Tháo dỡ tầng mái tòa nhà vi phạm nghiêm trọng trật tự xây dựng ở thôn 1, xã Tân Xã (cũ). Ảnh: Công Phương.
Cần thiết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết
Kỳ họp HĐND TP Hà Nội tới đây, UBND TP sẽ trình dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 33/2024/NQ- HĐND ngày 19/11/2024 của HĐND TP quy định việc áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ, điện, nước trên địa bàn TP Hà Nội (thực hiện khoản 2, khoản 3 Điều 33 của Luật Thủ đô).
Ngày 19/11/2024, tại kỳ họp thứ 19, HĐND TP Hà Nội đã thông qua, ban hành Nghị quyết số 33/2024/NQ-HĐND quy định việc áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước đối với các công trình, cơ sở vi phạm trên địa bàn TP (thực hiện theo khoản 2, khoản 3 Điều 33 Luật Thủ đô 2024). Theo đó, từ khoản 4 đến khoản 6, Điều 3, Nghị quyết số 33/2024/NQ-HĐND quy định các trường hợp vi phạm công trình, cơ sở về phòng cháy, chữa cháy (PCCC) phải áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước, như sau:
“4. Công trình xây dựng thuộc diện phải thẩm duyệt về thiết kế PCCC nhưng được tổ chức thi công khi chưa có giấy chứng nhận hoặc văn bản thẩm duyệt thiết kế về PCCC của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về PCCC đã được cơ quan, người có thẩm quyền yêu cầu dừng thi công, chấm dứt hành vi vi phạm bằng văn bản nhưng tổ chức, cá nhân vi phạm không chấp hành.
5. Công trình xây dựng thi công không đúng theo thiết kế về PCCC đã được thẩm duyệt của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về PCCC đã được cơ quan, người có thẩm quyền yêu cầu dừng thi công, chấm dứt hành vi vi phạm bằng văn bản nhưng tổ chức, cá nhân vi phạm không chấp hành.
6. Công trình xây dựng, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ chưa được nghiệm thu, chấp thuận kết quả nghiệm thu về PCCC của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về PCCC mà đã đưa vào hoạt động đã bị đình chỉ hoạt động nhưng tổ chức, cá nhân vi phạm không chấp hành”.
Tại Nghị quyết cũng quy định rõ thẩm quyền của UBND các cấp trong việc áp dụng biện pháp xử lý ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước đối với các công trình, cơ sở vi phạm cũng như việc xem xét cấp điện, nước trở lại hoặc tạm dừng việc áp dụng biện pháp ngừng cấp điện, nước đối với các công trình, cơ sở đã tổ chức khắc phục các vi phạm. Nghị quyết số 33/2024/NQ-HĐND có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2025.
Thực hiện Luật tổ chức chính quyền địa phương (có hiệu lực ngày 1/7/2025) và Nghị quyết số 1656/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của TP Hà Nội năm 2025, theo đó, TP Hà Nội thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp: không còn cấp huyện (quận, huyện, thị xã) và có 126 đơn vị hành chính cấp xã từ ngày 1/7/2025.
Theo các quy định trên, một số nội dung trong Nghị quyết số 33/2024/NQ-HĐND của HĐND TP quy định việc áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước trên địa bàn TP không còn phù hợp khi TP Hà Nội thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cần phải được sửa đổi, bổ sung.
Đồng thời, việc sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền áp dụng, các trường hợp áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ, điện, nước trên địa bàn TP nhằm bảo đảm phù hợp với Luật PCCC và cứu nạn, cứu hộ 2024 và Nghị định 105/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCCC và cứu nạn, cứu hộ (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Giao toàn bộ thẩm quyền cho chính quyền cơ sở
Theo dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 33/2024/NQ-HĐND ngày 19/11/2024 của HĐND TP quy định việc áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước trên địa bàn TP Hà Nội. Sửa đổi, bổ sung khoản 4, khoản 5 và khoản 6 Điều 3 Nghị quyết số 33 và sửa đổi Điều 4 về thẩm quyền áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước.
Cụ thể, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền áp dụng đối với các trường hợp quy định tại Điều 3 Nghị quyết này. Trường hợp công trình xây dựng, phần công trình xây dựng, hạng mục công trình xây dựng, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ quy định tại Điều 3 Nghị quyết này thuộc địa giới hành chính từ 2 xã, phường trở lên thì Chủ tịch UBND cấp xã nơi hành vi vi phạm được phát hiện đầu tiên hoặc nơi có phần diện tích công trình vi phạm lớn hơn có trách nhiệm áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước. Dự thảo Nghị quyết, còn sửa đổi, bổ sung khoản 3, 4, 5 và 6 Điều 6 và khoản 1 Điều 7. Cụ thể, trong thời hạn 1 ngày kể từ khi nhận được văn bản, giấy tờ quy định tại Điều 6 Nghị quyết này kèm theo đơn đề nghị của tổ chức, cá nhân vi phạm, người có thẩm quyền thi hành công vụ có trách nhiệm kiểm tra, lập biên bản về việc chấp hành của người vi phạm.
Đồng thời, sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 8, công trình xây dựng, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thuộc trường hợp quy định tại khoản 6 và khoản 7 Điều 3 Nghị quyết này có giấy chứng nhận thẩm duyệt thiết kế về PCCC hoặc văn bản thẩm định thiết kế về PCCC hoặc văn bản thẩm duyệt thiết kế điều chỉnh về PCCC hoặc văn bản thẩm định có nội dung điều chỉnh thiết kế về PCCC hoặc văn bản góp ý của cơ quan có thẩm quyền thẩm duyệt thiết kế về PCCC đối với phương án thi công, khắc phục của tổ chức, cá nhân vi phạm.
Ban Pháp chế HĐND TP cho biết, để phù hợp với mô hình chính quyền mới, dự thảo Nghị quyết đã sửa đổi Điều 4 theo hướng giao cho Chủ tịch UBND cấp xã toàn bộ thẩm quyền áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước đối với tất cả các trường hợp quy định tại Điều 3 của Nghị quyết. Việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền cấp xã là để bảo đảm phù hợp với tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, phù hợp với sự phân cấp quản lý Nhà nước tương đương với cấp huyện trước đây. Việc giao toàn bộ thẩm quyền áp dụng biện pháp ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước cho chính quyền cơ sở (cấp xã) là một biện pháp hành chính cần được thực thi nhanh chóng, kịp thời nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm. Điều này phù hợp với yêu cầu thực tiễn về quản lý Nhà nước cần sự chủ động, linh hoạt và xử lý kịp thời đối với các hành vi vi phạm tại địa phương. Các nội dung đề xuất sửa đổi cụ thể trong dự thảo Nghị quyết bảo đảm sự phù hợp với các quy định pháp luật mới, đặc biệt là trong lĩnh vực PCCC.
Thống kê của UBND TP Hà Nội cho thấy, giai đoạn từ năm 2014 đến tháng 6/2024 lực lượng chức năng đã kiểm tra, phát hiện, thiết lập hồ sơ xử lý đối với 10.494 công trình có vi phạm quy định về trật tự xây dựng. Trong đó, 3.297 công trình xây dựng không phép; 2.454 công trình xây dựng sai phép, sai quy hoạch; 244 công trình xây dựng ảnh hưởng đến công trình lân cận, gây ô nhiễm môi trường; 4.499 công trình vi phạm khác. Đối với lĩnh vực PCCC, TP có 1.707 công trình vi phạm, chưa nghiệm thu về PCCC đã đưa vào hoạt động; 1.538 cơ sở kinh doanh karaoke không bảo đảm các điều kiện về PCCC.
Công Thành