Chia sẻ tại Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” diễn ra sáng 7/11, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành nhấn mạnh phát triển năng lượng xanh là “chìa khóa” để hiện thực hóa mục tiêu thành phố sạch, giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng; góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng nhanh hơn, xa hơn.
"Phát triển năng lượng xanh chính là chìa khóa để thực hiện của mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam đi nhanh hơn, xa hơn và bền vững hơn", Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định đồng thời cho rằng việc sử dụng năng lượng sạch, nhiên liệu thân thiện môi trường, cùng với phát triển giao thông xanh, công trình xanh đang trở thành xu hướng tất yếu, nhất là đối với các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
Phát triển giao thông xanh, công trình xanh đang trở thành xu hướng tất yếu, nhất là đối với các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
Ông Trương Mạnh Tuấn - Phó Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng cho rằng ô nhiễm không khí là vấn đề nghiêm trọng, tập trung chủ yếu ở hai vùng kinh tế trọng điểm, gồm: Hà Nội và các tỉnh lân cận; Thành phố Hồ Chí Minh và vùng phụ cận. Các kết quả theo dõi cho thấy ô nhiễm tập trung vào hàm lượng bụi, trong đó, có bụi mịn (PM2.5).
"Ô nhiễm có tính quy luật theo mùa, từ khoảng tháng 10-11 của năm trước, kéo dài tới tháng 4 năm sau và tập trung chủ yếu tại một số điểm có mật độ giao thông và tập trung nhiều cơ sở sản xuất", ông Tuấn thông tin.
Trước thực trạng trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam. Theo đó, thời gian áp dụng chính thức được lùi để người dân và địa phương có thêm thời gian chuẩn bị, song tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, các quy định sẽ được siết chặt sớm hơn, bắt đầu từ ngày 1/7/2027.
Các đô thị lớn khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế triển khai từ ngày 1/7/2028, còn các tỉnh, thành khác sẽ áp dụng từ 1/7/2030.
Ông Lê Văn Đạt - Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng), cho rằng để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, phát triển giao thông xanh, cần đồng bộ nhiều nhóm giải pháp về cơ chế đầu tư, tài chính, kiểm soát phương tiện cá nhân và hỗ trợ người dân.
Theo đó, về cơ chế đầu tư, ông Đạt đề xuất áp dụng linh hoạt mô hình PPP (BOT, BOO, BLT, hợp đồng dịch vụ) trong xây dựng và vận hành hệ thống đường sắt đô thị, xe buýt đồng thời ban hành chính sách ưu đãi đầu tư phát triển tuyến buýt đường thủy sử dụng năng lượng xanh.
Về chính sách tài chính, ông Đạt đề xuất giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm đầu cho doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh trạm sạc điện xe buýt; hỗ trợ lãi suất vốn vay cho dự án đầu tư hạ tầng và phương tiện giao thông công cộng sử dụng năng lượng sạch; ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước hỗ trợ hoạt động khai thác, vận hành vận tải hành khách công cộng.
Cùng với đó, Nhà nước xây dựng chính sách miễn, giảm thuế cho nhà đầu tư dịch vụ cho thuê xe máy điện, xe đạp điện, xe đạp, nhất là ở các khu phát thải thấp; tổ chức phát triển xe buýt cỡ nhỏ để người dân tiếp cận dễ hơn; ứng dụng công nghệ thông tin tối ưu hóa mạng lưới tuyến và nâng cao chất.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối giữa nhà nước - doanh nghiệp - nhà khoa học - truyền thông, coi đây là bốn trụ cột trong tiến trình chuyển đổi năng lượng xanh. Đồng thời, khuyến khích cộng đồng dân cư tham gia vào quá trình này thông qua các mô hình tiêu dùng bền vững, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải trong sinh hoạt hàng ngày.
Hồng Hương.