Ảnh minh họa.
Mức trợ cấp hưu trí xã hội trên được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất khi xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều Luật Bảo hiểm xã hội về hưu trí xã hội.
BA ĐIỀU KIỆN ĐỂ ĐƯỢC HƯỞNG TRỢ CẤP HƯU TRÍ XÃ HỘI
Dự thảo Nghị định này quy định chi tiết về trợ cấp hưu trí xã hội quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024, được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 29/6/2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Dự thảo nêu rõ đối tượng và điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định tại Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Theo đó, công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ các điều kiện gồm: Từ đủ 75 tuổi trở lên; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi.
Về mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất mức 500.000 đồng/tháng. Trường hợp đối tượng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng, thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
Đối tượng đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng khi chết được hưởng chế độ hỗ trợ chi phí mai táng với mức là 10 triệu đồng.
Theo dự thảo, thời điểm hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng như sau: Người cao tuổi đủ 75 tuổi trước ngày 1/7/2025 thì hưởng từ ngày 1/7/2025; người cao tuổi đủ 75 tuổi sau ngày 1/7/2025 thì hưởng kể từ thời điểm người đó đủ 75 tuổi.
Người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc thuộc đối tượng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì tính thời điểm hưởng như sau: Người cao tuổi đủ 70 tuổi trước ngày 1/7/2025 thì hưởng từ ngày 1/7/2025; người cao tuổi đủ 70 tuổi sau ngày 1/7/2025 thì hưởng kể từ thời điểm người đó đủ 70 tuổi.
Đối với trường hợp đề nghị hỗ trợ chi phí mai táng qua dịch vụ công liên thông thì thực hiện theo quy định tại Nghị định số 63/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định việc thực hiện liên thông điện tử 2 nhóm thủ tục hành chính: đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi; đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, giải quyết mai táng phí, tử tuất. Các trường hợp khác thực hiện theo quy định tại Nghị định số 20/2021/NĐ-CP.
DỰ KIẾN CÓ THÊM 1,5 TRIỆU NGƯỜI ĐƯỢC HƯỞNG TRỢ CẤP HƯU TRÍ
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết hiện nay, chính sách trợ cấp hưu trí xã hội đang được quy định tại Luật Người cao tuổi; bảo hiểm xã hội cơ bản và bảo hiểm hưu trí bổ sung được quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội.
Theo quy định tại Nghị định số 20/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội, Nghị định số 76/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 20/2021, người cao tuổi từ đủ 80 tuổi trở lên không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng là 500.000 đồng, và kinh phí hỗ trợ chi phi phí mai táng phí bằng 20 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội.
Người cao tuổi tại Hà Nội chờ nhận lương hưu, trợ cấp. Ảnh: Thu Hiền.
Do đó, để đảm bảo tính đồng bộ, đồng nhất về chế độ, chính sách chung đối với người cao tuổi, và kế thừa một phần quy định về trợ cấp xã hội thàng tháng đối với người cao tuổi đang được quy định tại Nghị định 20, Nghị định số 76, dự thảo Nghị định đề xuất mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng là 500.000 đồng/người/tháng.
Theo Báo cáo số 147 ngày 9/10/2023, Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội đánh giá tác động bổ sung về nguồn ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội ước tính số liệu người thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tăng thêm 800.000 người.
Tuy nhiên, theo số liệu tổng hợp từ nguồn cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, số người từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi hiện nay là 1,854 triệu người. Trong đó, số đang hưởng lương hưu là 227.000 người, số đang hưởng chế độ trợ cấp xã hội đối với người khuyết tật là 120.000 người.
Do đó, số người trong độ tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội ước tính khoảng 1,5 triệu người.
Với mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng là 500.000 đồng/người/tháng, Bộ ước tính tổng kinh phí thực hiện một năm là 9.046 tỷ đồng. Năm 2025 (thực hiện từ ngày 1/7/2025) kinh phí tăng thêm là 4.500 tỷ đồng. Ước tính tổng kinh phí cả giai đoạn 2025-2030 là 40.500 tỷ đồng.
Đối với người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng khác, việc hạ độ tuổi sẽ giúp người cao tuổi có khoản trợ cấp hằng tháng và được sử dụng thẻ bảo hiểm y tế dành cho người cao tuổi để khám chữa bệnh giúp hỗ trợ về kinh tế để cải thiện cuộc sống.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đánh giá mức chuẩn trợ cấp hưu trí xã hội áp dụng từ ngày 1/7/2025 là 500.000 đồng/tháng, và hỗ trợ chi phí mai táng, mai táng phí với mức là 10 triệu đồng là phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách Nhà nước, huy động các nguồn lực xã hội và kế thừa, phù hợp với hệ thống chính sách về trợ giúp xã hội.
Đây cũng là mức theo đề xuất trong phương án chính sách khi Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
Thu Hằng