Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình. Ảnh: VPQH
Trình bày Tóm tắt Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Gia Bình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh - cho biết, mục tiêu đầu tư dự án là xây dựng Cảng HKQT Gia Bình theo các chuẩn mực quốc tế, trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững, thế hệ mới đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng đảm bảo hoạt động an ninh - quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng, trong đó có Hội nghị APEC năm 2027.
Đồng thời, hướng đến mục tiêu xây dựng Cảng HKQT Gia Bình đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc (AQS) theo đánh giá của Hội đồng sân bay quốc tế (ACI); hướng tới là cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay (MRO) của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Cảng HKQT Gia Bình được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng khong dân dụng Quốc tế (ICAO); đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.
Về kết cấu hạ tầng khu bay, Chính phủ đề xuất xây dựng 2 cặp đường cất hạ cánh song song, mỗi cặp bao gồm 2 đường cất hạ cánh; khoảng cách giữa hai cặp đường cất hạ cánh là 1.800m để bảo đảm khả năng hạ cất cánh độc lập, nhằm tối ưu cho công tác quản lý bay và khai thác.
Chiều dài các đường cất, hạ cánh có kích thước từ 3.500m-4.000m, đáp ứng khả năng khai thác đối với tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.
Xây dựng 4 đường lăn song song giữa các đường cất hạ cánh và giữa đường cất hạ cánh với sân đỗ; xây dựng các đường lăn nối, đường lăn thoát nhanh phục vụ khai thác; xây dựng các đường lăn nối từ đường hạ cất cánh với khu vực nhà ga hàng hóa, công trình bảo dưỡng, sửa chữa máy bay.
Nhà ga hành khách được xây dựng trên cơ sở tiêu chuẩn phục vụ 5 sao của Sky Trax, tập trung tối ưu hóa công năng khai thác, tổ chức không gian hiệu quả, bảo đảm phục vụ lưu lượng hành khách lớn một cách thuận tiện, hợp lý. Giai đoạn đến năm 2030 được xây dựng với diện tích dự kiến khoảng 350.000 m², giai đoạn đến năm 2050 được mở rộng với diện tích dự kiến khoảng 460.000 m².
Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VPQH
Nhà ga VIP được xây dựng độc lập với khu nhà ga hành khách với diện tích dự kiến khoảng 5.900 m².
Nhà ga hàng hóa giai đoạn đến năm 2030 được xây dựng với diện tích dự kiến khoảng 11 ha; giai đoạn đến năm 2050 được mở rộng với diện tích dự kiến khoảng 26 ha.
Về hình thức đầu tư, Bộ trưởng Trần Hồng Minh - cho hay, dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư. Tổng vốn đầu tư khoảng 196.378 tỷ đồng; trong đó giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng; được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp.
Lượng hóa rõ các mục tiêu, xác định lộ trình và tính khả thi
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết đầu tư Dự án với những lý do đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
Có ý kiến đề nghị bổ sung dự báo nhu cầu vận tải trong các giai đoạn tới của Cảng HKQT Gia Bình và việc phân bổ lưu lượng với các cảng hàng không lân cận. Đồng thời, đề nghị làm rõ tính khả thi và tương thích về kỹ thuật của mô hình khai thác “sân bay kép”, “đa trung tâm hàng không” của vùng Thủ đô, đặc biệt trong việc phân bổ lưu lượng hành khách, hàng hóa và quản lý vùng trời bay, nhằm bảo đảm an toàn, hiệu quả và tính đồng bộ trong khai thác.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cơ bản thống nhất với các nội dung theo hồ sơ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, Cơ quan thẩm tra đề nghị: lượng hóa rõ các mục tiêu của Dự án (tiêu chuẩn 5 sao Skytrax, top 10 thế giới, Net Zero…), xác định lộ trình và tính khả thi; bổ sung đánh giá về địa chất, thủy văn, thoát nước, tác động đến sông Ngụ và làm rõ phương án đầu tư hệ thống giao thông kết nối đa phương thức đồng bộ với tiến độ hoàn thành Dự án.
Đồng thời, đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành Dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và điều kiện địa chất phức tạp; phương án đào tạo, chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng và giải pháp bảo đảm an ninh lương thực khi thực hiện thu hồi diện tích lớn đất lúa 2 vụ; làm rõ danh mục, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình kiểm định, vận hành, đào tạo nhân sự và thiết lập cơ chế thẩm định liên ngành bảo đảm an toàn, bảo mật và vận hành ổn định.
Về sơ bộ tổng mức đầu tư, nguồn vốn, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ hơn căn cứ tính toán suất đầu tư Dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương trong khu vực và điều chỉnh theo giá địa phương để lựa chọn mức chi phí phù hợp, tối ưu; nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn và trả nợ vốn vay.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành cơ chế, chính sách đặc biệt để thực hiện di dời các di tích lịch sử - văn hóa phục vụ Dự án. Tuy nhiên, đề nghị quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích, nhất là việc công nhận lại di tích sau khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử - văn hóa.
Theo Cơ quan thẩm tra, cần xây dựng phương án bảo tồn chi tiết, đánh giá tác động và cơ chế giám sát việc di dời, xác định rõ vai trò thẩm định và quản lý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đồng thời áp dụng các giải pháp khoa học, công nghệ hiện đại để bảo đảm bảo tồn giá trị gốc, tránh biến dạng di tích.
Ngoài ra, quy định rõ trách nhiệm, thời hạn, cơ chế báo cáo và hậu kiểm đối với UBND tỉnh Bắc Ninh trong quá trình thực hiện các thủ tục đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời di tích lịch sử - văn hóa, đồng thời thiết lập cơ chế giám sát của Quốc hội, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, bảo đảm tính minh bạch trong thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt.
Đ. KHOA