Đề xuất hỗ trợ 5.000 tỷ đồng tăng vốn điều lệ cho Ngân hàng Hợp tác xã

9 giờ trướcBài gốc

Theo báo cáo của Chính phủ, việc bổ sung vốn cho NHHTX không chỉ góp phần phát triển kinh tế tập thể, hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn mà còn nhằm hạn chế tình trạng tín dụng đen đang len lỏi tại khu vực nông thôn. Đề xuất này cũng phù hợp với các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, được nêu trong Kết luận 70-KL/TW, Nghị quyết 19-NQ/TW và Chiến lược phát triển kinh tế tập thể đến năm 2030.

Thành lập năm 2013 trên cơ sở tổ chức lại Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương, NHHTX hiện là ngân hàng đầu mối điều tiết vốn cho hệ thống 1.200 quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), phục vụ khoảng 1,9 triệu thành viên tại 57 tỉnh, thành. Giai đoạn 2015-2024, tổng dư nợ tín dụng của hệ thống QTDND tăng trưởng mạnh, đạt 139.000 tỷ đồng, tương đương 13,6% dư nợ tín dụng toàn ngành trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản.

Tuy nhiên, vốn điều lệ của NHHTX đến cuối năm 2024 mới đạt 3.029,55 tỷ đồng, chỉ nhỉnh hơn mức vốn pháp định tối thiểu 3.000 tỷ đồng. Quy mô này thấp nhất trong hệ thống ngân hàng, bằng khoảng 38,5% tổng vốn điều lệ của các QTDND cộng lại. Do thiếu hụt vốn, năng lực điều tiết vốn của NHHTX chưa theo kịp đà phát triển của hệ thống QTDND, khi dư nợ cho vay của NHHTX chỉ bằng 3/4 và tổng tài sản chỉ bằng 1/3 của các quỹ thành viên.

Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của NHHTX cũng thấp, chỉ dao động từ 9,2% đến 12,1% trong năm 2024, dưới mức bình quân 12,15% của hệ thống ngân hàng thương mại nội địa và còn kém xa so với các nước trong khu vực như Indonesia (23,27%) hay Thái Lan (20,24%).

Nếu không được tăng vốn, dự kiến đến năm 2026, NHHTX chỉ có thể đạt 4.416 tỷ đồng vốn tự có, trong khi để đạt chuẩn CAR 13,5% theo mục tiêu đề ra, ngân hàng này cần tới 9.419 tỷ đồng. Chính vì vậy, việc hỗ trợ 5.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương được Chính phủ đánh giá là cấp thiết nhằm nâng cao năng lực điều tiết vốn, đảm bảo thanh khoản cho hệ thống, nhất là trong các thời điểm cao điểm như dịp Tết Nguyên đán.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, đề xuất hỗ trợ vốn cho NHHTX được xây dựng dựa trên nền tảng pháp lý đầy đủ, gồm Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 và Luật Hợp tác xã năm 2023. Các văn bản này cho phép ngân sách nhà nước được đầu tư, hỗ trợ vốn cho các tổ chức kinh tế, trong đó có NHHTX.

Dù vậy, do các luật này chưa quy định chi tiết về trình tự, thủ tục hỗ trợ vốn cho NHHTX, nên Chính phủ kiến nghị vận dụng quy định tại Điều 17 Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69) và Nghị định 91/2015/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 140/2020/NĐ-CP). Cách tiếp cận này tương tự như quản lý các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước lớn như Agribank, Vietcombank, VietinBank hay BIDV.

Chính phủ đề xuất Quốc hội phê duyệt chủ trương chung, còn việc tổ chức thực hiện, chỉ đạo và chịu trách nhiệm sẽ do Chính phủ đảm nhiệm. Việc bố trí vốn sẽ tuân thủ quy định của Luật Ngân sách nhà nước, đảm bảo sử dụng đúng mục đích và hiệu quả.

Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đồng tình về sự cần thiết phải tăng vốn điều lệ cho NHHTX, cho rằng đây là giải pháp thiết thực để duy trì hoạt động ổn định của hệ thống QTDND, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn và giảm thiểu tín dụng đen.

Về cơ sở pháp lý, các Ủy ban đánh giá đề xuất của Chính phủ phù hợp với quy định hiện hành. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra lưu ý rằng, mức hỗ trợ 5.000 tỷ đồng không thuộc nhóm dự án quan trọng quốc gia theo Luật Đầu tư công năm 2024 nên không bắt buộc phải xin ý kiến Quốc hội. Thẩm quyền quyết định thuộc Chính phủ.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị Chính phủ làm rõ hơn các giải pháp thay thế tăng vốn điều lệ theo quy định Luật Các tổ chức tín dụng, đồng thời xây dựng kế hoạch sử dụng vốn chi tiết, lộ trình giải ngân cụ thể và các biện pháp giám sát để đảm bảo nguồn vốn được hấp thụ thực chất, tránh tình trạng bổ sung vốn chỉ để đạt chỉ tiêu CAR.

Một điểm cần lưu ý là việc bổ sung vốn trong năm 2025 có thể gặp khó khăn do Quốc hội đã thông qua dự toán ngân sách năm nay tại kỳ họp thứ 8. Bộ Tài chính cho biết đang rà soát, cân đối để bố trí nguồn vốn phù hợp trong thời gian tới.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ quyết định việc hỗ trợ vốn, trên cơ sở đảm bảo các điều kiện pháp lý, nguồn vốn cân đối được và kế hoạch thực hiện rõ ràng, minh bạch.

Phùng Xuân

Nguồn Thị Trường Tài Chính : https://thitruongtaichinh.kinhtedothi.vn/ngan-hang/de-xuat-ho-tro-5000-ty-dong-tang-von-dieu-le-cho-ngan-hang-hop-tac-xa-141263.html