Đề xuất dự án máy sốc điện cộng đồng để cấp cứu ngừng tim

16 giờ trướcBài gốc

Theo thống kê của Viện Tim mạch Việt Nam, từ năm 2000 đến năm 2015, tỷ lệ tăng huyết áp ở người trưởng thành tăng khoảng 1% mỗi năm và đã chiếm 25%, tương đương với 4 người trưởng thành thì có một người bị tăng huyết áp. Huyết áp cao làm tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ lên 4 lần và tăng nguy cơ tử vong do bệnh lý tim mạch lên gấp 3 lần so với những người không mắc bệnh.

Nhồi máu cơ tim nếu không được sơ cứu đúng cách và can thiệp điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Khung “giờ vàng” can thiệp nhồi máu cơ tim là khoảng 1-2 giờ đầu khi bệnh nhân mới xuất hiện cơn đau ngực. Lúc này, cơ tim chỉ mới bị tổn thương nhẹ. Do đó, việc tái tưới máu cơ tim sẽ hiệu quả nhất, giúp hạn chế được tình trạng cơ tim chết, giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng cho người bệnh.

Vào hôm qua (31/7), sự ra đi đột ngột của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, một lần nữa cảnh báo về mức độ nguy hiểm của ngừng tim, đột tử, căn bệnh ngày càng trẻ hóa, ngay cả ở người không có tiền sử bệnh rõ ràng.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu.

Chia sẻ trên trang cá nhân, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, chuyên gia tim mạch, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội; Phó Trưởng bộ môn Tim mạch (Trường Đại học Y Hà Nội), cho biết, đột tử được định nghĩa là một tình huống y khoa mà bệnh nhân bị chết bất ngờ do nguyên nhân tự nhiên xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, thường trong vòng 1 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng hoặc trong vòng 24 giờ sau khi được phát hiện còn sống và không có triệu chứng.

Giải thích dễ hiểu đột tử là chết đột ngột do bệnh mà không phải các nguyên nhân như tai nạn, thương vong do sinh hoạt hay chiến tranh.

Theo chuyên gia, đa phần đột tử liên quan đến các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim (với các biến chứng nguy hiểm của bệnh này), rối loạn nhịp tim (rung thất và xoắn đỉnh) bẩm sinh hoặc mắc phải hoặc do tắc nghẽn đường tống máu của tim (hẹp khít van động mạch chủ và bệnh cơ tim phì đại).

Tuy vậy, đột tử cũng có những nguyên nhân khác mà một trong số đó chính là đột quỵ. Rất nhiều trường hợp đột tử chưa rõ nguyên nhân được chúng ta nghĩ rằng bệnh nhân bị đột quỵ nhưng thực tế nguyên nhân này chỉ chiếm 10-20%.

Theo PGS Nguyễn Lân Hiếu, đột quỵ hay thường được người dân gọi là tai biến mạch não. Đây là tình trạng não bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cung cấp máu lên não bị giảm, gián đoạn khiến não thiếu oxy, dưỡng chất để nuôi tế bào. Chủ yếu trên thực tế có 2 loại đột quỵ là bị tắc mạch máu nuôi não và chảy máu (xuất huyết) não. Cả 2 loại tai biến này đều tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vùng não bị tổn thương có thể dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn. Nếu không ai chứng kiến theo định nghĩa sẽ được gọi là đột tử.

"Thực tế vì làm chuyên ngành tim mạch nên tôi gặp rất nhiều bệnh nhân đột tử. Có những trường hợp đột tử diễn ra ngay trước mắt mà không cứu được. Đây chính là một thách thức y khoa mà cả thế giới luôn tìm những biện pháp để tăng khả năng sống còn của người bệnh. Một trong những biện pháp hữu hiệu nhất đó là cấp cứu ngừng tuần hoàn một cách chuyên nghiệp", PGS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ.

Ông cho biết, Bệnh viện Đại học Y liên tục mở lớp huấn luyện cả cho nhân viên y tế và người dân, các bệnh viện khác cũng vậy. Các chuyên gia hồi sức cấp cứu tích cực trong phổ biến kiến thức quan trọng này đến với mọi người với mục tiêu tăng khả năng sống sót cho người bệnh ngừng tuần hoàn, giảm tỷ lệ đột tử trong cộng đồng.

Tuy nhiên, điều đó dường như vẫn chưa đủ khi rất nhiều người bệnh bị cấp cứu không đúng cách nên khi đưa đến bệnh viện đều đã quá muộn.

Bởi có lý thuyết nhưng dụng cụ thực hành không có chắc chắn hiệu quả không như mong muốn. Chuyên gia cho rằng, một dụng cụ tối quan trọng khi bệnh nhân bị rối loạn nhịp tim dẫn đến đột tử (chiếm 80%) là máy phá rung (defibrillator).

"Nếu các bạn xem phim Casino Royal của điệp viên 007 chắc chắn sẽ nhớ cảnh chàng James Bonde bị đầu độc gây rối loạn nhịp phải lao ra xe ô tô tự lấy máy sốc điện cứu tính mạng mình. Một trăn trở mà không dưới 3 lần tôi đã chia sẻ trên mạng xã hội đó chính là sự cần thiết của chiếc máy nặng chưa đến 5kg này", PGS Lân Hiếu chia sẻ.

Máy sốc điện được di chuyển bằng Drone do Đại học Karolinska (Thụy Điển) nghiên cứu và ứng dụng. (Ảnh: Nguyễn Lân Hiếu)

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cho biết, sau sự ra đi của ông Hoàng Nam Tiến, ông có cuộc trao đổi ngắn với Chủ tịch FPT về mong muốn này của mình và nhận được sự đồng thuận trên cả mong đợi.

Theo đó sẽ triển khai dự án tại một thành phố với các máy sốc điện được gắn ở nơi công cộng. Hướng dẫn sử dụng, cũng như chuẩn hóa việc cấp cứu ngừng tuần hoàn sẽ do Bộ môn Hồi sức cấp cứu Trường Đại Học Y Hà Nội phụ trách. Các video hướng dẫn thao tác sẽ do một bác sĩ có kinh nghiệm thiết kế.

Ông kỳ vọng dự án sẽ được tổng kết và hy vọng trong vài năm tới hình ảnh chiếc máy sốc điện sẽ trở nên quen thuộc với người dân. Đây vừa là một phương tiện cứu sống người bệnh nhưng cũng là một biểu tượng nhắc nhở mọi người hay quan tâm đến sức khỏe trái tim mình và những người quanh ta.

Trần Hằng

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/y-te/de-xuat-du-an-may-soc-dien-cong-dong-de-cap-cuu-ngung-tim--i776772/