Đề xuất chuyển thẩm quyền cho vay đặc biệt, lãi suất 0% về Ngân hàng Nhà nước

8 giờ trướcBài gốc

Sáng ngày 20-5, Quốc hội đã nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Một trong những nội dung đáng quan tâm là việc luật hóa các quy định xử lý nợ xấu và điều chỉnh thẩm quyền cho vay đặc biệt nhằm đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.

Nợ xấu đang gây sức ép lớn đến hệ thống ngân hàng

Trình bày tờ trình, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết mặc dù đã có nhiều biện pháp kiểm soát, nợ xấu trong hệ thống tín dụng vẫn ở mức cao và có xu hướng gia tăng. Tình hình này gây sức ép lớn đến hoạt động ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh năm 2025 được xác định là năm “tăng tốc, bứt phá” để hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của nhiệm kỳ.

Chính phủ cho rằng việc luật hóa các quy định tại Nghị quyết 42/2017/QH14, vốn là giải pháp thí điểm xử lý nợ xấu, là cần thiết để đảm bảo tính ổn định, đồng bộ của hệ thống pháp luật. Đồng thời, việc điều chỉnh pháp lý sẽ giúp tổ chức tín dụng tháo gỡ vướng mắc trong xử lý tài sản bảo đảm, cải thiện khả năng tiếp cận vốn của người dân và doanh nghiệp.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng cho hay dự luật đề xuất chuyển thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm từ Thủ tướng Chính phủ về Ngân hàng Nhà nước.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: Long Hổ

Theo bà Hồng, mục tiêu của đề xuất này nhằm rút ngắn quy trình, đảm bảo phản ứng nhanh trong bối cảnh khẩn cấp, tăng tính chủ động cho Ngân hàng Nhà nước và đảm bảo an ninh hệ thống tổ chức tín dụng.

Đề xuất nói trên cũng được đánh giá là phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền trong cải cách hành chính và được nhiều cơ quan chức năng thống nhất ủng hộ. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cũng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu và đề xuất quy định mới này tại dự án luật.

Cũng theo bà Hồng, việc sửa đổi lần này còn nhằm thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước tại các Nghị quyết số 27, 66 và 68 của Bộ Chính trị về hoàn thiện thể chế, thúc đẩy kinh tế tư nhân và xây dựng Nhà nước pháp quyền. Trong đó, yêu cầu đặt ra là “những gì thực tiễn chứng minh là đúng thì cần được luật hóa”.

Chính phủ khẳng định quan điểm xây dựng luật là thể chế hóa chủ trương của Đảng, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và đồng bộ với các văn bản pháp luật liên quan; đồng thời tăng tính khả thi và hạn chế tiêu cực trong thực thi chính sách.

Cần làm rõ tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh sự cần thiết ban hành luật nhằm đảm bảo tính minh bạch, khách quan, hợp hiến và khả thi trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Về việc luật hóa ba chính sách tại Nghị quyết số 42 về xử lý nợ xấu, ông Mãi cho hay Ủy ban Kinh tế và Tài chính đồng tình với giải trình của Chính phủ nhưng cũng cảnh báo nguy cơ tổ chức tín dụng lợi dụng quyền thu giữ tài sản bảo đảm để nới lỏng điều kiện cho vay, dẫn đến cấp tín dụng sai quy định.

Theo đó, cơ quan thẩm tra kiến nghị quy định rõ các điều kiện để thu giữ tài sản bảo đảm, vai trò hỗ trợ của UBND và công an cấp xã nhằm đảm bảo an ninh, trật tự trong quá trình thu giữ, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: Long Hổ

Về cơ chế cho vay đặc biệt với lãi suất 0% và không có tài sản bảo đảm, cơ quan thẩm tra đồng tình với đề xuất chuyển thẩm quyền quyết định từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị quy định rõ ràng tiêu chí, điều kiện cho vay, trình tự thủ tục và cơ chế kiểm soát để phòng ngừa rủi ro và tổn thất. Đồng thời, cần sửa đổi các quy định liên quan để đồng bộ với thẩm quyền mới của Ngân hàng Nhà nước.

Về việc kê biên tài sản đang dùng làm tài sản bảo đảm trong các vụ thi hành án, cơ quan thẩm tra nhất trí cần quy định cụ thể để không ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên thứ ba. Cơ chế phối hợp giữa cơ quan thi hành án và tổ chức tín dụng cũng cần được Chính phủ quy định chi tiết.

Liên quan đến việc hoàn trả tài sản bảo đảm là vật chứng hoặc tang vật vi phạm hành chính, cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát kỹ để tránh mâu thuẫn pháp lý, nhất là trong các trường hợp tài sản có giá trị lớn hoặc liên quan đến nhiều nghĩa vụ bảo đảm. Trường hợp cần thiết, nên giao Chính phủ và TAND Tối cao hướng dẫn cụ thể.

Về quá trình xây dựng dự luật, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho hay cơ quan này đã đăng tải công khai để lấy ý kiến các bộ ngành, cơ quan, tổ chức liên quan. Sau khi được Bộ Tư pháp thẩm định và Chính phủ thông qua nội dung tiếp thu, dự thảo luật đã được trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 9.

Theo tờ trình, dự luật sẽ tiếp tục sửa đổi các nội dung liên quan đến xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm và cơ chế hỗ trợ thanh khoản khẩn cấp. Việc thông qua dự luật này được kỳ vọng sẽ tạo khuôn khổ pháp lý ổn định, tăng sức chống chịu cho hệ thống tài chính – ngân hàng trong bối cảnh nền kinh tế đang cần thêm động lực để tăng trưởng bền vững.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/de-xuat-chuyen-tham-quyen-cho-vay-dac-biet-lai-suat-0-ve-ngan-hang-nha-nuoc-post850635.html