Đề xuất bổ sung Quỹ đầu tư mạo hiểm thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

5 giờ trướcBài gốc

Tại hội nghị lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định cơ chế, chính sách hợp tác công tư (PPP) trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được tổ chức chiều 21/6, ông Nguyễn Nam Hải - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã nêu ra một số đề xuất.

Ông Hải cho rằng, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, cần phát huy tính sáng tạo. Hiện nay, đã có một số công điện và phương thức tiếp cận mới trong việc triển khai nguồn vốn hỗ trợ. Theo hướng này, các tổ chức chủ thể sẽ phối hợp giữa nhà nước và tư nhân cùng đầu tư để thành lập các doanh nghiệp thực hiện nghiên cứu, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ tham gia ý kiến. (Ảnh: Đức Minh)

Có thể đề xuất bổ sung Quỹ Đầu tư mạo hiểm vào Luật Khoa học và Công nghệ, sử dụng nguồn vốn từ các trung tâm đầu tư mạo hiểm với nguyên tắc hỗ trợ các khởi nghiệp có tiềm năng nhưng đi kèm rủi ro cao. Nhà nước và tư nhân cùng góp vốn, trong đó nhà nước không nắm cổ phần chi phối nhằm đảm bảo mô hình hoạt động độc lập.

Đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đề xuất thuê các tổ chức tư nhân chuyên nghiệp để quản lý và vận hành quỹ đầu tư mạo hiểm này, bởi công chức nhà nước thiếu năng lực chuyên môn, độ nhạy bén và nền tảng kỹ thuật cần thiết để thực hiện hiệu quả.

Về hình thức, hiện dự thảo nghị định đang đề xuất hai hình thức hợp tác công tư chính. Thứ nhất, nhà nước và tư nhân cùng góp vốn theo tỷ lệ nhất định để thành lập các viện nghiên cứu nhà nước - tư nhân. Mô hình này tương đối dễ thực hiện, bởi nhà nước có thể hỗ trợ bằng nhiều hình thức như cấp đất, xây dựng hạ tầng, tài trợ chương trình nghiên cứu nhằm phục vụ phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là hình thức đầu tư chung để thành lập pháp nhân thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.

Thứ hai, về đầu tư hạ tầng, dự thảo nghị định đã đề cập và quy định trong chương hai. Ông Nguyễn Nam Hải quan ngại việc cùng đầu tư vào một hạ tầng có thể dẫn đến khó khăn trong khai thác và nghiên cứu hiệu quả. Do đó, theo vị này, có 3 mô hình khả thi: Tư nhân đầu tư phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu, sau đó nhà nước thuê lại để quản lý và phục vụ các cơ sở nghiên cứu; Tư nhân đầu tư trung tâm nghiên cứu, nhà nước thuê lại phục vụ viện nghiên cứu và doanh nghiệp; Nhà nước đầu tư hạ tầng, thuê doanh nghiệp vận hành, cung cấp dịch vụ cho các đơn vị nghiên cứu.

3 mô hình này đáp ứng tiêu chí khả thi, phân định rõ trách nhiệm từng công đoạn, đồng thời giúp nhà nước xác định phần vốn đầu tư và phần thuê dịch vụ hợp lý. Ví dụ, theo khoản 45 Luật Khoa học và Công nghệ, nhà nước tài trợ cho các nội dung mà tư nhân và nhà nước cùng có lợi ích chung, tạo điều kiện phối hợp phát triển.

Hội nghị có sự tham gia của cùng nhiều doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ lớn như Viettel, VNPT, CMC, các tập đoàn, tổng công ty viễn thông và các viện, trường đại học. (Ảnh: Đức Minh)

Ngoài ra còn một hình thức nữa là nhà nước đặt hàng doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển sản phẩm. Trong trường hợp này, nhà nước thường góp khoảng 20-30%, phần còn lại doanh nghiệp chi trả. Nếu nhà nước đầu tư lớn, kết quả sẽ được phân chia theo thỏa thuận với doanh nghiệp.

Về cơ bản, tất cả các hình thức nhà nước tài trợ thì quyền sở hữu kết quả nghiên cứu thuộc về viện nghiên cứu hoặc doanh nghiệp. nhà nước cung cấp tài trợ nhưng không trực tiếp sở hữu.

Một vấn đề khác nữa, Bộ Khoa học và Công nghệ ủng hộ việc tháo gỡ khó khăn cho các thực thể có yếu tố công như viện nghiên cứu, trường đại học công lập và tổ chức khoa học công nghệ, vốn quản lý nhiều tài sản nhà nước cả hữu hình và vô hình.

Do vướng mắc trong Luật Quản lý tài sản công, việc lập đề án khai thác tài sản gặp khó khăn, đặc biệt là trong việc xác định giá trị tài sản do thị trường định giá chưa phát triển.

Nghị định mới được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những rào cản này bằng cách cho phép các đơn vị liên doanh, tự quyết định việc sử dụng kết quả nghiên cứu mà không phải tập trung vào việc “định giá tài sản” một cách cứng nhắc. Thay vào đó, sẽ xác định phương án liên kết và phân chia lợi nhuận phù hợp, tránh tình trạng khó xử lý tương tự như việc định giá tài sản có giá trị lớn nhưng không rõ ràng, ví dụ như căn hộ thuê với giá thị trường cao. Đây là bước đi quan trọng để thúc đẩy việc ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Hồng Vân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/de-xuat-bo-sung-quy-dau-tu-mao-hiem-thuc-day-khoi-nghiep-doi-moi-sang-tao-d310015.html