Đề xuất thành lập lực lượng cứu trợ nhân dân để ứng phó thiên tai

17 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết, chỉ trong năm 2025, cả nước đã xảy ra 16 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, hơn 200 vụ sạt lở đất, hàng nghìn ha hoa màu bị ngập úng, lũ quét, triều cường.

Thiệt hại từ thiên tai không chỉ phản ánh mức độ khốc liệt của biến đổi khí hậu mà còn cho thấy mặt hạn chế trong khả năng ứng cứu tại chỗ.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Việt Nam có thể học tập mô hình của các nước về đội cứu hộ, nhất là khi thiên tai xảy ra ngày càng dồn dập và khó lường. Ảnh: Quốc hội

Việt Nam đã có Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp xã, tuy nhiên đại biểu đánh giá lực lượng này mỏng, hoạt động kiêm nhiệm, thiếu chuyên môn và trang bị.

Bà Nga cho rằng đã đến lúc cần thành lập “lực lượng cứu trợ nhân dân” - một mạng lưới cứu hộ cơ sở, được huấn luyện và trang bị kỹ năng cơ bản, hoạt động song hành với lực lượng chuyên trách khi có thiên tai xảy ra.

Bà nêu rõ, đây không chỉ là lực lượng tình nguyện mà còn là thành tố quan trọng trong chiến lược phòng thủ dân sự và thích ứng biến đổi khí hậu, lực lượng này sẽ là “tuyến đầu cứu người, cứu mình”.

"Nhật Bản sau thảm họa kép năm 2011 đã hình thành mạng lưới BOSAI - các đội cứu hộ cộng đồng, nay phủ 80% địa phương. Philippines có lực lượng tương tự ở từng làng, được huấn luyện sơ cấp cứu, cứu hộ, hướng dẫn sơ tán. Nhờ đó, tỷ lệ thương vong do thiên tai giảm mạnh, cộng đồng chủ động, không còn tâm lý ỷ lại hay bị động", đại biểu dẫn chứng.

Mưa ngập ở khu phố cổ Hội An, người dân và du khách lên thuyền sơ tán. Ảnh: Hà Nam

Bà đề xuất thành lập đội cứu trợ nhân dân ở cấp xã, phường, thôn, tổ dân phố, trực thuộc Ban chỉ huy phòng chống thiên tai địa phương. Các đội cứu trợ này được tổ chức huấn luyện định kỳ về kỹ năng cứu nạn, sơ cấp cứu, thoát hiểm; trang bị tối thiểu áo phao, thuyền hơi, bộ cứu hộ, bộ y tế, bộ đàm liên lạc...

Thiên tai không còn là hiện tượng bất thường

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đà Nẵng) chia sẻ chỉ trong ít tuần qua, đất nước liên tiếp gánh chịu bão lũ, thiên tai khốc liệt.

Tháng trước, mưa lũ kéo dài gây thiệt hại nặng tại nhiều tỉnh phía Bắc; chưa kịp khắc phục hậu quả thì những ngày này miền Trung lại ngập sâu, nhiều khu dân cư bị chia cắt, hàng nghìn người phải di dời khẩn cấp.

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh: Mỗi trận mưa lớn thành phép thử khốc liệt cho sức chịu đựng của thiên nhiên. Ảnh: Quốc hội

Theo bà Trinh, nếu trước đây thiên tai dữ dội chủ yếu xảy ra ở miền Trung thì nay vòng xoáy bão lũ và sạt lở đã lan rộng ra khu vực trung du, miền núi phía Bắc với tần suất dày hơn, cường độ mạnh hơn và mức độ tàn phá nghiêm trọng hơn.

"Bản làng bị vùi lấp, tuyến đường bị đứt gãy, người dân oằn mình trong nước lũ một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo thiên tai không còn là hiện tượng bất thường, mà đã trở thành thách thức thường trực của quốc gia", nữ đại biểu trăn trở.

Đại biểu nhấn mạnh hơn bao giờ hết phải nhìn lại cách đánh giá tác động môi trường, rà soát quy hoạch và quản lý phát triển hạ tầng dân cư sao cho phù hợp với quy luật tự nhiên.

"Thiên tai miền núi là hệ quả cộng hưởng giữa tự nhiên và con người", bà nhận định và dẫn chứng nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng bắt nguồn từ hoạt động mở đường, xây dựng công trình, khai thác đất đá, xây dựng thủy điện...

Những hoạt động này làm suy yếu lá chắn sinh thái, phá vỡ cấu trúc địa chất mong manh của vùng núi, "biến mỗi trận mưa lớn thành phép thử khốc liệt cho sức chịu đựng của thiên nhiên".

Bà Trinh cho rằng, cần xem thiên tai không chỉ là biến cố khí hậu mà còn là hệ quả tích lũy của quá trình khai thác thiếu kiểm soát, đi ngược quy luật tự nhiên.

Bà đề nghị Chính phủ xây dựng bản đồ cảnh báo sạt lở, thiên tai miền núi, công khai cho chính quyền và người dân để chủ động ứng phó. Bà cũng nhấn mạnh, mọi công trình xây dựng ở vùng núi phải được thiết kế đủ sức chống chịu thiên tai.

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Cần Thơ) cũng đánh giá tình hình thiên tai 9 tháng đầu năm diễn biến phức tạp, thất thường hơn so với những năm gần đây, gây thiệt hại lớn.

Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo địa phương đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đặc biệt là AI để nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai.

Các trang thông tin cứu hộ đã phát huy hiệu quả trong xác định vùng cần được hỗ trợ khi xảy ra thiên tai.

"Cần phát triển phần mềm chung có sự tham gia của tổ chức, ngành chức năng, địa phương và người dân, giúp xây dựng bản đồ rủi ro, phân tích mức độ an toàn từng ngôi nhà trong khu vực, đề xuất biện pháp phòng ngừa", nữ đại biểu phân tích việc này sẽ chuyển từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa.

Trần Thường

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/de-xuat-thanh-lap-luc-luong-cuu-tro-nhan-dan-de-ung-pho-thien-tai-2457472.html