Đề xuất để Bộ Tài chính được điều chỉnh dự toán BHXH, BHTN, BHYT năm 2026

một giờ trướcBài gốc

Đề xuất Bộ trưởng Bộ Tài chính được quyền điều chỉnh dự toán trong năm 2026.

Điểm mới đáng chú ý nhất trong dự thảo là đề xuất trao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính được chủ động điều chỉnh dự toán trong năm, tạo bước chuyển mạnh về phân cấp, đảm bảo điều hành linh hoạt theo thực tiễn.

Theo dự thảo, mức chi tổ chức và hoạt động năm 2026 của các lĩnh vực sẽ áp dụng theo tỷ lệ mới đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 89/2025/UBTVQH15. Cụ thể, chi tổ chức hoạt động BHXH và BHTN đều bằng 1,26% dự toán thu - chi tương ứng (không tính phần chi đóng BHYT cho người đang hưởng). Đối với BHYT, mức chi bằng 2,99% tiền đóng BHYT, được trích từ Quỹ BHYT. Việc điều chỉnh các tỷ lệ này nhằm chuẩn hóa cơ cấu chi phí quản lý, đảm bảo phù hợp với quy mô nguồn thu của ba quỹ bảo hiểm.

Một điểm mới quan trọng khác là dự thảo quy định dự toán thu - chi chỉ là căn cứ giao dự toán, không phải là căn cứ quyết toán. Theo đó, cơ quan BHXH sẽ thực hiện quyết toán theo số thực thu, thực chi đúng quy định của pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT và theo Nghị định quy định cơ chế tài chính mới. Quy định này bảo đảm tính linh hoạt, đặc biệt trong bối cảnh thu - chi các quỹ có thể biến động theo tình hình kinh tế - xã hội.

Trong số các nội dung đổi mới, đề xuất Bộ trưởng Bộ Tài chính được quyền điều chỉnh dự toán trong năm được đánh giá là điểm nhấn nổi bật. Việc điều chỉnh được thực hiện trong hai trường hợp: Để triển khai các chính sách, chế độ đối với viên chức và người lao động theo yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị; Để điều chỉnh giữa kinh phí hoạt động bộ máy và các nhiệm vụ chuyên môn như tuyên truyền chính sách pháp luật, tập huấn nghiệp vụ, cải cách thủ tục hành chính, phát triển quản lý người tham gia và người thụ hưởng, chi trả chế độ, kiểm tra...

Cơ chế này được kỳ vọng tạo dư địa cho Bộ Tài chính chủ động ứng phó với các tình huống phát sinh, giảm thời gian xin cho điều chỉnh dự toán và bảo đảm các nhiệm vụ quan trọng có đủ nguồn lực triển khai.

Một điểm phân cấp mới khác là Hội đồng quản lý BHXH được quyền quyết định mức tạm ứng chi phí khám chữa bệnh BHYT vượt dự toán Thủ tướng giao, tối đa 90%, theo quy định của Nghị định 188/2025/NĐ-CP. Đây là lần đầu tiên thẩm quyền này được quy định rõ trong văn bản giao dự toán, góp phần tháo gỡ khó khăn tài chính cho các cơ sở khám chữa bệnh, bảo đảm quyền lợi khám chữa bệnh của người có thẻ BHYT.

Dự thảo cũng mở rộng thẩm quyền điều hành cho BHXH Việt Nam khi cho phép Giám đốc BHXH Việt Nam được điều chỉnh dự toán chi khám chữa bệnh BHYT cho BHXH Quân đội và BHXH Công an nhân dân từ nguồn dự phòng được giao. Điều này tăng tính chủ động và thống nhất trong điều hành quỹ BHYT trong toàn hệ thống.

Bên cạnh nâng cao phân cấp, dự thảo cũng nhấn mạnh trách nhiệm của các Bộ, ngành và địa phương trong quản lý thu - chi. Bộ Y tế được giao hoàn thiện phương thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT, tăng kiểm tra để ngăn chặn lạm dụng, trục lợi quỹ và chỉ đạo cơ sở khám chữa bệnh rà soát chi phí bất hợp lý. UBND các tỉnh, thành phố phải giảm tỷ lệ chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT so với năm trước, bảo đảm kinh phí hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, BHYT cho các nhóm do ngân sách nhà nước bảo đảm và phối hợp kiểm soát chi phí khám chữa bệnh.

BHXH Việt Nam được yêu cầu tăng cường thu đúng, thu đủ; đẩy nhanh giải ngân đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin; hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm để kết nối với dữ liệu dân cư; cải cách thủ tục hành chính và ngăn chặn trục lợi trong các quỹ bảo hiểm.

Để kịp thời phân bổ nguồn lực và triển khai nhiệm vụ ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính đề nghị Quyết định có hiệu lực từ ngày ký. Với nhiều nội dung mới mang tính mở rộng phân cấp, tăng trách nhiệm giải trình và bảo đảm kỷ cương tài chính, dự thảo Quyết định được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý ba quỹ an sinh xã hội lớn của quốc gia, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an sinh trong bối cảnh mới.

Diệu Phương

Nguồn PetroTimes : https://petrotimes.vn/de-xuat-de-bo-tai-chinh-duoc-dieu-chinh-du-toan-bhxh-bhtn-bhyt-nam-2026-735372.html