Nước sạch học đường. Ảnh: Ngọc Lân
Theo quy định, mức đóng BHYT được tính bằng 4,5% mức lương cơ sở nhân với số tháng sử dụng thẻ. Trong đó, năm 2025 HSSV ở Bình Thuận cũ chỉ phải đóng 47%, phần còn lại 53% do ngân sách nhà nước hỗ trợ, HSSV của Đắk Nông cũ chỉ phải đóng 40%, 60% do ngân sách nhà nước hỗ trợ; HSSV của Lâm Đồng cũ chỉ phải đóng 50%, 50% do ngân sách nhà nước hỗ trợ.
Riêng HSSV là người dân tộc thiểu số thì ngân sách hỗ trợ 100%. Năm 2025 còn có mức hỗ trợ khác nhau trong tỉnh là căn cứ vào nghị quyết của HĐND tỉnh cũ áp dụng đến hết năm 2025.
Mức lương cơ sở áp dụng để tính đóng 4,5% tiền BHYT của HSSV là 2.340.000 đồng theo Nghị định số 74/2024/NĐ-CP (hiệu lực từ ngày 1/7/2024).
Việc thu BHYT của HSSV sẽ được thực hiện theo năm tài chính, nên hạn sử dụng thẻ BHYT có giá trị từ ngày 1/1 - 31/12. Một số trường hợp đặc thù được điều chỉnh thời hạn như sau: đối với học sinh lớp 1, thẻ có giá trị sử dụng từ ngày 1/10/2025; đối với học sinh lớp 12, thẻ sẽ có giá trị đến hết ngày 30/9 của năm học đó.
Riêng năm học 2025 - 2026 là năm chuyển tiếp, thẻ BHYT sẽ bao gồm 3 tháng cuối năm 2025 (tháng 10, 11, 12) và 12 tháng của năm 2026. Vì vậy, HSSV có thể lựa chọn phương thức đóng cho 3 tháng riêng lẻ, hoặc gộp 15 tháng (3 tháng của năm 2025 và 12 tháng của năm 2026), bên cạnh các phương thức đóng 6 hoặc 12 tháng thông thường.
Với cách tính này, mức đóng cụ thể như sau: đóng 3 tháng là 221.130 đồng; 6 tháng là 442.260 đồng; 12 tháng là 884.520 đồng. Học sinh lớp 1 và 12 chọn đóng 1 lần cho 15 tháng, số tiền phải đóng là 1.105.650 đồng, ngân sách nhà nước hỗ trợ 473.850 đồng, tổng mức đóng 1.579.500 đồng.
Đặc biệt, khi Nhà nước điều chỉnh lương cơ sở hoặc tỷ lệ đóng BHYT, người tham gia và ngân sách sẽ không phải nộp bổ sung, cũng không được hoàn trả phần chênh lệch đối với thời gian đã đóng.
Trước khi sáp nhập, sự khác biệt trong chính sách hỗ trợ là ngân sách tỉnh bổ sung từ nghị quyết HĐND tỉnh đã tạo ra chênh lệch trong cùng nhóm HSSV. Sau khi sáp nhập, sự khác biệt về chính sách hỗ trợ phí trước đây trở thành một vấn đề cần sớm thống nhất. Ví dụ: HSSV bình thường ở khu vực Bình Thuận cũ chỉ phải đóng 743.400 đồng/năm, trong khi khu vực Đắk Nông cũ là 631.800 đồng, còn tại Lâm Đồng lại cao hơn với 789.750 đồng.
Như vậy, chỉ riêng nhóm học sinh phổ thông, mức chênh lệch đã từ vài chục nghìn đồng đến hơn 150.000 đồng/năm. Với học sinh dân tộc thiểu số, sự khác biệt còn rõ rệt hơn: khu vực Bình Thuận cũ chỉ đóng 237.000 đồng/năm, khu vực Đắk Nông cũ đóng 473.850 đồng, nhưng ở Lâm Đồng cũ thì không phải đóng.
Chính sự không đồng đều này dễ tạo ra tâm lý so sánh, thậm chí cảm giác “thiệt hơn” giữa học sinh các khu vực trong cùng một tỉnh mới. Do đó, việc thống nhất một chính sách hỗ trợ chung, vừa công bằng, vừa hợp lý cho toàn tỉnh sau sáp nhập là yêu cầu cấp thiết.
Trước thực trạng này, BHXH tỉnh Lâm Đồng đã đề xuất mức hỗ trợ mới. Theo đề xuất, HSSV là người dân tộc thiểu số không sống trong vùng khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn sẽ được hỗ trợ 70%, trong khi HSSV còn lại nhận 60%. Mức đề xuất này không chỉ giúp cân bằng nguồn ngân sách mà còn bảo đảm công bằng trong chính sách hỗ trợ HSSV.
Trang Hiếu .