Bộ Y tế đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản cho phụ nữ sinh con thứ 2. Ảnh minh họa: INT
Đề xuất này để cơ thể phụ nữ có thời gian hồi phục và chăm sóc con cái nhiều hơn. Nhiều người lao động bày tỏ sự vui mừng, bên cạnh đó, cũng không ít người lo lắng doanh nghiệp sẽ ngại tuyển dụng phụ nữ chưa sinh đủ 2 con.
Giải pháp khuyến khích sinh
Trong Dự thảo Luật Dân số trình Chính phủ, Bộ Y tế đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng. Đề xuất này được xem là giải pháp khuyến khích của Nhà nước để người dân sinh đủ hai con trong bối cảnh mức sinh bắt đầu có dấu hiệu giảm nhanh.
Theo Bộ Y tế, năm 2024 chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất được ghi nhận trong lịch sử. Bộ Y tế dự báo mức sinh của Việt Nam tiếp tục giảm trong thời gian tới. Hệ lụy của mức sinh thấp kéo dài sẽ dẫn đến thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh già hóa dân số, tác động tiêu cực đến phát triển nền kinh tế - xã hội.
Đề xuất này nhận được nhiều sự quan tâm của người lao động, đặc biệt là những lao động đang có dự định sinh con. Nhiều người bày tỏ sự vui mừng vì có thêm thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc con cái trong lần thứ hai làm mẹ.
Chị Phạm Thùy Ngân (35 tuổi, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Tôi thấy đề xuất này là hợp lý. Chỉ có ai từng nuôi con nhỏ mới hiểu, nhiều gia đình không có ông bà ở gần hoặc không có điều kiện thuê giúp việc phụ giúp chăm nom con cái.
Trong khi đó, trẻ mới được mấy tháng tuổi, vẫn còn ‘đỏ hỏn’ nên phụ huynh không yên tâm gửi con đi nhà trẻ quá sớm. Vì vậy với tâm lý của một người mẹ, tôi rất ủng hộ đề xuất kéo dài thời gian nghỉ thai sản. Thậm chí tôi mong kéo dài kỳ nghỉ lên 9 - 10 tháng để bé cứng cáp hơn”.
Anh Bùi Xuân Hùng (30 tuổi, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ, vợ chồng vẫn đang trong thời kỳ nuôi con nhỏ, dự tính sẽ sinh tiếp con thứ hai trong năm tới. Năm nay vợ anh Hùng 28 tuổi, dù được động viên đẻ sớm với lý do giảm thiểu rủi ro về sức khỏe khi sinh nở dưới 30 tuổi, song chị vẫn chần chừ vì sợ không có thời gian chăm sóc con cái.
“Tôi thấy đề xuất này rất nhân văn, song thiết nghĩ, nếu đã kéo dài thời gian thì nên để lao động nữ nghỉ hẳn 1 năm để họ chuyên tâm trông nom con cái. Vì hiện nay, các trường mầm non thường chỉ nhận trông trẻ 12 đến 18 tháng. Ngoài ra, tôi mong có thêm các chính sách ưu tiên, linh động về thời gian làm việc đối với lao động nữ nuôi con nhỏ”, anh Hùng chia sẻ.
Cần xem xét nhiều góc độ
Tuy nhiên, trái với phản ứng tích cực trước đề xuất của Bộ Y tế, nhiều người lao động bày tỏ lo lắng khi kéo dài thời gian nghỉ thai sản. Theo chị Vũ Thị Ngọc Hoa (29 tuổi, quận Đống Đa, Hà Nội), quy định nghỉ 6 tháng như hiện nay là phù hợp bởi nỗi lo kinh tế đè nặng lên đôi vai người lao động.
“Trước đây khi sinh con đầu tiên, theo quy định thì tôi được nghỉ thai sản 6 tháng. Song trên thực tế, không chỉ tôi mà rất nhiều đồng nghiệp đều đi làm sớm vì sợ mất việc. Nghỉ dài ngày chúng tôi cũng sốt ruột vì không có tiền để chăm lo cho gia đình”, chị Vũ Thị Ngọc Hoa nói.
Ở góc độ nhà quản lý doanh nghiệp, ông Vũ Hải L. (38 tuổi, quận Long Biên, Hà Nội) cho biết, dù cảm thông với lao động nữ nuôi con nhỏ, nhưng chính doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề khi người lao động nghỉ thời gian quá dài.
“Trên thực tế, trong thời gian mang thai, năng suất lao động của người lao động đã có phần sụt giảm. Năng lực giải quyết công việc sau thời gian nghỉ sinh con kéo dài cũng là vấn đề doanh nghiệp phải đối mặt. Phụ nữ sau sinh đi làm lại cũng gặp rất nhiều trở ngại khi vừa chăm con, vừa cố gắng bắt kịp guồng quay của công việc, vừa khó cho họ vừa khó cho đồng nghiệp”, ông L. nhận định.
Chị Nguyễn Như Quỳnh (27 tuổi, quận Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ, sau thời gian nghỉ sinh đẻ, khi đi làm lại, chị tự cảm nhận mình thụt lùi cả về chuyên môn lẫn cách giao tiếp nơi công sở. Bên cạnh đó, nếu tăng thời gian nghỉ sinh con lên 7 tháng, chị Quỳnh lo ngại doanh nghiệp sẽ không ưu tiên phụ nữ mới lập gia đình, đang dự định có con.
“Nỗi lo này không phải vô căn cứ, bởi hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã thỏa thuận với người lao động cam kết không mang bầu và đẻ con trong khoảng thời gian nhất định. Vì vậy, thay vì tăng thời gian nghỉ thai sản thêm 1 tháng, tôi nghĩ rằng việc tăng tiền hỗ trợ cho lao động nữ sinh con sẽ hợp lý hơn là đưa doanh nghiệp và người lao động vào thế xung đột lợi ích”, chị Quỳnh cho biết.
Bác sĩ Mai Xuân Phương, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông - Giáo dục (Tổng Cục Dân số) nay là Cục Dân số, Bộ Y tế nhìn nhận, để tăng mức sinh, giúp dân số phát triển bền vững, hai vấn đề cấp thiết đó là cần phải có chính sách hỗ trợ thực tế và thay đổi nhận thức xã hội. Về chính sách, cần phải có hỗ trợ tài chính, phúc lợi cho các gia đình sinh con, như trợ cấp sinh con, đặc biệt là sinh con thứ hai, giảm thuế cho gia đình có con nhỏ. Hỗ trợ nhà ở, hỗ trợ vay mua nhà ưu đãi cho gia đình có con nhỏ.
Theo quy định hiện hành về thời gian hưởng chế độ khi sinh con, lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 6 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng. Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 2 tháng.
Nhật Hạ