Đề xuất đưa khoản lỗ 44 nghìn tỉ đồng vào giá điện: Cần minh bạch chi phí

3 giờ trướcBài gốc

Các chuyên gia cho rằng, cần làm rõ nguyên nhân các khoản lỗ, bảo đảm minh bạch trước khi phân bổ vào giá điện.

Bảo đảm nguyên tắc chi phí hợp lý

Bộ Công Thương vừa có dự thảo tờ trình gửi Chính phủ về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025 về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Bộ Công Thương cho biết, theo báo cáo của EVN, do ảnh hưởng tình hình địa chính trị, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022 - 2023 khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, lỗ lũy kế khoảng 50.029 tỉ đồng. Đến hết năm 2024, lỗ lũy kế của công ty mẹ EVN vẫn còn khoảng 44.792 tỉ đồng.

Điều này làm giảm vốn đầu tư Nhà nước vào EVN và không bảo toàn vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Do đó, nếu không được tính toán để thu hồi trong giá điện thì sẽ không bù đắp kịp thời phần vốn đầu tư Nhà nước giảm trong giai đoạn trước.

“EVN kiến nghị Bộ trưởng Công Thương báo cáo Thủ tướng cho phép tính toán khoản lỗ lũy kế này là một khoản chi phí được phép tính vào giá bán lẻ điện bình quân”, dự thảo tờ trình nêu rõ.

Ngoài ra, các chi phí khác chưa được tính đầy đủ vào giá điện cũng được đề xuất phân bổ, gồm chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện được xác định theo báo cáo tài chính kiểm toán hàng năm từ 2022 trở đi. EVN đề xuất phương án phân bổ các khoản chi phí này, báo cáo Bộ Công Thương xem xét, cần thiết sẽ lấy ý kiến Bộ Tài chính.

Bên cạnh đó, còn có chênh lệch tỉ giá đánh giá lại chưa được phân bổ và chênh lệch tỉ giá chưa được ghi nhận và thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện.

Bộ Công Thương đánh giá, thời gian qua Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã xây dựng, tính toán và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân đúng quy định, giúp minh bạch hơn, thuận tiện và linh hoạt trong cập nhật, điều chỉnh giá.

Tuy nhiên, cơ quan quản lý cho rằng, qua thực tế triển khai vẫn còn một số nội dung cần được xem xét, điều chỉnh để đảm bảo nguyên tắc toàn bộ các chi phí hợp lý, hợp lệ cần được đưa vào tính toán, điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Bộ Công Thương cho biết, EVN kiến nghị cần được sửa đổi, bổ sung để cho phép thu hồi khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân trước đây, dựa trên kết quả công bố chi phí sản xuất kinh doanh điện hoặc báo cáo tài chính kiểm toán hàng năm.

“Giá bán lẻ điện cần giải quyết kịp thời cho đơn vị điện lực trong việc thu hồi đủ chi phí, góp phần bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp”, dự thảo tờ trình của Bộ Công Thương nêu rõ.

Cơ quan soạn thảo cho biết, dự thảo nghị định nhằm sửa đổi, bổ sung quy định để doanh nghiệp điện lực được thu hồi đủ chi phí hợp lý, minh bạch và có căn cứ, kể cả các khoản phát sinh do yếu tố khách quan chưa được tính hết trong giá điện.

Làm rõ các khoản chi phí

Chia sẻ với báo chí, chuyên gia Hà Đăng Sơn, Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Tăng trưởng xanh cho rằng, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72 đã làm rõ hơn về các loại chi phí được đưa vào giá điện. Việc đưa các chi phí phát sinh bất thường như chênh lệch giá nhiên liệu phục vụ phát điện (tăng cao từ 2022 và gây lỗ do chi phí sản xuất điện cao hơn giá bán lẻ) vào giá điện là phù hợp.

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này, các báo cáo tài chính năm 2022, 2023 và 2024 đã được kiểm toán và được công bố trên website EVN không cho thấy chi tiết các chi phí cấu thành nên khoản lỗ.

Do đó tiềm ẩn khả năng còn bao gồm các chi phí không phù hợp do chưa tối ưu chi phí trong quy trình quản lý và sản xuất, truyền tải, phân phối điện.

“Điều này sẽ dẫn tới sự bất hợp lý trong việc phân bổ chi phí trong giá điện và tạo dư luận tiêu cực đối với đề xuất này”, ông Hà Đăng Sơn lưu ý.

Do đó, trước khi tính khoản lỗ hơn 44.000 tỉ vào giá bán điện bình quân, theo chuyên gia Hà Đăng Sơn, cần yêu cầu EVN báo cáo chi tiết các chi phí cấu thành nên khoản lỗ và chỉ chấp thuận phân bổ các chi phí hợp lý vào giá bán lẻ điện bình quân, thay vì chấp thuận phân bổ toàn bộ khoản lỗ theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Nhiều chuyên gia khác cũng cho rằng, việc điều chỉnh giá bán điện bình quân sẽ tác động đến hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu của doanh nghiệp và đời sống của người dân. Do đó, rất cần sự nghiên cứu, tính toán xem việc điều chỉnh giá bán điện bình quân để giải quyết khoản thua lỗ của EVN có tác động cụ thể như thế nào và có thực sự giải quyết dứt điểm tình trạng kinh doanh của EVN.

TS Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, việc sửa đổi nghị định là điều hết sức bình thường của Chính phủ và các bộ ngành nhằm đem đến sự minh bạch thông tin trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của các đơn vị, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, về sâu xa, bất kể ngành nào cũng cần hướng đến thị trường cạnh tranh, minh bạch. Việt Nam hiện đang rất cần điện, cần năng lượng, Vì thế, chúng ta cần có sự đầu tư lớn, không chỉ riêng với EVN mà kể cả các nhà đầu tư năng lượng sạch, năng lượng tái tạo để tạo sự hấp dẫn cho họ đầu tư.

“Có thể cho rằng việc đề xuất điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là để đảm bảo cho mục tiêu tăng trưởng và hài hòa các mục tiêu khác. Tất nhiên, Chính phủ, các bộ ngành sẽ có sự thẩm định kỹ mọi tác động trước khi quyết định điều chỉnh bất cứ Nghị định nào”, TS Võ Trí Thành cho biết.

Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2024 cho thấy EVN đạt doanh thu 580.537 tỉ đồng, tăng gần 16% so với 2023, trong đó doanh thu bán điện chiếm hơn 98%. Sau một năm thua lỗ nặng, EVN đã ghi nhận lãi sau thuế 8.237 tỉ đồng; riêng công ty mẹ lãi 7.222 tỉ đồng. Dù vậy, tính đến cuối năm ngoái, tập đoàn vẫn còn lỗ lũy kế hơn 38.688 tỉ đồng. Trong năm vừa qua, EVN đã điều chỉnh tăng giá điện vào 11/10/2024 với mức tăng 4,8%. Lần tăng giá điện gần nhất của EVN là trong tháng 5/2025. Khi đó, EVN thông báo giá bán lẻ điện bình quân tăng từ 2.103,11 đồng lên 2.204,07 đồng một kWh (chưa gồm thuế VAT), tương đương tăng 4,8%.

Bảo Hân

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/de-xuat-dua-khoan-lo-44-nghin-ti-dong-vao-gia-dien-can-minh-bach-chi-phi-post745780.html