Chiều 7/11, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị thảo luận, góp ý vào dự thảo văn kiện trình Đại hội 14 của Đảng.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam góp một số ý kiến vào dự thảo Báo cáo Chính trị liên quan đến giáo dục - đào tạo.
Tâm lý “khoa bảng, chuộng bằng cấp” vẫn phổ biến
Nhấn mạnh đến việc cần khắc phục tình trạng “sính” bằng cấp, thi cử nặng tính hình thức, ông Huân cho biết dự thảo đã nêu yêu cầu “nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao”, song thực tế cho thấy tâm lý “khoa bảng, chuộng bằng cấp” vẫn phổ biến, thi cử còn thiếu nghiêm túc.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân. Ảnh: Quang Vinh
Để thực hiện đúng tinh thần dự thảo, ông đề nghị cần đổi mới mạnh mẽ phương thức đánh giá theo năng lực thực hành, bỏ xếp hạng kết quả học tập như hiện nay và không công bố công khai các điểm thi, điểm kiểm tra của học sinh như một số nước tiên tiến đang làm; bỏ các yêu cầu chứng chỉ, văn bằng không cần thiết trong tuyển dụng và bổ nhiệm công chức, viên chức mà thay bằng phỏng vấn trực tiếp để đánh giá nhân sự.
Ngoài ra, ông Huân cũng lưu ý đến việc kiên quyết đẩy lùi bệnh thành tích. Đây vẫn là một thực trạng nhức nhối của nền giáo dục nước ta.
"Tỷ lệ tốt nghiệp, học sinh giỏi ở nhiều nơi cao bất thường phản ánh bệnh thành tích chưa được giải quyết triệt để. Đề nghị yêu cầu đánh giá chất lượng giáo dục bằng khảo sát độc lập, gắn trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở giáo dục với kết quả thực tế và áp dụng công nghệ AI chống gian lận trong thi cử", ông Huân gợi mở.
Quản lý chặt vấn nạn dạy thêm, học thêm
Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị quản lý chặt vấn nạn dạy thêm, học thêm bằng việc ban hành bộ quy tắc ứng xử trong ngành giáo dục, qua đó định nghĩa rõ khái niệm đạo đức trong dạy học và học.
"Chỉ dạy thêm khi có nhu cầu thực sự và đúng đối tượng theo khung quản lý thống nhất. Các thầy cô sẽ tự quyết định việc mở lớp dạy thêm dựa trên nền tảng đạo đức đã được quy định rõ trong Bộ quy tắc ứng xử của ngành giáo dục", ông Huân đặt vấn đề.
Ngoài ra, ông cũng lưu ý đến việc cần có quỹ giáo dục để khuyến khích các hình thức hỗ trợ cho giáo viên và học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng còn khó khăn so với mặt bằng chung cả nước; xử lý nghiêm tình trạng dạy thêm mang tính ép buộc hoặc thương mại hóa.
Ông Huân cũng nhấn mạnh đến việc cập nhật chương trình giáo dục theo chuẩn quốc tế qua việc xây dựng cơ chế rà soát, cập nhật định kỳ 3-5 năm, bổ sung nội dung về công nghệ mới, kinh tế số, kinh tế xanh; tham khảo chương trình của các nước tiên tiến nhưng giữ gìn bản sắc Việt Nam; có hội đồng thẩm định liên ngành để bảo đảm cân bằng giữa hội nhập và đặc thù quốc gia...
Đại biểu cũng đề nghị giáo dục kỹ năng mềm một cách thực chất cho cả giáo viên và học sinh. Tinh thần “chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực, thể lực và phẩm chất người học” của dự thảo phải gắn liền với việc đưa kỹ năng mềm trở thành nội dung bắt buộc trong chương trình, gắn với hoạt động trải nghiệm, dự án cộng đồng, học qua tình huống thực tiễn.
"Cần có phương pháp đánh giá kết quả rõ ràng, không chỉ tổ chức hình thức. Các giáo viên cũng cần được đào tạo bổ sung, cập nhật các kỹ năng mềm và các phương pháp giáo dục mới mỗi năm ít nhất một lần vào thời gian nghỉ hè", ông Huân hiến kế.
Bên cạnh đó, ông đề nghị có chiến lược tổng thể về du học sinh và đào tạo sau đại học tại nước ngoài. Để đạt được mục tiêu xây dựng nền giáo dục ngang tầm khu vực và thế giới, ông Huân lưu ý tránh “chảy máu chất xám”, cần chiến lược du học đồng bộ, ưu tiên ngành nghề mà trong nước chưa thể tự đào tạo hoặc đào tạo có chất lượng chưa cao; đồng thời cải thiện môi trường làm việc, lương thưởng, điều kiện nghiên cứu để du học sinh trở về cống hiến cho đất nước.
Thu Hằng