Đề xuất loạt giải pháp cấp bách thúc đẩy giải ngân vốn ODA và đầu tư công

3 giờ trướcBài gốc

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương phát biểu tại hội nghị.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, hoàn thành nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu trên 8% trong năm nay và đảm bảo được mục tiêu giải ngân của kế hoạch, năm 2025.

Hiện nay, giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là vốn ODA, là một trong những mối quan tâm hàng đầu của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Đã có hàng loạt nghị quyết, công điện, chỉ đạo, đôn đốc được ban hành, trong đó Bộ Tài chính cũng thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn. Tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn còn khiêm tốn.

“Mục tiêu của hội nghị hôm nay là lắng nghe, trao đổi, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp thực tế. Quan trọng nhất là tìm ra nguyên nhân cốt lõi: Tại sao dù nhiều vướng mắc đã được tháo gỡ từ đầu năm từ luật, nghị định đến cơ chế điều hành, nhưng tiến độ giải ngân vẫn chậm. Về giải pháp, cần chia thành hai nhóm: Một là, giải pháp ngắn hạn, cấp bách, có thể thực hiện ngay trong năm nay; hai là, giải pháp dài hạn, căn cơ, áp dụng cho các năm tới, để đảm bảo tiến độ giải ngân được cải thiện rõ rệt”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp và trực tuyến với 30 điểm cầu các tỉnh, thành phố.

Tại hội nghị, các bộ, ngành, địa phương đã cùng thảo luận và xác định nguyên nhân giải ngân chậm, trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân chính như: Chậm giải phóng mặt bằng, chậm trong khâu đấu thầu, ký kết hợp đồng; dự án phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, điều chỉnh hiệp định vay, điều chỉnh kế hoạch vốn; chậm nhận được ý kiến không phản đối của nhà tài trợ đối với các hồ sơ mời thầu, hồ sơ có liên quan đến sửa đổi hiệp định vay; do việc sáp nhập các địa phương, chuyển sang chính quyền 2 cấp phải thực hiện thủ tục liên quan với nhà tài trợ; một số dự án thực hiện giải ngân cả 2 kế hoạch vốn 2025 và 2024 kéo dài…

Bà Nguyễn Yến Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại thông tin về những vướng mắc của các bộ, ngành, tỉnh, thành tại hội nghị.

Để tháo gỡ tình trạng trên, hội nghị đã thống nhất một số giải pháp như giám sát chặt chẽ tiến độ, tập trung triển khai thực hiện các dự án đã xong công tác chuẩn bị đầu tư; khẩn trương xử lý vướng mắc giải phóng mặt bằng, đấu thầu và các vướng mắc khác trong phạm vi thẩm quyền. Đối với các kiến nghị giải pháp vượt quá thẩm quyền xử lý của các bộ, ngành, cần nhanh chóng tổng hợp, báo cáo lên cấp có thẩm quyền xem xét giải quyết.

Trước tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là nguồn vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài còn chậm, Bộ Tài chính đã đề xuất nhiều nhóm giải pháp và kiến nghị cụ thể, nhằm thực hiện mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025, đồng thời chuẩn bị cho giai đoạn trung hạn mới 2026-2030.

Theo đó, kiến nghị Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện đồng bộ các biện pháp trong phạm vi quản lý của mình; tăng cường phối hợp, tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm tiến độ giải ngân theo đúng tinh thần Nghị quyết số 273/NQ-CP và các chỉ đạo của Thủ tướng.

Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Vụ trưởng, Bộ Xây dựng thông tin về tình hình giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của Bộ Xây dựng.

Đối với các cơ quan chủ quản dự án, Bộ Tài chính đề nghị rà soát, phân bổ chi tiết dự toán đến từng dự án, tập trung vốn cho các dự án có tiến độ tốt, sắp hoàn thành hoặc cần hoàn tất giải ngân theo hiệp định vay; đồng thời hủy hoặc điều chuyển vốn khỏi các dự án chậm, không đủ điều kiện triển khai. Các cơ quan cần tăng cường kiểm tra, giám sát tiến độ, tháo gỡ kịp thời khó khăn, đẩy nhanh các dự án đã hoàn tất thủ tục đầu tư, đấu thầu, phê duyệt hợp đồng.

Đồng thời, phải phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và các nhà tài trợ để xử lý vướng mắc, đặc biệt trong việc điều chỉnh chủ trương đầu tư, hiệp định vay; thực hiện chế độ báo cáo định kỳ về tiến độ giải ngân. Bên cạnh đó, các đơn vị cần sớm hoàn thiện thủ tục pháp lý sau sáp nhập, trả lời công văn số 12873/BTC-QLN ngày 21/8/2025 để Bộ Tài chính cùng nhà tài trợ hoàn tất điều chỉnh thỏa thuận vay, phục vụ thủ tục rút vốn.

Ông Lê Trung Hiếu, Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội thông tin về tiến độ, những vướng mắc trong quá trình thực hiện giải ngân vốn ODA trên địa bàn thành phố.

Đối với các chủ dự án, cần tập trung triển khai, bảo đảm có khối lượng thực tế để giải ngân; chủ động phối hợp với tư vấn, nhà thầu, cơ quan quản lý để xử lý ngay vướng mắc; kịp thời báo cáo cơ quan chủ quản, tránh tình trạng đình trệ do chờ ý kiến.

Đối với các địa phương có dự án ODA, Bộ Tài chính yêu cầu khẩn trương xử lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư, bàn giao mặt bằng sạch đúng tiến độ cho các chủ dự án.

Với vai trò cơ quan tổng hợp, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi, báo cáo Ban Chỉ đạo quốc gia về ODA và vốn vay ưu đãi, đồng thời kiến nghị Thủ tướng Chính phủ các giải pháp điều hành linh hoạt; rà soát, xử lý các dự án chậm tiến độ, không khắc phục được vướng mắc; xem xét cắt giảm hoặc không giao kế hoạch vốn năm sau nếu không cải thiện.

Song song, Bộ tăng cường làm việc với các nhà tài trợ để tháo gỡ tồn tại, đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết và hiệu lực hiệp định vay; triển khai hệ thống rút vốn điện tử nhằm rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.

Năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 – 2025, là năm hết sức quan trọng trong việc tạo sự bứt phá và chuyển biến tích cực trong thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025. Việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công có ý nghĩa quan trọng, đóng góp trực tiếp vào thúc đẩy hàng hóa sản xuất trong nước, phát triển cơ sở hạ tầng, tháo gỡ những điểm nghẽn cho phát triển, giúp phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Do đó, Bộ Tài chính và các Bộ ngành tham gia Hội nghị cùng thống nhất sẽ theo dõi sát sao và quyết liệt thực hiện các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân 100% kế hoạch vốn.

Năm 2026 là năm đầu tiên của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, được xem là bước khởi động then chốt cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Bộ Tài chính đề nghị các cơ quan chủ quản và chủ dự án khi xây dựng kế hoạch vốn năm 2026 cần căn cứ sát năng lực thực hiện, ưu tiên bố trí vốn cho các dự án hoàn thành trong năm, dự án chuyển tiếp, cấp bách, có hiệu quả và khả năng giải ngân nhanh, tránh để phát sinh hủy hoặc chuyển nguồn vốn.

Theo báo cáo của các bộ, ngành trung ương, địa phương và theo số liệu từ hệ thống TABMIS, tính đến ngày 14/10/2025, tỷ lệ giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của các bộ, ngành, địa phương đạt 18,68% kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó 4 bộ, ngành, địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 50% (Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, Điện Biên, Ninh Bình), 5 bộ, ngành, địa phương đến nay vẫn chưa giải ngân kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài năm 2025 (Bộ Ngoại giao, Tây Ninh, Đồng Nai, Hưng Yên, Lai Châu).

Lưu Hiệp

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/kinh-te/de-xuat-loat-giai-phap-cap-bach-thuc-day-giai-ngan-von-oda-va-dau-tu-cong-i784755/