Đề xuất thu thập ADN, mống mắt và nhận dạng giọng nói của phạm nhân

4 giờ trướcBài gốc

Sáng 12/8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).

Thượng tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an. (Ảnh: quochoi.vn)

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thượng tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, dự thảo Luật gồm 15 chương với 172 điều, cơ bản được giữ nguyên phạm vi điều chỉnh so với Luật Thi hành án hình sự năm 2019. Trong đó, sửa đổi 125/207 điều của Luật Thi hành án hình sự hiện hành, bổ sung 10 điều, bỏ 23 điều.

"Dự thảo Luật bổ sung quy định: Công an cấp xã là cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự; thu thập thông tin sinh trắc học của phạm nhân gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN, giọng nói đối với những trường hợp chưa có thông tin khi tiếp nhận người chấp hành án phạt tù; phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật", Thứ trưởng Bộ Công an nói.

Tờ trình của Chính phủ cũng nêu rõ, dự thảo Luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã theo hướng UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, người chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân, người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người chấp hành hình phạt quản chế.

Bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Công an cấp xã theo hướng Trưởng Công an cấp xã có nhiệm vụ tham mưu, trực tiếp giúp UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, người chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân, người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người chấp hành hình phạt quản chế.

Theo Thượng tướng Lê Quốc Hùng, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định: chế độ lao động của phạm nhân, tổ chức lao động cho phạm nhân, sử dụng kết quả lao động của phạm nhân.

"Trong đó, bổ sung quy định trại giam tổ chức cho phạm nhân lao động trong và ngoài trại giam nhằm giáo dục cải tạo, rèn luyện kỹ năng lao động, góp phần chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng. Quy định này dựa trên cơ sở Nghị quyết số 54 của Quốc hội về thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam", Thứ trưởng nói.

Dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) cũng sửa đổi, bổ sung quy định xếp loại chấp hành án phạt tù theo hướng không lấy kết quả khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của phạm nhân gây ra để nhận xét, đánh giá và xếp loại quá trình chấp hành án phạt tù của phạm nhân.

Thứ trưởng Bộ Công an thông tin, Chính phủ đề nghị dự thảo luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng. (Ảnh: quochoi.vn)

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành bổ sung quy định về thu thập thông tin sinh trắc học của những trường hợp phạm nhân chưa có thông tin.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, theo đánh giá tác động, nhiệm vụ này sẽ làm phát sinh khoản kinh phí rất lớn (50 tỷ đồng/năm).

Theo quy định của Luật Căn cước thì thông tin sinh trắc học về ADN và giọng nói được thu thập khi người dân tự nguyện cung cấp hoặc cơ quan tiến hành tố tụng hình sự, cơ quan quản lý người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính trong quá trình giải quyết vụ việc theo chức năng, nhiệm vụ có thực hiện trưng cầu giám định hoặc thu thập được thông tin sinh trắc học về ADN, giọng nói của người dân thì chia sẻ cho cơ quan quản lý căn cước để cập nhật, điều chỉnh vào Cơ sở dữ liệu căn cước.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú cũng quy định việc thu thập sinh trắc học đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN, giọng nói đối với những trường hợp chưa có thông tin trong cơ sở dữ liệu căn cước.

Như vậy, hầu hết dữ liệu đầu vào của phạm nhân đã được thu thập từ giai đoạn điều tra hoặc bị tạm giữ, tạm giam.

Do vậy, để bảo đảm tính khả thi và bảo đảm cơ sở pháp lý cho việc phân bổ nguồn lực thi hành luật, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ mục đích của việc thu thập thông tin sinh trắc học của phạm nhân, đồng thời các cơ quan có liên quan cần tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, công nghệ thông tin để chia sẻ, cập nhật dữ liệu, tránh lãng phí trong quá trình triển khai thực hiện.

Giải trình sau đó, Thượng tướng Lê Quốc Hùng cho biết chính sách thu thập thông tin sinh trắc học được kế thừa từ quy định hiện hành, tất cả phạm nhân khi được tiếp nhận vào trại giam đều phải cung cấp thông tin về nhân thân.

"Những đối tượng này đã mất một số quyền công dân rồi, pháp luật quy định thêm một số vấn đề liên quan đến sinh trắc học không vi phạm nhân quyền. Công dân bình thường cũng tự nguyện cung cấp cho cơ quan quản lý Nhà nước về sinh trắc học của mình trong quản lý tài khoản ngân hàng, thuế, kinh doanh", Thứ trưởng Bộ Công an nói.

Cũng theo lãnh đạo Bộ Công an, hệ thống hạ tầng cơ sở về lưu trữ cơ sở dữ liệu về con người của Bộ Công an có đầy đủ điều kiện để thu thập sinh trắc học mà không phát sinh kinh phí, không phát sinh bộ máy.

"Chúng tôi có thể triển khai ở tất cả trại giam, nhà tạm giữ, trại tạm giam, đảm bảo thực hiện theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị", Thượng tướng Lê Quốc Hùng nói thêm.

Anh Văn

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/de-xuat-thu-thap-adn-mong-mat-va-nhan-dang-giong-noi-cua-pham-nhan-ar959282.html