Ngày 6/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được quản lý, đầu tư vốn tại doanh nghiệp
Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án luật, Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi cho biết, dự thảo luật gồm có 8 chương, 59 điều với kết cấu, bố cục giữ nguyên như đã trình Quốc hội. Tuy nhiên, dự thảo luật đã thể hiện rõ quyền, trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc quyết định hoặc điều chỉnh chiến lược kinh doanh, kế hoạch kinh doanh hằng năm của doanh nghiệp; huy động vốn; quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật khác có liên quan; tiền lương, thù lao, tiền thưởng.
Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi.
Về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, có ý kiến đề nghị xem xét việc không cho phép toàn bộ doanh nghiệp Nhà nước đầu tư bất động sản, mà chỉ cho phép doanh nghiệp lớn của Nhà nước được đầu tư bất động sản. Thường trực UBKTTC cho rằng, quy định như vậy sẽ làm hạn chế quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, không phù hợp với chủ trương của Đảng về đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước, bảo đảm thực hiện chủ trương bỏ tư duy "không quản được thì cấm".
"Doanh nghiệp có vốn Nhà nước được thực hiện các hoạt động kinh doanh phù hợp với quy định pháp luật và định hướng của Nhà nước với vai trò của chủ sở hữu, được thể hiện thông qua Điều lệ, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp", ông lý giải và cho biết, cả Thường trực UBKTTC và Cơ quan chủ trì soạn thảo đều đề nghị không quy định nội dung này tại dự thảo luật.
Về đối tượng áp dụng (Điều 2 dự thảo luật), có ý kiến đề nghị bổ sung doanh nghiệp có vốn đầu tư của tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội vào đối tượng áp dụng của luật. Thường trực UBKTTC thấy rằng, vốn điều lệ của các doanh nghiệp thuộc tổ chức chính trị, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp được Nhà nước giao nhiệm vụ khi thành lập không chỉ bao gồm vốn Nhà nước mà còn sử dụng nhiều nguồn vốn khác. Do đó, việc đưa nhóm doanh nghiệp này vào phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật sẽ không bảo đảm tính thống nhất với mục tiêu và đối tượng điều chỉnh của luật.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp.
Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động đầu tư, quản lý vốn của các tổ chức nêu trên tại doanh nghiệp, Điều 56 của dự thảo luật quy định tổ chức chính trị, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội được áp dụng các quy định của luật này để thực hiện việc quản lý và đầu tư vốn tại doanh nghiệp, giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý vốn của Nhà nước tại các doanh nghiệp thuộc các tổ chức này.
Rà soát, cập nhật nội dung về bảo toàn và phát triển vốn của doanh nghiệp
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, cần rà soát kỹ các quy định tại từng điều, khoản đảm bảo rõ ràng, tránh sự trùng lặp, giải thích, diễn đạt lại cho dễ hiểu.
Về hệ thống thông tin quản lý và đầu tư nhà nước tại doanh nghiệp, theo Chủ tịch Quốc hội, đây là nội dung quan trọng liên quan đến công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động quản lý đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Do đó, cần cân nhắc dự thảo luật có nên quy định cụ thể về nội dung thành phần việc khai thác thông tin hệ thống này, hay trên cơ sở các nguyên tắc khung thì giao Chính phủ ban hành nghị định, Bộ Tài chính ban hành thông tư sẽ cụ thể hơn.
Quang cảnh phiên họp.
Về các hình thức đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp do Chính phủ quy định, Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ khái niệm như: đầu tư vốn Nhà nước vào doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển nhanh cho các ngành lĩnh vực khác và nền kinh tế; về doanh nghiệp thuộc lĩnh vực then chốt, thiết yếu của nền kinh tế; đầu tư vốn vào doanh nghiệp để thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế... Bởi đây là những khái niệm có phạm vi rộng, quy định cụ thể sẽ thuận lợi cho quá trình thực thi.
Về bảo toàn và phát triển vốn của doanh nghiệp, dự thảo luật chỉnh lý theo hướng việc bảo toàn và phát triển vốn doanh nghiệp được đánh giá trên cơ sở hiệu quả tổng thể của doanh nghiệp có loại trừ các tác động do việc thử nghiệm các công nghệ mới, mô hình kinh doanh. Chủ tịch Quốc hội lưu ý quy định chặt chẽ, chính xác hơn, đặc biệt khi Nghị quyết 57 chỉ quy định có chính sách miễn trừ trách nhiệm trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới có thiệt hại về kinh tế do nguyên nhân khách quan. Còn Nghị quyết 68 thì nhấn mạnh việc thử nghiệm có kiểm soát đối với công nghệ mới sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế mới.
"Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 được Quốc hội thể chế bằng Nghị quyết 198. Theo báo cáo thì ý kiến đại biểu Quốc hội chỉ đề cập đến nội dung chỉnh lý nhiệm vụ phát triển công nghệ chiến lược. Vì thế, phải rà soát, cập nhật những vấn đề mới để thực hiện theo tinh thần Nghị quyết 57, Nghị quyết 68, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong quá trình thực hiện", Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.
Quỳnh Vinh