Bộ Xây dựng đề xuất quy định về chức năng, hoạt động của Quỹ nhà ở quốc gia
Vị trí và chức năng
Theo dự thảo, Quỹ nhà ở quốc gia là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận.
Quỹ nhà ở quốc gia (Quỹ) bao gồm: quỹ nhà ở trung ương do Chính phủ thành lập, giao Bộ Xây dựng quản lý; quỹ nhà ở địa phương do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập, giao Sở Xây dựng quản lý.
Quỹ nhà ở trung ương hoạt động theo điều lệ do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Quỹ nhà ở địa phương hoạt động theo điều lệ do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.
Quỹ hoạt động theo mô hình tương tự đơn vị sự nghiệp công lập hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, theo các quy định về tổ chức và hoạt động quy định tại Nghị định này.
Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc thành lập mới quỹ nhà ở địa phương hoặc tổ chức lại Quỹ hiện có do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đang quản lý, hoạt động nhưng phải đảm bảo việc tổ chức và hoạt động theo đúng mục đích tại Nghị quyết số 201/2025/QH15 và Nghị định này.
Nguyên tắc hoạt động của Quỹ
Hoạt động không vì mục đích lợi nhuận nhưng phải bảo toàn vốn và hoạt động độc lập với ngân sách nhà nước.
Thực hiện các nguồn thu và nhiệm vụ chi theo quy định.
Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi của Quỹ.
Chịu sự kiểm tra, thanh tra, kiểm toán về các hoạt động tài chính của Quỹ của cơ quan quản lý nhà nước về tài chính và Kiểm toán Nhà nước.
Hoạt động công khai, minh bạch và bình đẳng.
Nguồn thu của Quỹ
Theo dự thảo, nguồn thu của quỹ nhà ở trung ương bao gồm:
- Nguồn ngân sách nhà nước cấp;
- Tiền bán nhà ở thuộc tài sản công do cơ quan trung ương đang quản lý theo quy định của pháp luật về nhà ở;
- Tiếp nhận nguồn hỗ trợ tự nguyện, nguồn đóng góp của tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước;
- Nguồn thu từ quỹ nhà ở địa phương trích nộp theo quy định (*) dưới đây;
- Các nguồn huy động hợp pháp khác.
Nguồn thu của quỹ nhà ở địa phương bao gồm:
- Nguồn ngân sách địa phương cấp;
- Tiền trích từ số tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội do chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở;
- Tiền bán nhà ở thuộc tài sản công do địa phương đang quản lý theo quy định của pháp luật về nhà ở;
- Tiền đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 12 của Nghị quyết số 201/2025/QH15;
- Tiếp nhận nguồn hỗ trợ tự nguyện, nguồn đóng góp của tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước; (*)
- Các nguồn huy động hợp pháp khác;
- Tiếp nhận khoản điều tiết từ quỹ nhà ở trung ương.
Nhiệm vụ chi của Quỹ
Quỹ nhà ở trung ương thực hiện:
- Đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê;
- Tạo lập nhà ở xã hội thông qua hình thức tiếp nhận, chuyển đổi công năng nhà ở thuộc tài sản công do cơ quan trung ương đang quản lý, nhà ở thuộc tài sản công do địa phương bàn giao để cho thuê; đặt hàng, mua nhà ở xã hội do các chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê;
- Tạo lập nhà ở thông qua hình thức mua nhà ở thương mại để cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan trung ương thuê;
- Chi quản lý, vận hành nhà ở do quỹ nhà ở trung ương đầu tư, tạo lập;
- Chi hoạt động của bộ máy quản lý quỹ nhà ở trung ương;
- Các nhiệm vụ chi khác theo quy định của pháp luật;
- Điều tiết nguồn kinh phí cho quỹ nhà ở địa phương.
Quỹ nhà ở địa phương thực hiện:
a) Đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê bao gồm đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn;
b) Tạo lập nhà ở xã hội thông qua hình thức tiếp nhận, chuyển đổi công năng nhà ở phục vụ tái định cư, nhà ở sinh viên do địa phương quản lý sang nhà ở xã hội để cho thuê; đặt hàng, mua nhà ở xã hội do các chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê;
c) Tạo lập nhà ở thông qua hình thức mua nhà ở thương mại để cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan địa phương thuê;
d) Thực hiện trích nộp 10% số tiền thu được theo quy định tại điểm c và điểm d khoản này;
đ) Chi quản lý, vận hành nhà ở do quỹ nhà ở địa phương đầu tư, tạo lập.
e) Chi hoạt động của bộ máy quản lý quỹ nhà ở địa phương;
g) Các nhiệm vụ chi khác theo quy định của pháp luật.
Điều lệ hoạt động của Quỹ
Theo dự thảo, điều lệ hoạt động của quỹ nhà ở trung ương do Thủ tướng Chính phủ quyết định, bao gồm: Mô hình, cơ cấu tổ chức; quy chế hoạt động của Quỹ.
Điều lệ hoạt động của quỹ nhà ở địa phương bao gồm mô hình, cơ cấu tổ chức; quy chế hoạt động của Quỹ, do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.
Mối quan hệ giữa quỹ nhà ở trung ương và quỹ nhà ở địa phương
Trách nhiệm của quỹ nhà ở trung ương: Điều tiết nguồn kinh phí cho quỹ nhà ở địa phương; tiếp nhận, quản lý, sử dụng các khoản điều tiết từ quỹ nhà ở địa phương.
Trách nhiệm của quỹ nhà ở địa phương: Tiếp nhận, quản lý, sử dụng khoản điều tiết từ quỹ nhà ở trung ương; chuyển kinh phí cho quỹ nhà ở trung ương theo quy định; báo cáo tình hình quản lý và sử dụng quỹ nhà ở địa phương cho cơ quan quản lý quỹ nhà ở trung ương để tổng hợp.
Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ.
Tuệ Văn