Đề xuất lập Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia hỗ trợ start-up công nghệ

4 giờ trướcBài gốc

Thông tin được Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh chia sẻ tại Diễn đàn chính sách quốc gia về hợp tác quốc tế trong đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức ngày 13/12 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Techfest Việt Nam 2025.

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh, trong bối cảnh thế giới đang chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhiều quốc gia đã gia tăng đầu tư cho nghiên cứu - phát triển và xây dựng các cơ chế tài chính chuyên biệt để hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ. Đối với Việt Nam, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị tiếp tục khẳng định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực trung tâm cho tăng trưởng nhanh và bền vững trong giai đoạn tới.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh chia sẻ tại Diễn đàn. Ảnh: VGP

Trong tiến trình hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo được xác định là một cấu phần then chốt, đóng vai trò thử nghiệm và lan tỏa các mô hình kinh doanh, công nghệ mới cho toàn bộ nền kinh tế. Tuy nhiên, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu đang suy giảm mạnh, từ mức khoảng 600 tỷ USD năm 2021 xuống còn khoảng 300 tỷ USD trong giai đoạn 2023 - 2024. Việt Nam cũng chịu tác động tương tự, khi quy mô vốn đầu tư mạo hiểm giảm từ khoảng 1,5 tỷ USD xuống còn khoảng 500 triệu USD trong những năm gần đây.

Dù dòng vốn chung có xu hướng thu hẹp, các nhà đầu tư vẫn ưu tiên các lĩnh vực công nghệ mang tính nền tảng và chiến lược như trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, công nghệ xanh. Điều này cho thấy cạnh tranh trong thu hút vốn, nhân lực chất lượng cao và công nghệ ngày càng gay gắt, đòi hỏi Việt Nam phải có các công cụ chính sách đủ mạnh để giữ lợi thế.

Đánh giá về thực trạng trong nước, lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đã có bước phát triển rõ nét, với hơn 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hơn 200 tổ chức trung gian hỗ trợ, 2 kỳ lân công nghệ và hơn 20 doanh nghiệp có tiềm năng trở thành kỳ lân. Một số địa phương như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng đã gia nhập mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu.

Hiện Việt Nam xếp hạng 44/132 quốc gia về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, đứng thứ 55 về chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp; tốc độ tăng trưởng hệ sinh thái thuộc nhóm cao trong khu vực ASEAN và Đông Nam Á. Tuy nhiên, hệ sinh thái vẫn tồn tại nhiều “điểm nghẽn”, như quy mô doanh nghiệp nhỏ, tinh thần chấp nhận rủi ro chưa lan tỏa mạnh và khả năng tiếp cận nguồn vốn còn hạn chế.

Trong bối cảnh đó, việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia được xem là giải pháp mang tính đột phá. Theo định hướng, quỹ sẽ huy động đa dạng nguồn lực, không chỉ từ ngân sách nhà nước mà còn từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; đầu tư theo chu kỳ dài hạn từ 10 - 15 năm; tập trung vào các lĩnh vực công nghệ chiến lược. Quỹ cũng có thể đầu tư ra nước ngoài nhằm tiếp cận công nghệ và tri thức mới, qua đó đưa nguồn lực phục vụ phát triển trong nước.

Việc Nhà nước trực tiếp tham gia đầu tư mạo hiểm được đánh giá là thông điệp mạnh mẽ về sự đồng hành cùng cộng đồng start-up, không chỉ dừng ở việc ban hành chính sách mà còn chia sẻ rủi ro, tạo “vốn mồi” để thu hút khu vực tư nhân cùng tham gia.

Song song với đó, Việt Nam đang nghiên cứu xây dựng sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và các quỹ đầu tư mạo hiểm, nhằm hình thành kênh huy động và thoái vốn minh bạch, hiệu quả, góp phần hoàn thiện cấu trúc thị trường vốn cho đổi mới sáng tạo.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại Diễn đàn. Ảnh: VGP

Từ góc độ địa phương, Hà Nội được xác định là một trong những địa bàn tiên phong thử nghiệm cơ chế mới. Thành phố đã ban hành nhiều nghị quyết cụ thể hóa Luật Thủ đô (sửa đổi), xây dựng Sàn Giao dịch Công nghệ Hà Nội và Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội theo mô hình đối tác công - tư. Đặc biệt, Quỹ Đầu tư mạo hiểm Hà Nội với quy mô tối đa 1.200 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách không quá 49%, được kỳ vọng đóng vai trò “vốn mồi” để thu hút nguồn lực xã hội.

Các chuyên gia và nhà đầu tư tại Diễn đàn cho rằng, sự kết hợp giữa quỹ đầu tư mạo hiểm của Nhà nước và sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt sẽ là những “mảnh ghép” quan trọng, giúp hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.

Với sự tham gia chủ động của Nhà nước, vai trò dẫn dắt của khu vực tư nhân và sự đồng hành của các địa phương, Việt Nam đang từng bước xây dựng nền tảng thể chế để đưa đổi mới sáng tạo trở thành động lực cốt lõi cho tăng trưởng nhanh và bền vững trong giai đoạn tới.

Văn Hùng

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/de-xuat-lap-quy-dau-tu-mao-hiem-quoc-gia-ho-tro-start-up-cong-nghe-330857.html