mua điện tăng cao giai đoạn 2022-2023 khiến EVN gặp nhiều khó khăn, số lỗ lũy kế 2 năm này khoảng 50.029 tỷ đồng.
Đến hết năm 2024, lỗ lũy kế công ty mẹ - EVN vẫn còn 44.792 tỷ đồng, dẫn đến vốn đầu tư nhà nước vào EVN giảm, không bảo toàn được vốn. Nếu không được tính toán thu hồi trong giá điện, sẽ không bù đắp kịp thời phần vốn nhà nước giảm trong các năm trước. Do đó, EVN kiến nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng cho phép tính khoản lỗ lũy kế này là chi phí được phép đưa vào giá bán lẻ điện bình quân.
Ảnh minh họa: VGP
Bên cạnh đó, tổng các chi phí khác chưa được tính vào giá điện, là các khoản chi phí được phép tính nhưng chưa tính đầy đủ vào giá, sẽ được phân bổ vào giá bán lẻ điện bình quân năm N (đồng). Bao gồm các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp trong giá trước đây, xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh (giảm trừ lợi nhuận hoạt động khác nếu có), tại Báo cáo tài chính hằng năm của công ty mẹ EVN đã được kiểm toán độc lập từ năm 2022 trở đi. EVN đề xuất phương án phân bổ các khoản chi phí này, báo cáo Bộ Công Thương xem xét, có ý kiến; trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương lấy ý kiến Bộ Tài chính.
Ngoài ra, chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ, cùng chênh lệch tỷ giá chưa được ghi nhận và thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện, cũng nằm trong phạm vi xem xét của dự thảo.
Trước đó, ngày 15-8-2025, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 3673/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng, đề xuất trình Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Hiện nay, cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân đang được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 72. Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã triển khai xây dựng và tính toán giá bán lẻ điện bình quân theo quy định điều chỉnh giá hằng năm và trong năm. Cách làm này mang lại nhiều điểm tích cực về sự minh bạch, thuận tiện, tháo gỡ được nhiều vướng mắc tồn tại, giúp việc điều chỉnh giá điện kịp thời, linh hoạt hơn so với trước đây. Tuy nhiên, qua thực tế triển khai vẫn còn một số nội dung cần được xem xét, điều chỉnh để bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình xác định và điều chỉnh giá bán lẻ điện.
Do đó, EVN kiến nghị Nghị định số 72 cần được sửa đổi, bổ sung để cho phép thu hồi các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân trước đây, trên cơ sở kết quả công bố chi phí sản xuất kinh doanh điện hoặc báo cáo tài chính kiểm toán hàng năm. Giá bán lẻ điện cần giải quyết kịp thời cho đơn vị điện lực trong việc thu hồi đủ chi phí, góp phần bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh. Vì vậy, việc xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72 để tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là cần thiết.
NGỌC ANH