Đề xuất nhiều quy định đột phá tạo hành lang pháp lý cho phát triển đường sắt

4 giờ trướcBài gốc

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy trình bày tờ trình.

Sáng 10/3, tại phiên họp thứ 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Trình bày tờ trình dự án luật, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, dự thảo Luật tập trung vào 5 vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá để tạo hành lang pháp lý cho phát triển đường sắt.

Dự thảo Luật đã lược bỏ các nội dung chi tiết, mang tính kỹ thuật, các vấn đề mới đang trong quá trình vận động, thực tiễn biến động thường xuyên, chưa ổn định để giao Chính phủ, bộ trưởng, địa phương quy định theo thẩm quyền nhằm đảm bảo tính linh hoạt, kịp thời sửa đổi, bổ sung khi cần thiết cho phù hợp với tình hình thực tiễn - ông Huy cho biết.

Với nội dung cụ thể, về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, lần sửa đổi này bổ sung quy định để huy động tối đa nguồn lực của địa phương, các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt.

Trong đó, có quy định về việc khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt thông qua nhiều hình thức hợp đồng (BT, BOT, BTO, BLT, BTL...). Đồng thời, bổ sung quy định địa phương được dùng ngân sách của mình để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục thuộc kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.

Dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung quy định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong việc đầu tư xây dựng công trình đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương, đường sắt chuyên dùng và công trình hạ tầng kỹ thuật đấu nối với công trình đường sắt, công trình đường sắt quốc gia dùng chung với đường sắt địa phương, đường sắt dùng chung với đường bộ.

Việc bổ sung các quy định này tạo cơ sở pháp lý cho đầu tư kết cấu hạ tầng đường sắt, ví dụ như việc đầu tư xây dựng cầu chung giữa đường sắt và đường bộ (cầu Lạch Huyện, cầu cần Thơ 2...), tờ trình nêu rõ.

Để rút ngắn, đơn giản hóa trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư, dự thảo Luật đã bổ sung các quy định về được áp dụng thiết kế kỹ thuật tổng thể (thiết kế FEED) thay cho thiết kế cơ sở trong Báo cáo nghiên cứu khả thi; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được quyết định thực hiện ngay việc lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án đường sắt đô thị mà không phải thực hiện các thủ tục về chủ trương đầu tư.

Việc bổ sung quy định này là một trong những giải pháp đột phá để tháo gỡ điểm nghẽn về trình tự, thủ tục đầu tư cho hệ thống đường sắt đô thị tại địa phương, góp phần hiện thực hóa Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị về việc đẩy nhanh tiến trình đầu tư, hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội và TP.HCM vào năm 2035, theo Chính phủ.

Về quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt, Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định về phân loại hệ thống đường sắt Việt Nam bao gồm đường sắt quốc gia, đường sắt địa phưomg (gồm đường sắt đô thị và đường sắt thông thường vận tải cả hành khách và hàng hóa phục vụ nhu cầu phát triển của địa phương) và đường sắt chuyên dùng.

Quy định này nhằm giải quyết yêu cầu thực tiễn của các địa phương như Bình Dương, Tây Ninh, Thanh Hóa... có nhu cầu đầu tư đường sắt thông thường (không phải đường sắt đô thị), ông Huy giải thích.

Nội dung được đề xuất sửa đổi, bổ sung còn có quy định tổ chức được giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt do Nhà nước đầu tư tổ chức thực hiện quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt để tháo gỡ vướng mắc tồn tại nhiều năm nay đối với việc giao tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia cho Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định về cho thuê, chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt do Nhà nước đầu tư để thu hút, đa dạng hóa các loại hình doanh nghiệp tham gia quản lý, đầu tư phát triển đường sắt như “Lãnh đạo công - quản trị tư”, “Đầu tư công - quản lý tư”, “Đầu tư tư - sử dụng công”...

Về phát triển công nghiệp và nguồn nhân lực đường sắt, Dự thảo bổ sung quy định một số sản phẩm công nghiệp đường sắt thuộc danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển theo quy định của pháp luật về công nghệ cao. Dự án đầu tư xây dựng đường sắt, công trình công nghiệp đường sắt có gói thầu được tổ chức đấu thầu quốc tế phải có điều kiện ràng buộc nhà thầu nước ngoài thực hiện chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực cho đối tác Việt Nam để làm chủ công tác quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì và từng bước làm chủ công nghệ. Nhà thầu, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường sắt và dự án mua sắm, đóng mới đầu máy, toa xe phải ưu tiên sử dụng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà trong nước có thể sản xuất, cung cấp nhằm tạo điều kiện thu hút tối đa mọi nguồn lực đầu tư, phát triển công nghiệp đường sắt, qua đó tạo ra thị trường đủ lớn góp phần phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ.

Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Đường sắt.

Về đầu tư xây dựng công trình đường sắt, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Huy đề nghị làm rõ hơn về cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý, rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, bảo đảm quy định khả thi, nhất là khi triển khai các dự án lớn, đặc biệt là những dự án đường sắt liên vùng hoặc sử dụng các công nghệ mới.

Thường trực Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị làm rõ trường hợp không phải đầu tư công, đầu tư theo hình thức PPP sẽ được thực hiện như thế nào. Đồng thời, cần có cơ chế kiểm tra và giám sát xuyên suốt từ cấp quốc gia đến cấp địa phương để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong các dự án đầu tư.

Theo nghị trình, dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 tới đây.

Nguyễn Lê

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/de-xuat-nhieu-quy-dinh-dot-pha-tao-hanh-lang-phap-ly-cho-phat-trien-duong-sat-d251708.html