Đề xuất Hà Nội thí điểm Viện Kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự

3 ngày trướcBài gốc

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn

Chiều 16-4, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.

Trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, việc thực hiện thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự công ích nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn hiện nay. Đồng thời, đề nghị đổi tên Nghị quyết là “Nghị quyết về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự công ích”.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày tờ trình. Ảnh: media.quochoi.vn

Về trường hợp Viện Kiểm sát khởi kiện, qua tiếp nhận các nguồn thông tin quy định và đã tiến hành kiểm tra, xác minh theo quy định, Viện Kiểm sát xác định được hành vi xâm phạm quyền dân sự của các chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công; sau khi đã thông báo cho các chủ thể có liên quan và kiến nghị với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện quyền khởi kiện theo quy định nhưng không có chủ thể nào khởi kiện thì Viện Kiểm sát khởi kiện.

Trong quá trình giải quyết các vụ án, vụ việc theo thẩm quyền, Viện Kiểm sát phát hiện có hành vi xâm phạm quyền dân sự của các chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công nhưng không thể giải quyết trong cùng vụ án, vụ việc đó; sau khi đã thông báo cho các chủ thể có liên quan và kiến nghị với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện quyền khởi kiện theo quy định nhưng không có chủ thể nào khởi kiện thì Viện Kiểm sát khởi kiện.

Nhóm dễ bị tổn thương gồm: Trẻ em theo quy định của Luật Trẻ em; người cao tuổi theo quy định của Luật Người cao tuổi; người khuyết tật theo quy định của Luật Người khuyết tật; phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi theo quy định của pháp luật; người có khó khăn trong nhận thức; làm chủ hành vi; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự; người dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn theo quy định của pháp luật; các đối tượng khác theo quy định của luật.

Lợi ích công gồm: Tài sản công, đầu tư công; đất đai, tài nguyên, môi trường sinh thái; an toàn thực phẩm, dược phẩm; bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; lợi ích công khác theo quy định của pháp luật.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026 và được thực hiện trong 3 năm tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh, Đắk Lắk; trừ trường hợp Quốc hội có quyết định khác.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết; thống nhất với đề xuất của cơ quan soạn thảo về xây dựng, ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu thảo luận. Ảnh: media.quochoi.vn

Thảo luận tại phiên họp, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, việc đổi tên Nghị quyết cần xin ý kiến cấp có thẩm quyền, bởi tên Nghị quyết đã bao quát đầy đủ đối tượng được điều chỉnh, phù hợp với kết luận của Bộ Chính trị và Chương trình lập pháp năm 2025 đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định; các địa phương thực hiện thí điểm cần xin ý kiến cấp có thẩm quyền bởi nhiều địa phương dự kiến sẽ thực hiện sáp nhập địa giới hành chính.

Để bảo đảm chặt chẽ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, làm rõ khái niệm “lợi ích công” với các khái niệm lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng để bao quát đầy đủ và thống nhất với quy định của Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Đất đai và các luật khác có liên quan; xem xét lại một số trường hợp thuộc nhóm dễ bị tổn thương, như: “Người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự”, “Người dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn”…

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất với nội dung dự thảo Nghị quyết, đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tiếp thu ý kiến tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ chín.

Mai Hữu

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/de-xuat-ha-noi-thi-diem-vien-kiem-sat-khoi-kien-vu-an-dan-su-699158.html