Đề xuất hỗ trợ tiền mặt, nhà ở xã hội khi sinh con liệu đã đủ hấp dẫn?

6 giờ trướcBài gốc

Bộ Y tế đã dự thảo Luật Dân số, dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 tới. Phát biểu tại Lễ mít tinh kỷ niệm Ngày Dân số thế giới mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết trong dự thảo Luật Dân số đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân như hỗ trợ tài chính bằng tiền mặt hoặc hiện vật cho phụ nữ sinh con và nhiều chính sách khác.

Những đề xuất này liệu đã đủ hấp dẫn các cặp vợ chồng, cần phải có thêm những chính sách gì để đảm bảo khuyến sinh và phát triển dân số bền vững?

Giảm bớt gánh nặng kinh tế

Nói về đề xuất này có đủ hấp dẫn để các cặp vợ chồng quyết định sinh đủ 2 con, GS.TS.Nguyễn Đình Cử - Nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế quốc dân) cho rằng, chi phí nuôi con là rất lớn, bao gồm chi phí trực tiếp về vật chất, tinh thần và cả chi phí cơ hội.

"Về phần hỗ trợ của Nhà nước hiện chưa rõ là bao nhiêu nhưng chắc chắn chỉ đáp ứng được một phần nhỏ chi phí mang thai, sinh đẻ và nuôi con cho đến lúc chúng trưởng thành", GS.Cử nhận định.

Vì vậy, theo vị chuyên gia này, nói là để đủ hấp dẫn cho các gia đình trẻ hay chưa thì ông cho là chưa nhưng những chính sách này, các cặp vợ chồng trẻ sẽ chú ý. Bởi, đây là chính sách mang tính đột phá.

GS.TS.Nguyễn Đình Cử - Nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế quốc dân).

Theo GS.Cử, trước đây Pháp lệnh quy định mỗi cặp vợ chồng có quyền và nghĩa vụ sinh một hoặc hai con. Năm nay, theo Pháp lệnh mới các cặp vợ chồng có quyền tự quyết định số con, thời gian sinh con và khoảng cách giữa các lần sinh. Dự thảo Luật Dân số cũng khẳng định lại điều này. Cùng với đó, xưa nay chúng ta chưa có chính sách hỗ trợ cụ thể cho các cặp vợ chồng sinh con. Nhưng nay đã miễn học phí, đề xuất nhiều hình thức hỗ trợ tiền mặt….

"Đây không chỉ là đột phá về chính sách dân số mà còn mang lại tư duy mới: Nhà nước, xã hội chia sẻ chi phí nuôi, dạy trẻ không chỉ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà còn mang tính cần thiết, hợp lý, công bằng được pháp luật thừa nhận", ông Cử cho hay.

Cùng trao đổi về vấn đề này với Người Đưa Tin, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách Thành phố Hải Phòng, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng những chính sách hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật khi sinh con, đặc biệt gắn với việc thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh, là rất cần thiết.

Đây là sự quan tâm thiết thực của Nhà nước đối với phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và các gia đình, góp phần giảm bớt phần nào gánh nặng kinh tế khi sinh con.

Những chính sách hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật khi sinh con là cần thiết.

Bên cạnh đó, theo đại biểu việc ưu tiên tiếp cận nhà ở xã hội và một số chính sách an sinh khác cũng thể hiện sự đồng hành của Nhà nước với người dân trong giai đoạn quan trọng của chu kỳ sinh, nuôi con nhỏ.

Tuy vậy, theo bà Nga, nếu nhìn từ thực tiễn, có thể thấy những hỗ trợ này mới chỉ là một phần động lực.

Quyết định sinh con của các cặp vợ chồng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: Điều kiện kinh tế gia đình, sự ổn định của công việc, môi trường sống, hệ thống giáo dục, y tế, chi phí nuôi dạy con trong dài hạn và đặc biệt là sự cân bằng giữa công việc và đời sống gia đình.

"Nếu chỉ dựa vào khoản hỗ trợ một lần khi sinh con thì khó có thể tạo ra sự thay đổi căn bản trong xu hướng sinh ít hiện nay. Người dân cần cảm nhận được rằng khi sinh con, họ sẽ nhận được sự đồng hành thực chất và lâu dài, chứ không chỉ dừng lại ở mức hỗ trợ ban đầu", bà Nga cho hay.

Xây dựng chính sách đồng bộ, lâu dài

Để khuyến khích sinh con, theo đại biểu Nga cần phải xây dựng một hệ thống chính sách đồng bộ, lâu dài, hướng tới việc giảm áp lực kinh tế, thời gian và tâm lý cho các gia đình.

Một số nhóm chính sách đặc biệt quan trọng là: Chính sách về nhà ở và dịch vụ trông giữ trẻ: Bố trí nhà trẻ, trường mẫu giáo gần khu dân cư và khu công nghiệp, để cha mẹ , đặc biệt là công nhân, lao động trẻ yên tâm gửi con.

"Có thể nghiên cứu hỗ trợ phí gửi trẻ hoặc miễn giảm một phần cho con của các gia đình sinh đủ hai con", bà Nga nêu.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách Thành phố Hải Phòng.

Cùng với đó là chính sách về thời gian làm việc linh hoạt và nghỉ thai sản, theo đó, xem xét mở rộng chế độ nghỉ thai sản cho cả bố và mẹ, để gia đình có điều kiện chăm sóc trẻ nhỏ trong giai đoạn đầu đời.

Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc thân thiện với gia đình, hỗ trợ làm việc linh hoạt đối với phụ nữ sau sinh hoặc gia đình có con nhỏ.

Cần quan tâm nhóm chính sách tài chính dài hạn. Nữ đại biểu cho rằng, không chỉ dừng lại ở khoản trợ cấp khi sinh, mà nên thiết kế gói hỗ trợ theo chu kỳ nuôi con: Hỗ trợ chi phí y tế, các chi phí chăm sóc trẻ trong những năm đầu đời, hỗ trợ bà mẹ tham gia các lớp tập huấn kiến thức và kỹ năng làm mẹ...

Điều này, sẽ giúp các cặp vợ chồng thấy rõ lợi ích cụ thể các gia đình nhận được khi sinh con, chứ không chỉ nhận hỗ trợ một lần rồi thôi.

Cuối cùng là môi trường sống và an sinh xã hội ổn định. "Chỉ khi người dân cảm thấy cuộc sống được bảo đảm, công việc ổn định, môi trường sống an toàn, dịch vụ y tế – giáo dục chất lượng, họ mới yên tâm sinh con", bà Nga nói và nhấn mạnh các chính sách khuyến sinh sẽ chỉ hiệu quả nếu tạo được niềm tin rằng sinh con không đồng nghĩa với gánh nặng mà là một hành trình được xã hội đồng hành và chia sẻ trách nhiệm.

Chi phí nuôi con là rất lớn, bao gồm chi phí trực tiếp về vật chất, tinh thần và cả chi phí cơ hội.

Đồng quan điểm với ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga, GS.TS Nguyễn Đình Cử cho rằng để khuyến sinh các chính sách phải mang tính đồng bộ, rộng hơn, như làm tốt chính sách an sinh xã hội cho người cao tuổi, giải quyết bài toán điều trị cho các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, phát triển nhà trẻ, mẫu giáo đủ về số lượng và nâng cao chất lượng….

"Thử hình dung một cặp vợ chồng trẻ phải lo đời sống cho bố mẹ già không có lương hưu, nuôi một đứa con thì làm sao còn đủ sức, đủ kinh tế, tiềm lực để sinh đứa con thứ hai?", ông Cử đặt câu hỏi.

Bên cạnh chính sách hỗ trợ cho các gia đình trẻ, hỗ trợ tiền, nhà ở, chế độ làm việc, nghỉ thai sản, nhà trẻ, mẫu giáo… ông cho rằng không thể thiếu được giải pháp truyền thông.

"Cần phải đối thoại với giới trẻ về tác động tiêu cực khi không sinh con hoặc chỉ sinh 1 con. Tác động đối với cá nhân ra sao? Gia đình và xã hội như thế nào?", GS.Cử nhấn mạnh công tác giáo dục truyền thông để các cặp vợ chồng trẻ, thanh niên không chỉ nhìn vào cuộc sống hiện tại mà còn phải có tầm nhìn xa 30-40 năm tới, bởi không ai trẻ mãi, nghĩa là phải "Lo cho tuổi già ngay từ khi còn trẻ".

Các chuyên gia, ĐBQH cũng kỳ vọng khi Luật Dân số được Quốc hội thông qua, chúng ta sẽ có một khung pháp lý hiện đại và đồng bộ, đáp ứng yêu cầu quản lý dân số trong bối cảnh mới.

Khi đi vào cuộc sống, Luật Dân số sẽ góp phần xây dựng một môi trường xã hội thân thiện hơn với gia đình và trẻ em. Các cặp vợ chồng sẽ yên tâm hơn khi quyết định sinh con, vì họ biết rằng sẽ nhận được sự hỗ trợ thực chất và lâu dài từ Nhà nước.

"Xa hơn, tôi kỳ vọng Luật Dân số sẽ trở thành một công cụ quan trọng để bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng cho phát triển bền vững, đồng thời nâng cao chất lượng dân số Việt Nam, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong những thập kỷ tới", bà Nga cho hay.

Hoàng Thị Bích

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/de-xuat-ho-tro-tien-mat-nha-o-xa-hoi-khi-sinh-con-lieu-da-du-hap-dan-204250807144222151.htm